Ροή
Αν και η προσοχή της κοινής γνώμης είναι στραμμένη στο ασφαλιστικό, στα κόκκινα δάνεια των νοικοκυριών και στην νέες αλλαγές στη φορολογία, ζητήματα που θα κρίνουν την επιτυχημένη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, οι μετέχοντες ενεργά στο χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας, αναφέρουν πως το 2016 είναι κρίσιμο για όλα τα παραπάνω, αλλά πολύ περισσότερο για τις αποφάσεις που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε σχέση με την παρεχόμενη ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες και τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η ΕΚΤ έχει στείλει ξεκάθαρο μήνυμα στην κυβέρνηση πως θα πρέπει να τηρεί με συνέπεια και αποφασιστικότητα τις υποχρεώσεις της όπως αυτές απορρέουν από το πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί, ώστε να επωφεληθεί η χώρα των ευνοϊκών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στη βάση αυτή, η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα σηματοδοτήσει τη σταδιακή επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα που απολαμβάνουν οι άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Σύμφωνα με πηγές του Ευρωσυστήματος υπό την παραδοχή ότι όλα θα εξελιχτούν ομαλά με την αξιολόγηση εντός του Φεβρουαρίου η ΕΚΤ θα μπορούσε από τον ίδιο μήνα να ξανακάνει αποδεκτά τα χαμηλής διαβάθμισης ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο, επαναφέροντας το γνωστό «waiver» που είχε αρθεί τον Φεβρουάριο, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό φθηνή ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες.
Όμως η επαναφορά του waiver από μόνη της όμως δεν επαρκεί για να ξεκινήσει η Κεντρική Τράπεζα να αγοράζει ελληνικά κρατικά ομόλογα στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Για να μετέχει η Ελλάδα στο QE θα πρέπει πρώτα να έχει ολοκληρωθεί η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους της, αλλά και να μην είναι σε εκκρεμότητα αξιολόγηση , π.χ. η δεύτερη αξιολόγηση. Η ΕΚΤ έχει αποσαφηνίσει αρμοδίως πως η ενεργοποίηση του QE προϋποθέτει να έχει καταρτιστεί έκθεση βιωσιμότητας (DSA) του ελληνικού χρέους που θα αποδεικνύει ότι αυτό είναι διαχειρίσιμο (κρίνεται απαραίτητη για να αναλάβει το ρίσκο της αγοράς περισσότερων ελληνικών ομολόγων).
Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις, εάν η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους ολοκληρωθεί στα τέλη Ιουνίου 2016 και εκείνη την περίοδο δεν είναι σε εξέλιξη έλεγχος των θεσμών επί του προγράμματος, τότε τον Ιούλιο του 2016, όταν και ωριμάζουν ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου 2,3 δισ. ευρώ που κατέχει η ΕΚΤ τότε θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί η ελληνική συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση.
Αν και η ΕΚΤ έχει αυξήσει το ανώτατο όριο των ομολόγων που μπορεί να κατέχει για κάθε χώρα στο 33% του εμπορεύσιμου χρέους της, η Ελλάδα έχει σήμερα εμπορεύσιμο χρέος 59 δισ. ευρώ εκ του οποίου η ΕΚΤ διαθέτει τα 20 δισ. ευρώ (33,9%). Υπό το πρίσμα αυτό είναι ξεκάθαρο ότι οι αγορές ελληνικού χρέους που θα μπορούσαν να γίνουν από την ΕΚΤ στο πρώτο εξάμηνο του 2016 είναι περιορισμένες και ότι η συμμετοχή στο QE θα είχε νόημα μόνον μετά τις 20 Ιουλίου 2016.
Αλλά για να φθάσει η Ελλάδα στην «πηγή» της ποσοτικής χαλάρωσης θα πρέπει να ξεπεράσει το εμπόδιο της πρώτης αξιολόγησης, να έλθει σε συμφωνία με τη ζώνη του ευρώ για το χρέος και να ολοκληρώσει ενδιάμεσα και τη δεύτερη αξιολόγηση.
