Ροή
Με 60 ψήφους υπέρ και 30 κατά, κύρωσε χθες το βράδυ τη συμφωνία μεταξύ του δημοσίου και της μεγαλύτερης εταιρείας λιανικής καυσίμων της χώρας, της Makpetrol, η Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας. Η συμφωνία αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς της επιχείρησης που διαχειρίζεται το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της χώρας.
Με τη συμφωνία, η οποία αφού κυρώθηκε από τη Βουλή αποτελεί πλέον νόμο του κράτους, το δημόσιο της Βόρειας Μακεδονίας θα καταβάλει στη Makpetrol 33 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της στην επιχείρηση που διαχειρίζεται το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου στη Βόρεια Μακεδονία (GA-MA) και το κράτος και θα καταστεί ο μοναδικός μέτοχος στην επιχείρηση.
Υπέρ της συμφωνίας τάχθηκαν οι βουλευτές των κομμάτων που συγκροτούν τον κυβερνητικό συνασπισμό στη χώρα, κατά τάχθηκαν οι βουλευτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, οι οποίοι έκαναν λόγο για «σκανδαλώδη» συμφωνία που ζημιώνει τα συμφέροντα του δημοσίου: χαρακτήρισαν υπερβολικό το ύψος του τιμήματος που θα καταβληθεί στη Makpetrol, ενώ εκτίμησαν ότι είναι «απαράδεκτο» να καλείται η Βουλή να διευθετήσει με νόμο μια εμπορική διαφορά (του δημοσίου με τη Makpetrol), η οποία θα έπρεπε να επιλυθεί μέσω της δικαστικής οδού.
Το VMRO-DPMNE κάλεσε τον Πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πεντάροφσκι να μην υπογράψει το διάταγμα για τη συμφωνία και ανήγγειλε ότι θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας, ζητώντας την ακύρωσή της.
Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας υπεραμύνθηκε της συμφωνίας του δημοσίου με την Makpetrol, επιχειρηματολογώντας ότι με αυτή επιλύεται μια μακροχρόνια διαμάχη και το δημόσιο αποκτά το 100% της επιχείρησης που διαχειρίζεται το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου της χώρας. Αυτό, ανέφερε ο πρωθυπουργός της χώρας Ζόραν Ζάεφ, «είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσει η κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού με την Ελλάδα (σ.σ. ο αγωγός φυσικού αερίου που θα ξεκινά από τη Νέα Μεσήμβρια της Θεσσαλονίκης και θα καταλήγει στο Νεγκότινο της Βόρειας Μακεδονίας) και για να μπορέσει η χώρα να προμηθεύεται φυσικό αέριο σε ανταγωνιστικές τιμές».
Η επίμαχη συμφωνία αφορά τη διευθέτηση της διαφοράς μεταξύ του δημοσίου της Βόρειας και της εταιρείας Makpetrol, η οποία χρονολογείται από το 2006, για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της GA-MA.
Το δημόσιο και η Makpetrol ως χθες κατείχαν από το 50% στην GA-MA και για πολλά χρόνια δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν ποιος από τους δύο πρέπει να κατέχει την επιλεγόμενη «χρυσή» μετοχή, τον καθοριστικό λόγο στην επιχείρηση.
Στο ενδιάμεσο, η αποχώρηση της Makpetrol από την GA-MA κατέστη πρακτικά αναγκαία, καθώς με το νέο νόμο της Βόρειας Μακεδονίας για την ενέργεια θεσπίζεται ο διαχωρισμός της διαχείρισης δικτύων διανομής φυσικού αερίου από τις δραστηριότητες προμήθειας και εμπορίας φυσικού αερίου. Η Makpetrol, πέραν των άλλων δραστηριοτήτων της, είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στη Βόρεια Μακεδονία και άρα, βάσει του ενεργειακού νόμου, όφειλε να μεταβιβάσει τις συμμετοχές της στη GA-MA.
Η ονομαστική αξία της GA-MA ανέρχεται σε 33 εκατ. ευρώ, ωστόσο η εμπορική της αξία εκτιμήθηκε από δύο ανεξάρτητους οίκους αξιολόγησης στα 66 εκατ. ευρώ.
Σήμερα, η Βόρεια Μακεδονία εισάγει φυσικό αέριο αποκλειστικά από τη Ρωσία, μέσω αγωγού που διασχίζει την Ουκρανία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Ο μόνος αγωγός φυσικού αερίου της Βόρειας Μακεδονίας, που ξεκινάει από τα σύνορα με τη Βουλγαρία και καταλήγει στα Σκόπια, κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990 και έχει χωρητικότητα 800 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο.
