Ροή
Οι αυξημένες ροές ρευστότητας που απορρέουν από το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (asset purchase programme - APP) της ΕΚΤ είχαν ως αποτέλεσμα να τριπλασιασθούν από την αρχή του 2020 οι καθαρές υποχρεώσεις της Τράπεζας της Ελλάδος προς το Ευρωσύστημα, όπως αυτές απεικονίζονται στο TARGET2.
Για όσους δεν το γνωρίζουν, το TARGET2 είναι ένα σύστημα πληρωμών υπό την ιδιοκτησία και τη διαχείριση του Ευρωσυστήματος. Είναι η κύρια ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την επεξεργασία πληρωμών μεγάλων ποσών και χρησιμοποιείται τόσο από κεντρικές τράπεζες όσο και από εμπορικές τράπεζες για την επεξεργασία πληρωμών σε ευρώ σε συνεχή χρόνο. Περισσότερες από 1.700 τράπεζες χρησιμοποιούν το σύστημα TARGET2 για να διενεργούν συναλλαγές σε ευρώ, είτε για δικό τους λογαριασμό είτε για λογαριασμό των πελατών τους. Μεταξύ αυτών και οι ελληνικές τράπεζες.
Στον ισολογισμό της Τράπεζας της Ελλάδος οι δοσοληψίες με το Ευρωσύστημα αποτυπώνονται στο λογαριασμό παθητικού «Καθαρές υποχρεώσεις που απορρέουν από το υπόλοιπο του λογαριασμού δοσοληψιών με το ΕΣΚΤ (TARGET2)». Αυτός απεικονίζει τη θέση της ΤτΕ έναντι της ΕΚΤ.
Μετά την οικονομική κρίση του 2010 και έως το τέλος του 2012 η υποχρέωση (σ.σ. έλλειμμα) της Τράπεζας της Ελλάδος στο TARGET2 αυξήθηκε, καθώς οι ελληνικές τράπεζες αντιμετώπιζαν καθαρές εκροές κεφαλαίων σε συνδυασμό με μειωμένη πρόσβαση σε αγορές βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Το ίδιο επαναλήφθηκε τη διετία 2015-2016. Ωστόσο, αν και το υπόλοιπο (σ.σ. η υποχρέωση) του λογαριασμού TARGET2 της Ελλάδος σε απόλυτα μεγέθη είχε μειωθεί τον Ιούλιο του 2019 στα 23,68 δισ. ευρώ, μέσα σε ένα χρόνο λόγω του κορωνοϊού σημείωσε αύξηση 195,5% και ανήλθε στα 70 δισ. ευρώ περίπου.
Γενικά η Τράπεζα της Ελλάδος «αποθαρρύνει» αναλυτές και δημοσιογράφους να βγάζουν συμπεράσματα στη βάση των σχετικών στοιχείων, ξεκαθαρίζοντάς πως «η οποιαδήποτε οικονομική ερμηνεία της εξέλιξης του υπολοίπου του λογαριασμού TARGET2 χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, δεδομένου ότι στο TARGET2 παρέχεται ελευθερία επιλογών στον τρόπο σύνδεσης μεγάλων τραπεζικών ομίλων που δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες του Ευρωσυστήματος, καθώς επίσης και στη διαχείριση της ρευστότητάς τους από ένα μόνο τρεχούμενο λογαριασμό».
Χωρίς να αποτελεί παρακινδυνευμένη ερμηνεία, η εκτίναξη του υπολοίπου του λογαριασμού TARGET2 της Ελλάδος το τελευταίο εξάμηνο οφείλεται στις ροές ρευστότητας που απορρέουν από το asset purchase programme της ΕΚΤ. Τα υπόλοιπα του TARGET2 αυξάνονται από την αρχή του ΑΡΡ εν μέρει λόγω των τεχνικών παραγόντων που σχετίζονται με τη διάρθρωση των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες διακανονισμού συγκεντρώνονται σε ορισμένα χρηματοπιστωτικά κέντρα. Οι διασυνοριακές πληρωμές από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες για τους τίτλους που αγοράζονται στο πλαίσιο του APP συνεπάγονται αλλαγές στα υπόλοιπα του TARGET2 στο πλαίσιο της εφαρμογής της νομισματικής πολιτικής. Σχεδόν το 80% των ομολόγων που αγοράστηκαν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες βάσει του APP πωλήθηκαν από αντισυμβαλλομένους που δεν είναι κάτοικοι της ίδιας χώρας με την εθνική κεντρική τράπεζα που αγόρασε και περίπου το ήμισυ των αγορών προέρχονταν από αντισυμβαλλομένους εγκατεστημένους εκτός της ευρωζώνης.
