Άνθρωποι και ρομπότ: Συνοδοιπόροι ή αντίπαλοι

Viber Whatsapp Μοιράσου το
Άνθρωποι και ρομπότ: Συνοδοιπόροι ή αντίπαλοι

Ήταν πριν από τέσσερα χρόνια όταν ο υπερυπολογιστής Watson άφησε ιστορία επειδή κατάφερε να νικήσει τους δύο συνδιαγωνιζόμενους σε ένα κουίζ ερωτήσεων στο τηλεοπτικό παιχνίδι Jeopardy.

Ήταν ίσως και η πρώτη φορά που ένα τεχνολογικό κατασκεύασμα είχε εντυπωσιάσει ένα τόσο μεγάλο μέρος του φιλοθεάμωνος κοινού. Κι ίσως κι η πρώτη φορά που έκανε πολλούς από τους τηλεθεατές να αναρωτηθούν «τι μέλλει γενέσθαι στη ζωή μας από την ανακάλυψη της τεχνητής νοημοσύνης».

Ακόμα και σήμερα όμως δεν είναι λίγοι εκείνοι που αντιλαμβάνονται την τεχνητή νοημοσύνη ως μέρος των ταινιών επιστημονικής φαντασίας, κι ας απέχουμε ελάχιστα από το να δημιουργήσουμε αυτοκινούμενα οχήματα.

Πόσο κοντά είμαστε άραγε στην επόμενη βιομηχανική επανάσταση που θα πραγματοποιηθεί από την ανάπτυξη της τεχνολογίας; Γιατί δεν έχουμε δει ακόμα αποτελέσματα στην παραγωγικότητα του πλανήτη; Και τι μπορεί να σημάνει αυτό για το εργατικό δυναμικό του πλανήτη; Αυτά είναι μόνο μερικά βασικά ερωτήματα από τον ευρύ διάλογο που έχει ανοίξει.

Ο Robert Gordon, οικονομολόγος στο Northwestern University, αρέσκεται να παίζει το ίδιο παιχνίδι εδώ και χρόνια. Ο ίδιος το ονομάζει «Βρες το ρομπότ». Καθώς κυκλοφορεί στην καθημερινότητά του, - ψωνίζοντας ή ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο- κοιτάζει να εντοπίσει τις μηχανές εκείνες που έχουν αντικαταστήσει τους ανθρώπους. Τα περισσότερα από αυτά που βλέπει , όπως αναφέρει, δεν τον εντυπωσιάζουν.

Πράγματι τα ATM, τα μηχανήματα για check-in ή κι εκείνα για την επικύρωση των εισιτηρίων διευκολύνουν εδώ και δεκαετίες τη ζωή μας. «Πέρα από αυτά όμως, δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα» συμπληρώνει ο Gordon.

Είναι δύσκολο όπως εξηγεί τα ρομπότ να συναγωνιστούν τους ανθρώπους σε απλές καθημερινές ασχολίες. Και είναι δύσκολο κυρίως να διδάξεις τα ρομπότ να κάνουν ότι κάνει ένα ανθρώπινο, όπως για παράδειγμα να ξεχωρίσει τα άπλυτα και να βάλει πλυντήριο.

«Παρατηρείται μια στασιμότητα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουν σήμερα από τα γραφεία ως τα εργοστάσια κι οι έμποροι» ομολογεί ο Gordon, γι’ αυτό κι όπως συμπληρώνει «οι καλές μέρες για την οικονομία των ΗΠΑ ανήκουν στο παρελθόν».

Ο πεσιμισμός του Gordons βέβαια έρχεται σε αντίθεση με το φετινό, μήνυμα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός: «Δαμάζοντας την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση».


Οι αισιόδοξοι υποθέτουν ότι βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μιας μεταβατικής εποχής η οποία θα φέρει μεγάλες αλλαγές ικανές να ανταγωνιστούν τις βιομηχανικές επαναστάσεις που πυροδοτήθηκαν από την εισαγωγή της ατμομηχανής, της ηλεκτροδότησης, καθώς και των υπολογιστών.

«Η ταχύτητα των σημερινών εξελίξεων δεν έχει προηγούμενο» είχε αναφέρει ο ιδρυτής του WEF, Klaus Schwab, κατονομάζοντας μερικές από τις νεοεισαχθείσες τεχνολογικές καινοτομίες , όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση ή τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό. Προσέθεσε μάλιστα πως η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση δεν θα πραγματοποιηθεί , όπως οι προηγούμενες, με γραμμικό τρόπο, αλλά με εκθετικό.

Για την ακρίβεια κινείται υπερβολικά γρήγορα ώστε να καταφέρει να αφήσει το στίγμα της στα οικονομικά δεδομένα της εποχής. Αυτός, λένε, είναι και ο λόγος που η παραγωγικότητα της εργασίας στις ΗΠΑ έχει βυθιστεί τουλάχιστον για μια δεκαετία.

Παραδοσιακά στην ιστορία, οι σημαντικές ανακαλύψεις όπως οι ηλεκτρικοί κινητήρες και οι υπολογιστές, έχουν ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να παράγουν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες σε πολύ λιγότερο χρόνο. Παρόλα αυτά ο ετήσιος ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας στις ΗΠΑ διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 1,5% από το πρώτο τρίμηνο του 2008 μέχρι την ίδια περίοδο του 2014, ποσοστό ιδιαιτέρως χαμηλό.

Γι’ αυτό ο Erik Brynjolfsson και ο Andrew McAfee, συγγραφείς του βιβλίου «The Second Machine Age», είναι πεπεισμένοι ότι μια καινούργια εποχή βρίσκεται μπροστά μας, όπως λέει όμως θέλει χρόνο χρόνο για να προσαρμόσουμε τις νέες τεχνολογίες στην παραγωγή. Το παράδειγμα δεν είναι καινούργιο, υποστηρίζουν. «Αν κοιτάξει κανείς τα εργοστάσια την εποχή που ανακαλύφθηκε ο ηλεκτρισμός θα συνειδητοποιήσει ότι χρειάστηκε χρόνος για να μπορέσουν να αφομοιώσουν την νέα τεχνολογία και να την ενσωματώσουν στις παραγωγικές τους μεθόδους. Ίσως και 30 χρόνια» αναφέρουν. Οι εργασίες που κάνουν σήμερα τα ρομπότ αντιστοιχεί στο 10% της παραγωγής. Υπολογίζουμε ότι μέσα στα επόμενα 10 χρόνια το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 20-25%» καταλήγουν.

Όσο κι αν οι γνώμες διίστανται για την συνδρομή της τεχνολογικής επανάστασης στην παραγωγικότητα, είναι βέβαιο πως ο αντίκτυπος για τους ανειδίκευτους εργάτες θα είναι μεγάλος. Όπως είχε πει και ο οικονομικός διευθυντής της Τράπεζας της Αγγλίας, Andy Haldane, τον Νοέμβριο, «τα αποτελέσματα της εισαγωγής του αυτοματισμού στην παραγωγή θα είναι να κινδυνεύσουν περίπου 80 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και 15 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στη Βρετανία.

Μια άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 από την BCG, με στόχο να εξετάσει τον αντίκτυπο της προηγμένης τεχνολογίας στην βιομηχανική παραγωγή της Γερμανίας, κατέληγε ότι τουλάχιστον το 50% των επιχειρήσεων θα έχουν υιοθετήσει μέχρι το 2025 προηγμένες τεχνολογικές μεθόδους όπως τα ρομπότ και οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές. Αυτό θα σημάνει αύξηση της παραγωγής τουλάχιστον κατά 1%, ήτοι 350.000 περισσότερες θέσεις εργασίας. Εάν όμως ο σχεδιασμός δεν είναι σωστός και τα έσοδα αυξηθούν μόνο κατά 0,5%, αντί 1%, τότε το αποτέλεσμα θα είναι να χαθούν 40.000 θέσεις εργασίας.

Όπως γίνεται κατανοητό το αποτέλεσμα είναι απρόβλεπτο, ο διάλογος ευρύς και οι απόψεις ποικίλες. Εκείνο που δεν τεκμαίρεται όμως είναι πως ο σωστός σχεδιασμός είναι απαραίτητος για να μην παραγκωνιστεί ο άνθρωπος.

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider