Ροή
Το 2012, ο Shintaro Yamada ήταν 34 ετών, μόνος κι απογοητευμένος με τη δουλειά του. Κάπως έτσι αποφάσισε να εγκαταλείψει την άνετη ζωή του στο Τόκιο για να γνωρίσει τον κόσμο.
Ξεκίνησε να ταξιδεύει με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος και να γνωρίζει και να αναμειγνύεται με τους ντόπιους της κάθε πόλης. Έμεινε σε hostels -ξενώνες διανυκτέρευσης- των 5 δολαρίων τη βραδιά, χωρίς ζεστό νερό, συνήθιζε να κάνει ωτοστόπ και να χρησιμοποιεί τα τοπικά λεωφορεία μεταξύ των προορισμών του. Μέσα σε έξι μήνες επισκέφτηκε 23 χώρες, έκανε πεζοπορία στην μεγαλύτερη επίπεδη αλυκή του κόσμου στη Βολιβία, έμεινε στο σπίτι ενός νομάδα στην άκρη της ερήμου Σαχάρας, ακολούθησε τις χελώνες στα νησιά Γκαλαπάγκος και επισκέφθηκε το δέντρο της Ινδίας, στο οποίο ο Βούδας βρήκε τη νιρβάνα.
Το ταξίδι τον ώθησε να πάρει την απόφαση να ξεκινήσει μια εταιρεία μέσω της οποίας οι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες του κόσμου να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Παρατήρησε άλλωστε ότι ακόμη και στα φτωχότερα χωριά υπήρχαν πλέον κινητά τηλέφωνα κι όλοι λαχταρούσαν να γνωρίσουν τον κόσμο μέσω της τεχνολογίας. Έτσι ίδρυσε την Mercari Inc., μια ιστοσελίδα αγοραπωλησιών η οποία έφερνε σε επαφή τους πωλητές με τους αγοραστές όλου του κόσμου μέσω των κινητών. Η Mercari αυτό τον μήνα έγινε η πρώτη ιαπωνική startup αξίας τουλάχιστον 1 δισ.
«Το ταξίδι διεύρυνε το μυαλό μου, με έκανε να θέλω να δημιουργήσω κάτι που θα ήταν χρήσιμο οπουδήποτε στον κόσμο», αναφέρει ο Yamada, 38 ετών σήμερα, φορώντας ένα φωτεινό ροζ φούτερ στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο κέντρο του Τόκιο.«Άρχισα να σκέφτομαι μια πλατφόρμα που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να ανταλλάσσουν χρήματα, αντικείμενα κι υπηρεσίες χρησιμοποιώντας το smartphone τους».
Ο Yamada πάλεψε με ιδέες για εφαρμογές γύρω από την εκπαίδευση και την γλώσσα, πριν ενωθεί με τους άλλους δύο ιδρυτές και δημιουργήσουν την Mercari το 2013. Η αποτίμησή της έφθασε σε σημείο ορόσημο αυτό το μήνα, μετά την αύξηση κατά 8,4 δισ. γιεν (74 εκατ. δολάρια) από επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των Mitsui & Co. και Globis Capital Partners.
Η εταιρεία βρίκσκεται πλέον στο ίδιο συγκρότημα του Roppongi Hills, με την Google Inc. και την Goldman Sachs Group Inc., και τους διαδρόμους της κοσμούν αντικείμενα που επιδεικνύουν το μείγμα των εμπορευμάτων που περιλαμβάνει όπως μια ακουστική κιθάρα κι ένα κομψό πράσινο ποδήλατο.
Το να δημιουργείς σε μια χώρα που δεν προωθεί την δημιουργία
Αν και η μέχρι στιγμής επιτυχία της Mercari θεωρείται επίτευγμα, ταυτόχρονα υπογραμμίζει και την έλλειψη των μεγάλων ιδιωτικών startups στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.
Υπάρχουν 155 startups μονόκεροι – όπως λέγονται- στον κόσμο, σύμφωνα με την CB Insights, με τις 92 από αυτές να βρίσκονται στις ΗΠΑ, τις 25 στην Κίνα και επτά στην Ινδία. Η Ιαπωνία υποφέρει από έλλειψη κεφαλαίων αλλά και από μια κουλτούρα αποφυγής κινδύνου, η οποία καταφέρνει να απορροφά τους καλύτερους και εξυπνότερους πολίτες της σε σταθερές θέσεις εργασίας μεγάλων εταιρειών όπου και μένουν για μια ζωή.
Ο Yamada σκέφτεται πως το πρόβλημα δεν είναι τόσο δύσκολο όσο φαίνεται. Πολλές εταιρείες τεχνολογίας στην Ιαπωνία μπαίνουν στο χρηματιστήριο πολύ πριν φτάσουν τα 1 δισ., μιας και η χώρα διατηρεί επιεικείς προϋποθέσεις εισαγωγής για τις μικρές επιχειρήσεις υψηλής ανάπτυξης.
Παρόλα αυτά, ο ίδιος πιστεύει ότι η Ιαπωνία χρειάζεται περισσότερα μοντέλα επιχειρηματιών τύπου Steve Jobs και Mark Zuckerberg. «Δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που προσπαθούν», αναφέρει. «Ίσως αν τα καταφέρω εγώ σε αυτό, πιστέψουν περισσότεροι άνθρωποι πως μπορούν να επιτύχουν».
Επιλέγοντας πάντα το λιγότερο πολυσύχναστο μονοπάτι
Ο Yamada συνηθίζει να επιλέγει το λιγότερο ταξιδεμένο μονοπάτι. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Waseda, διάσημο για τους αποφοίτους του οι οποίοι συνηθέστερα απασχολούνται στις διευθυντικές θέσεις τραπεζικών ιδρυμάτων και εταιρειών blue-chip.
Αντί να επιλέξει αυτό τον δρόμο ο ίδιος μετά την αποφοίτησή του, αποφάσισε να αναλάβει την ανάπτυξη ενός ιστοτόπου για δημοπρασίες για την Rakuten Inc., και στη συνέχεια έναν άλλο ιστότοπο για μια άσημη, τότε, διαδικτυακή εμπορική επιχείρηση. Όταν συναντήθηκε με τον ιδρυτή της, Hiroshi Mikitani, διαπίστωσε πως σκόπευε να δημιουργήσει έναν γίγαντα λιανικής πώλησης αξίας σήμερα 14 δισ. δολαρίων.
Παρόλα αυτά, αποφάσισε να τον εγκαταλείψει για να ψάξει το δικό του δρόμο μετά την αποφοίτηση. Ίδρυσε αρχικά μια εταιρεία παιχνιδιών που ονομάζεται Unoh Inc. (το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου στα Ιαπωνικά) το 2001. Η εταιρεία πήγε σχετικά καλά και εξαγοράστηκε από την Zynga Inc. το 2010.
Ασχολήθηκε με άλλες εφαρμογές για μια εταιρεία με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, πρώτη ιδιοκτήτρια casual παιχνιδιών όπως το Farmville. Έμεινε εκεί για 18 μήνες αλλά στη συνέχεια σκέφτηκε πως ήθελε να ασχοληθεί με ένα έργο παγκόσμιας εμβέλειας. Αυτό τον οδήγησε στην εξάμηνη οδύσσεια του και στην ίδρυση της Mercari με τους συναδέλφους του και αποφοίτους του Waseda, Tommy Tomishima και Ryo Ishizuka.
Η ιδιαιτερότητα της Mercari είναι ότι έχει σχεδιαστεί ειδικά για κινητά τηλέφωνο και αφήνει τον χρήστη να περιηγηθεί εύκολα σε όλα τα αντικείμενα προς πώληση ενώ ταυτόχρονα με απλό τρόπο μπορεί να δημοσιεύσει τις δικές του αγγελίες. Στον ιστότοπο της Mercari πωλούνται τα πάντα, από ρούχα και ηλεκτρικά μέχρι εισιτήρια για μπέιζμπολ. Όσο για την επιτυχία της εφαρμογής, αρκεί να αναφερθεί πως έχει ήδη 32 εκατ. downloads με την αξία των μηνιαίων συναλλαγών να φτάνει τα 10 δισ. Το κέρδος της προκύπτει από την προμήθεια που κρατά από κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται μέσω του ιστότοπου.
«Η αγορά των διαδικτυακών εμπορικών επιχειρήσεων είναι ήδη κορεσμένη, αλλά η πώληση αγαθών από χρήστες σε χρήστες έχει ακόμα πολλά περιθώρια ανάπτυξης» δήλωσε ο Tomoaki Kawasaki, αναλυτής της Iwai Cosmo Securities Co. «Η Mercari θεωρείται ήδη ηγέτης στην ιαπωνική αγορά».
Η μεγάλη μάχη
Αυτή την περίοδο ο Yamada προσπαθεί να χαράξει την στρατηγική για την ενίσχυση της παρουσίας της Mercari στις ΗΠΑ - πάτρια εδάφη για πρωτοπόρους της εν λόγω βιομηχανίας, όπως η Amazon.com Inc και η EBay Inc.
Η υπηρεσία είναι διαθέσιμη στις ΗΠΑ από τον Σεπτέμβριο του 2014 και μέχρι στιγμής έχει κατέβει 7 εκατομμύρια φορές, αλλά είναι δύσκολο να κρατήσει τους χρήστες ενεργούς. Για να κερδίσει έδαφος, ο Yamada έχει μειώσει κατά 10% τις χρεώσεις κάθε συναλλαγής μέσω της Mercari στις ΗΠΑ και σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τα χρήματα της επιχείρησής για διαφήμιση μέσω των κοινωνικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένου και του Facebook.
Ήδη υπάρχουν σημάδια προόδου. Η Mercari έχει ανέβει στην κατάταξη των iOs apps για ψώνια, ανέβηκε στο top 10 τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με στοιχεία του App Annie.
Όπως διευκρινίζει ο Yamada δεν έχει αυταπάτες για τις δυσκολίες της επικείμενης μάχης, αλλά κερδίζοντας ένα μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις ΗΠΑ είναι το βήμα για την παγκοσμιοποίησή της εταιρείας.
«Αν δεν είμαστε εμείς εκείνοι που θα κατακτήσουμε την αγορά των ΗΠΑ τότε θα υπάρξει κάποιος άλλος που θα αναγκαστούμε να τον αντιμετωπίσουμε αργότερα, όταν θα έρθει να κατακτήσει την αγορά της Ιαπωνίας. Η επίθεση άλλωστε είναι η καλύτερη άμυνα» καταλήγει.
