Ροή
Η τιμή του πετρελαίου έχει πάρει την «κατρακύλα» και όλοι θα περίμεναν ότι τον φετινό χειμώνα τα καλοριφέρ θα έκαιγαν περισσότερο. Αυτό όμως δεν συνέβη καθώς το φθηνό πετρέλαιο δεν έδειξε να αποτελεί ιδιαίτερο κίνητρο για τους καταναλωτές. Αντιθέτως, η ζήτηση για πετρέλαιο θέρμανσης σημείωσε πτώση πάνω από 50% .
Aν πάρουμε ως ενδεικτική ημερομηνία τη Δευτέρα, 29 Φεβρουαρίου 2016, η τιμή του αργού έφθασε 35,5 δολάρια και η τιμή πώλησης πετρελαίου θέρμανσης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε περίπου στα 0,63 ευρώ ανά λίτρο (ενδεικτική τιμή εταιρείας εμπορίας πετρελαίου). Τους τελευταίους μήνες η τιμή του πετρελαίου έφθασε σε χαμηλό πολλών ετών φθάνοντας και τα 28 δολάρια το βαρέλι και η τιμή της λιανικής στην Ελλάδα το 2015 μειώθηκε τουλάχιστον 20% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος, Ανδρέας Πετριανίδης, μιλώντας στο insider.gr αναφέρει ότι «δύο είναι οι βασικοί λόγοι της πτώσης της ζήτησης στην Ελλάδα: η γενική οικονομική αβεβαιότητα εν αναμονή της συμφωνίας και τα λοιπά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα όπως είναι το προσφυγικό και δεύτερον, η καλοκαιρία. Ποτέ άλλοτε Φεβρουάριο μήνα δεν είχαμε τέτοια καλοκαιρία».
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) έχει εδώ και μήνες αναγνωρίσει την οικονομική ύφεση και τα capital controls ως βασικούς μοχλούς που ωθούν τη ζήτηση «προς τα κάτω».
Σε πρόσφατη έκθεσή του στο β’ εξάμηνο του 2015, ο ΙΕΑ αφιέρωσε ειδική παράγραφο για την οικονομική αναταραχή στην Ελλάδα και σημειώνει ότι τα capital controls και η άρνηση πιστωτικών καρτών σε πολλά πρατήρια βενζίνης «αναμένεται» να περιορίσουν την πρόσβαση των καταναλωτών σε πετρελαϊκά προϊόντα.
Η αγορά αποδίδει την πτώση της ζήτησης σε κάποιους επιπλέον παράγοντες. Ο κ. Παναγιώτης Τσακίρης, Οικονομικός Αναλυτής και υπεύθυνος των εταιρειών Eurotherm και GS Gas, μιλώντας στο insider.gr επισημαίνει ότι: «Η πτώση της ζήτησης παρά τη μείωση της τιμής οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους: πρώτον, η καλοκαιρία η οποία ουσιαστικά διατηρήθηκε κατά τους χειμερινούς μήνες όπως είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος. Δεύτερον, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών (ύστερα από τα γεγονότα του Ιουλίου του 2015, την ύφεση κλπ). Τρίτον, οι συγκρούσεις στις πολυκατοικίες λόγω των προηγούμενων ετών όπου είτε το ακριβότερο πετρέλαιο οδηγούσε σε διαμάχες είτε υπήρχε μια γενικότερη ασυνεννοησία για τις ώρες λειτουργίας της θέρμανσης και της κατανάλωσης. Αυτό είχε σαν συνέπεια οι καταναλωτές να στραφούν σε άλλες λύσεις πιο οικονομικές. Εγκατέστησαν για παράδειγμα θερμοπομπούς χαμηλότερης ενεργειακής κλάσης με χαμηλότερο ενεργειακό κόστος».
Οι χώρες που πρωτοπορούν στην τεχνολογία, όπως οι ΗΠΑ, αναφέρουν οι Financial Times, εγκαταλείπουν σταδιακά το πετρέλαιο, γεγονός που αυξάνει την προσφορά και μειώνει τη ζήτηση.Αν και η Ελλάδα δεν μπορούμε να πούμε ότι συγκαταλέγεται σε αυτές, αισθητή είναι μια στροφή που παρατηρείται στις ΑΠΕ και σε εναλλακτικά καύσιμα όπως είναι το φυσικό αέριο.
Πως γίνεται η διαμόρφωση των τιμών πετρελαιοειδών;
-Το αργό πετρέλαιο (πχ. brent) - όπως και τα τελικά προϊόντα πετρελαιοειδών - αποτελούν χρηματιστηριακά εμπορεύματα και ακολουθούν τις διεθνείς τιμές όπως ορίζονται από τις Διεθνείς τιμές platts.
-Οι χονδρικές τιμές στην Ελλάδα επηρεάζονται από τις Διεθνείς τιμές platts των τελικών προϊόντων πετρελαιοειδών και όχι από τις τιμές platts του αργού.
-Οι λιανικές τιμές (βενζίνης, πετρελαίου, κλπ.) ακολουθούν τις τιμές των τελικών προϊόντων Διυλιστηρίων και όχι τις τιμές του αργού (πχ. brent).
-Η Ελλάδα δεν μπορεί να επηρεάσει διεθνείς τιμές.
-Η μετατροπή των ΜΤ σε λίτρα και η ισοτιμία $/€ παίζουν σημαντικό ρόλο στην τελική διαμόρφωση της τιμής, διότι είναι απαραίτητη για τη μετατροπή των διεθνών τιμών των τελικών προϊόντων από $/ΜΤ σε €/Μ3.
-Στην Ελλάδα οι τιμές βασίζονται στις τιμές med Italy και δεν πρέπει να συγκρίνονται με αυτές της βόρειας Ευρώπης – Rotterdam
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι παρά τη μεγάλη πτώση της τιμής του πετρελαίου, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με τις υψηλότερες τιμές στα καύσιμα ξεπερνώντας τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Αυστρία, την Ελβετία, την Ιρλανδία κλπ.
