Ροή
Έντονο προβληματισμό προκαλεί η άνοδος του χρέους που διακρατούν τα νοικοκυριά στις ΗΠΑ εξαιτίας της αύξησης των ενυπόθηκων δανείων και των δανείων που χορηγούνται σε σπουδαστές.
Σύμφωνα με έκθεση της Fed της Νέας Υόρκης, το χρέος που διακρατούν τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 92 δισ. δολάρια ήτοι 0,7% και διαμορφώθηκε στα 13,95 τρισ. δολάρια για το τρίτο τρίμηνο του 2019. Η μεγαλύτερη παράμετρος σε αυτόν τον όγκο χρέους είναι τα ενυπόθηκα δάνεια που αυξήθηκαν κατά 31 δισ. δολάρια στα 9,44 τρισ. δολάρια. Η αύξηση αυτή σηματοδοτεί την 21η συνεχόμενη σε τριμηνιαία βάση, με το χρέος των νοικοκυριών να σκαρφαλώνει σε νέο υψηλό μετά το «παγόβουνο» του 2008 των 12,68 τρισ. δολαρίων.
Παρ'όλα αυτά ο μεγάλος βραχνάς για την αμερικανική οικονομία δεν είναι κατά βάση ο όγκος των ενυπόθηκων δανείων που θεωρούνται μη εξυπηρετούμενα από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και αρχίζουν σε ένα βαθμό να συρρικνώνονται, αλλά η διόγκωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν χορηγηθεί στους Αμερικανούς σπουδαστές.
Η προβληματική διάσταση στο συνολικό εγχείρημα έγκειται στο ότι οι αμερικανικές τράπεζες πιάνουν το νήμα από το 2008 τροφοδοτώντας μια νέα «φούσκα» χρέους, μέσω της παροχής δανείων σε πολίτες που δεν πληρούν τα οικονομικά κριτήρια. Το οικονομικό σύστημα των ΗΠΑ προωθεί ως νέο παράγοντα στην εξίσωση της ανάπτυξης την είσοδο των Αμερικανών φοιτητών στο real estate δημιουργώντας νέες παθογένειες σε ένα ήδη ταλαιπωρημένο οικονομικό σύστημα. Στο τρίτο τρίμηνο του 2019 τα φοιτητικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 5,1% ή κατά 80 δισ. δολάρια και διαμορφώθηκαν σε ένα νέο τρομακτικό ποσό ύψους 1,64 τρισ. Σε ένα βάθος δεκαετίας από το 2009 ο όγκος των φοιτητικών δανείων αυξήθηκε κατά 120% καλύπτοντας το 7,6% του ΑΕΠ σύμφωνα με τα στοιχεία της Fed.
Η αύξηση κατά 193 δισ. δολάρια του συνολικού χρέους των καταναλωτών (δάνεια σπουδαστών, δάνεια για αγορά αυτοκινήτου, πιστωτικές κάρτες) κατά τους τελευταίους 12 μήνες αύξησε τις καταναλωτικές δαπάνες κατά 1,3% ενισχύοντας το ΑΕΠ κατά 0,9%. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί οικονομολόγοι τάσσονται υπέρ της αντίληψης «buy-now, pay- later», με τους Δημοκρατικούς (Σάντερς, Ουόρεν) όμως να μπαίνουν «σφήνα» στo κομμάτι των «κόκκινων» φοιτητικών δανείων προτείνοντας τη ριζική αναδιάρθωση τους μέσω της διαγραφής μεγάλου μέρους του χρέους. Το δημοσιονομικό κενό που θα προκύψει θα καλυφθεί -όπως αναφέρει το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι των Δημοκρατικών- μέσω της επιβολής φόρου στη Wall Street.
Το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ έχει θεμελιωθεί πάνω σε έναν αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο χρέους με μία σειρά γενεών Aμερικανών σπουδαστών να έχουν περάσει από τη θέση αυτή και πλέον στη θέση του Αμερικανού φορολογούμενου να καλούνται να συμβάλουν και να βάλουν πλάτη σε ένα χρέος που δεν έχει ταβάνι. Οι σπουδαστές είναι ο νέος δίαυλος χρημάτων από τον φορολογούμενο προς τη μαύρη τρύπα του αμερικανικού δημόσιου χρέους που πλέον ξεπερνά τα 23 τρισ. δολάρια.
