Ροή
Αιχμές για την ανεξαρτησία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής διατυπώνει το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης (Independent Evaluation Office - ΙΕΟ) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σε έκθεση που έδωσε την Πέμπτη στη δημοσιότητα.
Το ΙΕΟ υπενθυμίζει πως τον Οκτώβριο του 2009 οι ελληνικές αρχές αποκάλυψαν στην Eurostat ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της Ελλάδας για την περίοδο 2005-2009 έπρεπε να αναθεωρηθούν. «Οι αναθεωρήσεις που ολοκληρώθηκαν το Νοέμβριο του 2010 ήταν εξαιρετικά μεγάλες και είχαν ως αποτέλεσμα την αναθεώρηση του ελλείμματος για το 2009 από το 3,7% του ΑΕΠ στο 15,4% του ΑΕΠ, ενώ το δημόσιο χρέος κινήθηκε από το 99,6% του ΑΕΠ στο 126,8% του ΑΕΠ», σημειώνεται στην έκθεση.
Στο σημείο αυτό το ΙΕΟ επικαλείται έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία οι αναθεωρήσεις αυτές αντανακλούσαν μεθοδολογικές αδυναμίες και μη ικανοποιητικές τεχνικές διαδικασίες στο ελληνικό στατιστικό σύστημα, αλλά και ακατάλληλη διακυβέρνηση όπως αποδείχτηκε από την έλλειψη σαφών αρμοδιοτήτων μεταξύ των οργάνων, τις διάχυτες προσωπικές ευθύνες και την αδιαφανή ενδυνάμωση των ρόλων υπαλλήλων, η οποία λειτούργησε κατά της ποιότητας των δημοσιονομικών στατιστικών, καθώς επηρεάζονταν από πολιτικές πιέσεις και εκλογικούς κύκλους.
Η έκθεση του ΙΕΟ αναφέρει πως το προσωπικό του ΔΝΤ είχε σε αρκετές περιπτώσεις (το 2005 και το 2006) καλέσει την Ελλάδα να χορηγήσει ανεξαρτησία στην εθνική στατιστική της υπηρεσία. Αυτό τελικά έγινε με το πρώτο Μνημόνιο του 2010. Αποτέλεσμα ήταν τα ελληνικά δημόσια οικονομικά στατιστικά να γίνουν δεκτά από τη Eurostat χωρίς επιφυλάξεις την περίοδο 2011-2015, σε αντίθεση με τις επανειλημμένες επιφυλάξεις των προηγούμενων ετών, κάτι που δείχνει μια σημαντική βελτίωση στην ποιότητα των ελληνικών στατιστικών στοιχείων.
Στο σημείο αυτό το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης αναφέρει πως και μετά το 2010 η ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ συνέχισε να αμφισβητείται από κατεστημένα συμφέροντα (π.χ., ποινική έρευνα ξεκίνησε το 2013, κατά τον τότε επικεφαλής της Αρχής Ανδρέα Γεωργίου, σχετικά με τις αναθεωρήσεις σε ιστορικά στοιχεία για τα δημόσια οικονομικά και το χρέος) και πως αυτό εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την υποκείμενη δέσμευση της χώρας να είναι πραγματικά ανεξάρτητες τα στατιστικά. Κατά τον ΙΕΟ η εξέλιξη αυτή επισημαίνει τους κινδύνους εκ νέου «πολιτικοποίησης» των στατιστικών στο μέλλον.
Το ΙΕΟ κάνει μάλιστα επίκληση του κειμένου συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής για το ευρώ της 12ης Ιούλιου 2015, το οποίο αναφέρεται σε «διασφάλιση της πλήρους νομικής ανεξαρτησίας της ΕΛΣΤΑΤ» για να υποστηρίξει πως πέντε χρόνια μετά τη δημιουργία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η ανεξαρτησία της δεν έχει ακόμα διασφαλιστεί.
