Ροή
Η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη για την επόμενη ύφεση, γράφει το Bloomberg, λίγες μόλις ώρες μετά τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη λήψη νέων μέτρων υποστηρικτικής πολιτικής.
Η ΕΚΤ αποφάσισε την έναρξη νέου γύρου μακροπρόθεσμων πράξεων αναχρηματοδότησης (TLTRO-III) τον προσεχή Σεπτέμβριο, ο οποίος θα διαρκέσει έως τον Μάρτιο του 2021, με καθεμιά εκ των πράξεων να έχει διετή διάρκεια. Επί της ουσίας, πρόκειται για νέο γύρο φθηνών δανείων προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες, προκειμένου να διατηρηθούν οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησής τους.
Όπως επισημαίνεται στο άρθρο γνώμης του Bloomberg, οι ανακοινώσεις της ΕΚΤ την Πέμπτη εξέπληξαν τις αγορές. Γιατί μπορεί η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας να εμφανίζει σημάδια επιβράδυνσης, αλλά κανείς δεν περίμενε μια τέτοια δραστική κίνηση τη δεδομένη στιγμή.
Τι δείχνουν τα νέα μέτρα της ΕΚΤ; Ότι ο Μάριο Ντράγκι και οι συνάδελφοί του είναι εμφανώς ανήσυχοι. Και έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν. Γιατί; Γιατί σε περίπτωση που η κατάσταση στην Ευρωζώνη επιδεινωθεί, δεν υπάρχουν και πάρα πολλές επιλογές στη διάθεση των αρχών.
Οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ δείχνουν ότι για το 2019 η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα «προσγειωθεί» μόλις στο 1,1%, ενώ η πρόβλεψη του περασμένου Δεκεμβρίου μιλούσε για ανάπτυξη της τάξης του 1,7% (!). Η επιβράδυνση της εμπορικής δραστηριότητας είναι επίσης ένα ανησυχητικό γεγονός, όπως επίσης και η ραγδαία αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας. Ενδεικτικές είναι και οι πρόσφατες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, όπου, ούτε λίγο, ούτε πολύ, προειδοποίησε πως η Ευρωζώνη εμφανίζεται αυτή τη στιγμή ως ο πιο «αδύναμος κρίκος» της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Γερμανία – η ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης και η ατμομηχανή της ανάπτυξης της Ευρώπης – αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 0,7% φέτος.
Η ΕΚΤ, δίδοντας τη δική της απάντηση σε όλα αυτά, αποφασίζει να διατηρήσει σε μηδενικά επίπεδα τα επιτόκιά τους τουλάχιστον μέχρι τον Δεκέμβριο. Την ίδια ώρα, προσφέρει νέα, φθηνά δάνεια προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Κι όμως, ο αντίκτυπος των μέτρων της ΕΚΤ στην ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση μικρός. Και αυτό γιατί δεν θεωρείται σωστός ο συνδυασμός «εκφράζω νέες ανησυχίες για την πορεία της οικονομίας και ανακοινώνω αλλαγές με περιορισμένη δυναμική».
Δεδομένων, ωστόσο, των συνθηκών, η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει τίποτα περισσότερο. Δεν υπάρχει κάτι άλλο να κάνει. Τα επιτόκια παραμένουν σε μηδενικά επίπεδα, ενώ ειδικά τα επιτόκια αποδοχής καταθέσεων είναι αρνητικά. Περαιτέρω μείωση των επιτοκίων μπορεί να πλήξει καίρια την εμπιστοσύνη και να αποσταθεροποιήσει το σύνολο του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.
Στο μεταξύ, το φιλόδοξο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ – το οποίο η ίδια τερμάτισε πριν από ένα τρίμηνο – έχει χάσει τη δυναμική του λόγω μιας σειράς περιορισμών και κανόνων σε ό,τι αφορά τη δομή του.
Τι σημαίνει αυτό; Πώς και σε αυτό το πεδίο, το οπλοστάσιο της ΕΚΤ ξεμένει από όπλα.
Η νομισματική πολιτική δεν αρκεί να ανακόψει το κακό κλίμα. Πολύ σύντομα, η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να αποφύγει την ύφεση. Η έλλειψη επαρκών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής θα συνεχίσουν να «κρατούν πίσω» την ευρωπαϊκή οικονομία. Και που θα φτάσουμε; Στην επιβράδυνση της ανάπτυξης, την υψηλή ανεργία και τον χαμηλό – και μακριά από τους στόχους της ΕΚΤΑ – πληθωρισμό.
Εάν η εικόνα της ευρωπαϊκής οικονομίας επιδεινωθεί δραστικά, τότε ένα θα είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο. Η δραστική μείωση των φόρων.
«Η ΕΚΤ δηλώνει ότι είναι απίθανο για την Ευρωζώνη να βυθιστεί εκ νέου σε ύφεση. Αλλά εάν κάνει λάθος, τότε όλοι θα είναι αβοήθητοι. Η Ευρώπη δεν μπορεί να έχει τέτοιο έλλειμμα επαρκών και αποτελεσματικών εργαλείων. Καθώς οι κίνδυνοι αυξάνονται, η δράση πρέπει να είναι άμεση», καταλήγει το άρθρο γνώμης του Bloomberg.
