Ροή
«Άπιαστο» όνειρο φαίνεται πως θα παραμείνει καθ’ όλο το 2020 το investment grade, η αναβάθμιση δηλαδή του αξιόχρεου της Ελλάδας στα επίπεδα των υπολοίπων κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας κατά τρεις –κρίσιμες- βαθμίδες δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση, αποκαλύπτουν στο insider.gr ανώτατα τραπεζικά στελέχη και εποπτικές πηγές. Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι, με την αποκλιμάκωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων -στα επίπεδα σχεδόν της Ιταλίας- οι αγορές έχουν ουσιαστικά αναβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας στην επενδυτική κατηγορία. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και με τους οίκους αξιολόγησης.
Όπως εξηγούν τραπεζικές πηγές με γνώση των διαδικασιών, τα rating agencies βρέθηκαν στο στόχαστρο σφοδρής κριτικής μετά την εκδήλωση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα δεδομένου ότι δεν είχαν αξιολογήσει σωστά τις παραμέτρους που οδήγησαν τη χώρα στο χείλος του Grexit. Για τον λόγο αυτό, οι οίκοι διατηρούν ιδιαιτέρως «σκληρή» και επιφυλακτική στάση απέναντι στην Ελλάδα, αναμένοντας περισσότερες «χειροπιαστές» αποδείξεις για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα διασφαλίσουν βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, πάντως, η αναμενόμενη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και η βελτίωση των δεικτών διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας ως αποτέλεσμα της συνέχισης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μπορούν να δικαιολογήσουν μια αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας. Επιπλέον, προκειμένου να επιτευχθεί η αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας στην επενδυτική κατηγορία, είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η πρόοδος στα διαρθρωτικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας με επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων και να επιτευχθεί μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω μιας συστημικής λύσης.
Η ΤτΕ ανέπτυξε ένα νέο οικονομετρικό εργαλείο το οποίο αξιολογεί τους παράγοντες με βάση τους οποίους οι οίκοι αξιολόγησης λαμβάνουν τις αποφάσεις αναβάθμισης ή υποβάθμισης μιας οικονομίας. Όπως αναφέρει η κεντρική τράπεζα, η εξέλιξη των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων αποδεικνύεται ότι επιδρά στις αξιολογήσεις των κρατών από τους σχετικούς οίκους. Κατά συνέπεια, η διατήρηση των αποδόσεων των ελληνικών κρατικών ομολόγων στα σημερινά χαμηλά επίπεδα ενδέχεται να επηρεάσει τη στάση ορισμένων οίκων, οδηγώντας είτε σε αναβάθμιση είτε σε βελτίωση των προοπτικών. «Πρέπει να επισημανθεί, όμως, ότι οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις είναι ιδιαίτερα επίμονες και οι μεταβολές τους ενέχουν ασυμμετρίες, καθώς οι αναβαθμίσεις είναι πιο σπάνιες και πιο αργές από τις υποβαθμίσεις.
Τέλος, οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις των κρατικών ομολόγων προσδιορίζονται και από ευρύτερους παράγοντες και όχι μόνο από τις ομολογιακές αποδόσεις», επισημαίνει η ΤτΕ. Όπως εξηγεί, η αδιάκοπη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από το 2013 οφείλεται κυρίως: (α) στη δημοσιονομική προσαρμογή, (β) στη βελτίωση της οικονομικής δραστηριότητας, (γ) στη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και (δ) στην απομάκρυνση χρονικά από την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους (PSI) που έλαβε χώρα το 2012.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για αναβάθμιση της Ελλάδος στην επενδυτική κατηγορία;
Σύμφωνα με την ΤτΕ, αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ, το αναμενόμενο πρωτογενές πλεόνασμα και η αναμενόμενη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ το 2020 θα επιφέρουν βελτίωση στις βαθμολογίες πολλαπλών μεγεθών που συνεκτιμώνται στις πιστοληπτικές αξιολογήσεις. Αν συνυπολογιστεί η απομάκρυνση χρονικά από την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους το 2012, η συνολική επίπτωση των αναμενόμενων εξελίξεων θα επιφέρει βελτίωση ικανή να οδηγήσει σε αναβάθμιση κατά μία βαθμίδα.
Επίσης, θετική συμβολή θα είχε και η βελτίωση των καθαρών απαιτήσεων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι του εξωτερικού λόγω πρόωρης αποπληρωμής χρέους προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά όχι ικανή ώστε να οδηγήσει στην απαιτούμενη αναβάθμιση κατά δύο βαθμίδες. Επισημαίνεται ότι η μείωση του ύψους των κόκκινων δανείων αναμένεται να έχει θετική επίδραση, η οποία όμως αφορά το ποιοτικό σκέλος της προσαρμογής της βαθμολογίας και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατή η ποσοτικοποίησή της. Συνεπώς, απαιτούνται αναβαθμίσεις κατά δύο βαθμίδες επιπλέον της αναμενόμενης που αντιστοιχεί στη βελτίωση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών μεγεθών, προκειμένου να επιτευχθεί η άνοδος της πιστοληπτικής αξιολόγησης πάνω από το όριο της επενδυτικής κατηγορίας.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω σύμφωνα με την ΤτΕ είναι ότι, προκειμένου να επιτευχθεί η αναβάθμιση του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα, είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η βελτίωση στα διαρθρωτικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, η επάνοδος της Ελλάδος στην κατάταξη που είχε στους δείκτες διακυβέρνησης (governance indicators) της Παγκόσμιας Τράπεζας προ κρίσης μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη του παραπάνω στόχου», αναφέρει η σχετική Έκθεση.
