Ροή
Την ίδια ώρα που οι Έλληνες τραπεζίτες ρίχνουν κροκοδείλια δάκρυα για το φόρο που σκέπτεται η Κυβέρνηση να επιβάλλει στις τραπεζικές συναλλαγές προκειμένου να περιοριστούν οι μειώσεις στις συντάξεις, αποδεικνύεται ότι οι προμήθειες που χρεώνουν οι ίδιοι στοιχίζουν στους συναλλασσόμενους πάνω από 1,5 δισ. ευρώ το χρόνο.
Ακόμη και μετά την επιβολή των capital controls όπου αναγκαστικά πλέον ένα μεγάλο μέρος των συναλλαγών δεν μπορούσε παρά να γίνεται ηλεκτρονικά οι προμήθειες συνέχισαν να «πέφτουν βροχή». Υπολογίζεται ότι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Alpha και Εurobank) μετά τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στην κίνηση των κεφαλαίων εισέπραξαν από προμήθειες περίπου 305 εκατ. ευρώ.
Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι η επιβολή φόρου επί των τραπεζικών συναλλαγών θα αποτελέσει σοβαρό αντικίνητρο για την επέκταση του συστήματος ηλεκτρονικών συναλλαγών. Ωστόσο οι ίδιοι νωρίτερα, όπως προκύπτει και από τον αναλυτικό τιμοκατάλογο, έχουν φροντίσει να κοστολογήσουν πανάκριβα μία σειρά από «υπηρεσίες» ανεξάρτητα από το αν αυτές διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά ή με τη φυσική παρουσία του πελάτη στο υποκατάστημα.
Έτσι για παράδειγμα η μεταφορά μέσω e-banking από τη μία τράπεζα στην άλλη ενός ποσού που υπερβαίνει το εβδομαδιαίο όριο των αναλήψεων σε μετρητά μπορεί να φθάνει ακόμη και τα 20 ευρώ. Παρόλο που μετά την επιβολή των περιορισμών ο πελάτης - για παράδειγμα - που διατηρεί λογαριασμό καταθετικό σε διαφορετική τράπεζα από εκείνη που έχει ένα στεγαστικό δάνειο, δεν έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει με άλλο τρόπο την αποπληρωμή του δανείου του.
Η επιβολή των capital controls άνοιξε ένα «μονόδρομο» για μία σειρά καθημερινών συναλλαγών, οι οποίες πλέον δεν μπορούσαν να εκτελεστούν παρά μόνο διατραπεζικά. Εντούτοις παρά την έκτακτη αυτή συγκυρία οι συναλλαγές αυτές συνέχισαν να χρεώνονται κανονικά αν όχι και περισσότερο σε σχέση με πριν.
Έτσι για παράδειγμα η Εθνική εισέπραξε από προμήθειες στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου 86 εκατ. ευρώ, η Εurobank 76 εκατ. ευρώ, η Πειραιώς 73 εκατ. ευρώ και η Alpha 69,3 εκατ. ευρώ.
Όμως αν παρατηρήσει κανείς την πορεία των προμηθειών που εισπράττουν οι τράπεζες, τουλάχιστον από το 2011 και μετά, θα διαπιστώσει ότι στην ουσία δεν έχουν υποστεί ουσιαστική μείωση αν μάλιστα ληφθεί υπόψιν ότι οι τραπεζικές εργασίες στη διάρκεια των χρόνων αυτών από τη χορήγηση δανείων μέχρι στη διάθεση επενδυτικών προϊόντων, υπέστησαν πραγματική καθίζηση.
Η «καιροσκοπική» συμπεριφορά όμως των τραπεζών δεν προκύπτει μόνο από τις χρυσές προμήθειες που συνέχισαν να εισπράττουν παρά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρέθηκε η ελληνική οικονομία το περασμένο καλοκαίρι. Έτσι μετά το «πάγωμα» των καταθέσεων τον Ιούλιο ξεκίνησε η δραστική μείωση στα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων (συμφωνημένη διάρκεια έως ένα έτος) τον Ιούνιο πριν την επιβολή των capital controls κυμαίνονταν στο 1,31%, τον επόμενο μήνα υποχώρησε στο 1,19% για να φθάσει τον Οκτώβριο στο 1,06%. Η αποκλιμάκωση αυτή των επιτοκίων καταθέσεων – οι οποίες προδήλως δεν μπορούν να αποσυρθούν – δεν ακολουθήθηκε από αντίστοιχη των χορηγήσεων.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο η επιβολή φόρου στις συναλλαγές είναι αμφίβολο κατά πόσο θα περιορίσει το βάρος του νέου ασφαλιστικού. Και τούτο διότι η Κυβέρνηση έχει δεσμευτεί από την συμφωνία του καλοκαιριού να μειώσει τη δαπάνη για συντάξεις από το 2016 σε ετήσια βάση κατά 1% του ΑΕΠ, ποσό που για την επόμενη χρονιά μεταφράζεται σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ.
Χ.Ζ.
