Ροή
Μπορεί η συνταξιοδοτική δαπάνη στην Ελλάδα να είναι υψηλή ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, αλλά σε αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η βίαιη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας λόγω της κρίσης.
Αυτό επισημαίνει στη μελέτη της για τη συνταξιοδοτική δαπάνη και την κοινωνική προστασία στην Ελλάδα, σε σύγκριση με την υπόλοιπη ΕΕ, η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank. Όπως υπογραμμίζει, η συνολική δαπάνη κοινωνικής προστασίας στην Ελλάδα (παροχές σε χρήμα και παροχές σε είδος για ηλικιωμένους, επιζώντες και συντάξεις αναπηρίας καθώς επίσης για υγειονομική περίθαλψη, ενίσχυση οικογενειών, ανεργία, στέγαση και άλλες κρίσιμες κοινωνικές υπηρεσίες) παραμένει σημαντικά χαμηλότερη σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μέσους της Ε.Ε. των 28 και της Ευρωζώνης, ακόμα και αν μετράται ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Αυτό οφείλεται στην ασθενή κάλυψη που παρέχει το κράτος πρόνοιας στην Ελλάδα και αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι συντάξεις στηρίζουν το οικογενειακό εισόδημα και άλλες κρίσιμες κοινωνικές ανάγκες (π.χ. για υγεία, στέγαση, στήριξη άνεργων μελών της οικογένειας) την περίοδο της κρίσης.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα κατατάσσεται χαμηλότερα από τους αντίστοιχους μέσους της ΕΕ όσον αφορά τη μέση ονομαστική μηνιαία σύνταξη. Για τους άνδρες, η μέση σύνταξη στην Ελλάδα είναι 954 ευρώ έναντι 1.530 στην ΕΕ, ενώ για τις γυναίκες διαμορφώνεται στα 738 ευρώ έναντι 915 ευρώ.
Δραματικές οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης
Όσον αφορά τις κοινωνικές επιπτώσεις της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης, σχετικές μετρήσεις δείχνουν ότι έχει ήδη λάβει μεγάλες διαστάσεις, αν και ο πληθυσμός της χώρας σε ηλικία εργασίας φαίνεται να έχει πληγεί σφοδρότερα από τους συνταξιούχους.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που επικαλείται στην έκθεσή της η Eurobank, το ποσοστό του εγχώριου πληθυσμού που ζει με τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, ήταν το 4ο υψηλότερο στην Ε.Ε. των 28 το 2015 μετά την ΠΓΔΜ (στη χειρότερη θέση), τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας έχει πράγματι μειωθεί από το 2011, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ατόμων που ανήκουν σε νεότερες ηλικιακές ομάδες έχει εκτιναχθεί στα ύψη.
«Χρειάζονται μέτρα για την ενίσχυση της κοινωνικής πρόνοιας»
Στην τελευταία αξιολόγησή του για το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα (Φεβ. 2017), το ΔΝΤ σημειώνει ότι η πιο πρόσφατη μεταρρύθμιση που εφαρμόστηκε το 2015-16 κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση εξαλείφοντας ορισμένες στρεβλώσεις και μειώνοντας το κόστος. Ωστόσο, επισημαίνει η έκθεση της Eurobank, υπολείπεται των παρεμβάσεων που απαιτούνται για τον εξορθολογισμό του συστήματος και την παροχή ισχυρών κινήτρων για εργασία και συνεισφορά στο σύστημα, ενώ ενέχει σημαντικούς κινδύνους ως προς την εφαρμογή της.
Ως εκ τούτου, το Ταμείο καλεί τις αρχές όχι μόνο να εφαρμόσουν πλήρως την πρόσφατη μεταρρύθμιση αλλά και να τη συμπληρώσουν με επιπρόσθετες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των εναπομεινάντων στρεβλώσεων.
«Οι όποιες νέες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των εναπομεινάντων διαρθρωτικών αδυναμιών του ελληνικού συνταξιοδοτικού συστήματος θα πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα για την ενίσχυση του αδύναμου συστήματος κοινωνικής πρόνοιας της χώρας», καταλήγουν οι αναλυτές της Eurobank.
