Ροή
Από τα κεραμίδια γλίστρησε τελικά η προστασία της πρώτης κατοικίας που υποσχόταν η κυβέρνηση.
Οι διατάξεις που ψηφιστήκαν χθες από τη Βουλή και αφορούν τις ρυθμίσεις του νόμου Κατσέλη για την προστασία της πρώτης κατοικίας αλλάζουν άρδην τα δεδομένα ανοίγοντας πλέον και επισήμως την πόρτα σε πιστωτές (τράπεζες και ιδιώτες) να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς ακίνητων ,με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί μέχρι και την τελευταία στιγμή περί κουρέματος των δάνειων, κάθε άλλο παρά να πραγματοποιούντα.
Αντίθετα το νέο νομικό πλαίσιο θα έχει διάρκεια μόλις τρία χρόνια με την ημερομηνία λήξης του να έχει οριστεί για τις 31 Δεκεμβρίου 2018 και όπως τονίζουν νομικοί κύκλοι είναι ουσιαστικά η αρχή του τέλους για την προστασία της πρώτης κατοικίας, όπως την ξέραμε μέχρι σήμερα.
Επιπλέον τα κριτήρια τα οποία θα πρέπει σωρευτικά να ισχύουν για τους δανειολήπτες που θα θελήσουν να κάνουν χρήση έως το τέλος του 2018 είναι βέβαιο ότι αφήνουν εκτός ένα μεγάλο αριθμό πολιτών που περίμεναν ότι θα μπορούσαν να ευεργετηθούν από το νέο καθεστώς και οι οποίοι δεν είναι αυτό που έχει καθιερωθεί να λέγονται «στρατηγικοί μπαταχτσήδες» .
Προστασία μόνο με πρόταση εκκαθάρισης
Στο νέο πλαίσιο η ένταξη στο νόμο προϋποθέτει αποδοχή του δανειολήπτη για εκποίηση της συνολικής του περιουσίας, εάν θελήσει να σώσει τη πρώτη του κατοικία , ενώ το πνεύμα των διατάξεων ισχυροποιεί την προστασία των πιστωτών που θα πρέπει να διασφαλίζεται με τρόπο ώστε να μην βρεθούν σε δυσχερέστερη θέση από εκείνη που ήταν όταν έδωσαν το δάνειο.
Φυσικά αν κανείς παραβλέψει τις κοινωνικές διαστάσεις του θέματος το νέο πλαίσιο – κάτι που ζητούσαν διακαώς οι δανειστές- ίσως εξυγιάνει το τραπεζικό σύστημα αφού θα λειτουργήσει σαν μοχλός πίεσης προς όσους οριακά σήμερα δεν μπορούν να καλύψουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις να το κάνουν, ακόμα και εάν τελικά οδηγηθούν σε αυτό που απέφευγαν δηλαδή την εμπλοκή τους σε μια πτωχευτική διαδικασία που συνεπάγεται απώλεια περιουσιακών τους στοιχείων .
Όσο για τους άλλους διόλου απίθανο να χάσουν τα σπίτια τους. Άλλωστε η ίδια η κυβέρνηση μίλησε για 4 στους 10 που δεν θα έχουν καμία ομπρέλα νομικής προστασίας ανεξάρτητα αν σκόπιμα ή λόγο συνθηκών βρεθήκαν στο «κόκκινο».
Πάντως με δεδομένη την νέα κατάσταση που διαμορφώνεται δικαιούται κανείς να αναρωτηθεί ποσό διαφορετικό θα ήταν το τοπίο αν η κυβέρνηση δεν είχε ακολουθήσει όταν βρισκόταν στη θέση της αντιπολίτευσης την δημαγωγική οδό και οι προσπάθειες που επιχειρήθηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις έστω και εάν δεν ήταν οι καλύτερες είχαν λειτουργήσει συνδυαστικά.
Γρήγορα και πρόχειρα
Όμως από την 1η Ιανουαρίου 2016 ένα νέο περιβάλλον διαμορφώνεται, το οποίο θα είναι σαφώς δυσμενέστερο του σημερινού για τους «κόκκινους δανειολήπτες». Μάλιστα ακόμα και οι νομοτεχνικές βελτιώσεις που πέρασαν στα γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία από την κυβέρνηση αυτό δείχνουν.
Η έννοια του συνεργάσιμου που φυσικά θα αφορά μονάχα τις διευθετήσεις με τις τράπεζες, και όχι με ιδιώτες, δεν διευκρινίζεται από πότε θα ισχύει ενώ και άλλα σημεία των νέων διατάξεων παραμένουν θολά και αδιευκρίνιστα και χωρούν πολλές και διαφορετικές ερμηνείες αν και στη Βουλή ζητήθηκε να συγκεκριμενοποιηθούν , κάτι που όμως δεν έγινε .
Για παράδειγμα η νομοτεχνική βελτίωση που ενσωματώθηκε και αφορά τις δυνατότητες συνεισφοράς του δημοσίου στην εξόφληση των μηνιαίων δόσεων για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια ευπαθών ομάδων δημιουργεί ασάφειες .Προβλέπει μεν τριετή διάρκεια , και ορίζει πως μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2016 το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να προβεί σε μερική κάλυψη της διαφοράς μεταξύ του ποσού που καταβάλλει ο οφειλέτης και που πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου και του ποσού που ορίζεται στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών, δεν υπάρχει όμως καμία διευκρίνηση για το τι θα συμβεί το 2017 και το 2018.
Επίσης σε κανένα σημείο ο νομός δεν αναφέρει ότι για τους αδυνάτους το Δημόσιο θα επωμίζεται την πληρωμή όλης της δόσης σε περίπτωση ολικής αδυναμίας του δανειολήπτη. Αντιθέτως αναφέρει χαρακτηριστικά πως το ποσό που ενδεχομένως δεν πληρώνεται από την πλευρά του δημοσίου θα επιβαρύνει τις δόσεις των επόμενων ετών.
Η επόμενη ημέρα
Η επόμενη ημέρα που ξημερώνει για τους δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια σίγουρα δεν είναι η αναμενόμενη. Πλέον το κρίσιμο σημείο είναι οι ρυθμίσεις που οι ίδιες τράπεζες θα κάνουν με εκείνους που θα βρεθούν από την 1 Ιανουαρίου 2016 χωρίς καμία προστασία, αλλά και το πώς θα είναι διαμορφωμένος ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας ο οποίος θα βάζει τις προδιαγραφές και θα δίνει τις κατευθύνσεις ώστε οι τράπεζες να μπορέσουν να λύσουν ένα θέμα όπως αυτό των κόκκινων δάνειων που έχει για τα καλά ροκανίσει τα θεμέλια τους. Το βέβαιο είναι ότι η εποχή των μεγάλων υποσχέσεων πέρασε ανεπιστρεπτί και το τίμημα που θα κληθούν να πληρώσουν όσοι πίστευαν προεκλογικές φαμφάρες θα είναι μεγάλο.
