Ροή
Διδάγματα εταιρικής διακυβέρνησης μπορεί κανείς να αντλήσει από τη Σουηδία, αφού, όπως αποδεικνύεται περίτρανα, κάθε πιθανή αναστάτωση που μπορεί να προκληθεί στην κορυφή κάθε εταιρείας μπορεί να αντιμετωπιστεί όταν τεθεί σε ισχύ η απαραίτητη πειθαρχία.
Και η πειθαρχία τελικά αποδίδει καρπούς, αυτό είναι γεγονός. Ιδίως τώρα που οι μεγαλύτερες εταιρείες της Σουηδίας περνούν μια δύσκολη κατάσταση.
Η Swedbank «έχασε» τον πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλό της μετά από ένα σκάνδαλο που έπληξε την αγορά ακινήτων της χώρας. «Ντροπή» για τη χώρα, σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού της Σουηδίας, Stefan Lofven, αποτέλεσαν οι «υπόγειες» κινήσεις της Nordea Bank και δη οι αποφάσεις της να στηρίζει πελάτες που διατηρούσαν off-shore εταιρείες.
Τα εταιρικά «ατυχήματα» δεν ξεκίνησαν όμως τώρα στη Σουηδία. Το 2013 στο στόχαστρο των αρχών είχε βρεθεί η εταιρεία τηλεπικοινωνιών της χώρας, η TeliaSonera, για υποθέσεις διαφθοράς, σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητές της στο Ουζμπεκιστάν.
Το μπαράζ αυτών των φαινομένων «αστάθειας» έδωσε τροφή για ευθεία αμφισβήτηση της εταιρικής διακυβέρνησης στη Σουηδία, ακόμη κι αν η χώρα αποτελεί «πρότυπο» προς αυτή την κατεύθυνση, συγκριτικά με άλλα κράτη του αναπτυγμένου κόσμου.
Kι όμως, παρά τα ανωτέρω «κρούσματα», τα γεγονότα επιβεβαιώνουν πως το σουηδικό μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης μπορεί να αποτελέσει «πρότυπο» για άλλες χώρες.
Οι Σουηδοί μέτοχοι μπορούν να ασκήσουν έλεγχο στη σύνθεση των Διοικητικών Συμβουλίων που κρατούν τα ηνία των μεγαλύτερων εταιρειών στη χώρα. Αυτό γίνεται εφικτό μέσω της στελέχωσης ειδικών επιτροπών, οι οποίες έχουν τον πρώτο, αλλά και τον τελευταίο λόγο, για τα πρόσωπα που θα καταλάβουν μια θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο. Με άλλα λόγια, οι μέτοχοι που απαρτίζουν τις συγκεκριμένες επιτροπές έχουν δικαιοδοσία – σε ετήσια βάση – να ορίζουν ή ακόμη και να αποπέμπουν τα μέλη της διοίκησης της εκάστοτε εταιρείας. Αυτό που αξίζει εδώ να επισημανθεί είναι πως στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία, τα μέλη που απαρτίζουν τις επιτροπές είναι τα ίδια τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων, ενώ, στον αντίποδα, οι μέτοχοι έχουν περιορισμένα δικαιώματα ως προς τη σύνθεσή τους.
Το σουηδικό σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης είναι ισορροπημένο, διακατέχεται από αυστηρότητα, ενώ ο έλεγχος στα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων είναι διαρκής και εξονυχιστικός.
Ένα ακόμη «όπλο» θωράκισης και δη προώθησης της εταιρικής διακυβέρνησης στη Σουηδία αποτελεί και η επιθετική πολιτική των μέσων ενημέρωσης, καθώς τα περισσότερα αυτά δεν σταματούν να φέρνουν στην επιφάνεια το ένα εταιρικό σκάνδαλο μετά το άλλο και να γνωστοποιούν κάθε υπόθεση κατάχρησης και όχι μόνο. Οι μέτοχοι έχουν κάθε δικαιοδοσία – μετά τη δημοσιοποίηση των εκάστοτε σκανδάλων – να αναλάβουν δράση, κάτι το οποίο μέχρι στιγμής πράττουν με μεγάλη προθυμία.
Κανένα σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης δεν είναι τέλειο, όμως η Σουηδία έχει κατορθώσει να διατηρήσει - παρά τις επιμέρους «περιπέτειες» - το αίσθημα ευθύνης αρκετά υψηλό.
Την ίδια ώρα, όμως, υπάρχουν κι εκείνοι που προειδοποιούν για τους μεγάλους κινδύνους που ενέχει η διαδικασία αυξημένων δικαιοδοσιών στα «χέρια» των μετόχων. Όπως καταγγέλλουν, οι διαδικασίες αυτές δύνανται να ρίξουν βαριά τη σκιά τους στα οικονομικά συμφέροντα των εταιρειών.
Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν υπάρχει κανένα επιβεβαιωμένο «κρούσμα» εταιρικής «αδικίας», αφού οι επενδυτές έχουν λάβει στα σοβαρά τον κρίσιμο ρόλο τους. Ο ενεργητικός αυτός ρόλος των Σουηδών μετόχων μπορεί να αποτελέσει λαμπρό παράδειγμα εταιρικής διακυβέρνησης για άλλες χώρες.
