Ροή
Πάνω από 50 δισ ευρώ ήταν η συνεισφορά του τουριστικού κλάδου στα έσοδα του κράτους την δύσκολη περίοδο της κρίσης - την επταετία από το 2009 έως το 2016 - κατατάσσοντάς τον σε έναν από τους 4 δυναμικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Συγκεκριμένα όπως προκύπτει από την νέα μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) με τίτλο «Η συμβολή του ιδιωτικού τομέα του τουρισμού στην οικονομία και τα φορολογικά έσοδα – Η περίπτωση της Ελλάδας, 2010-2016», ο ιδιωτικός τομέας του Τουρισμού συνεισφέρει περισσότερο από το 1/10 των φορολογικών εσόδων της χώρας (2016), ενώ από το 2009 έχει συμβάλλει συνολικά με 52 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα και σύμφωνα με τη μελέτη, το 2016 τα φορολογικά έσοδα από τον τουριστικό τομέα αποτελούσαν το 10,5% των συνολικών φορολογικών εσόδων, ποσοστό υψηλότερο από το 8,3% της άμεσης συνεισφοράς του στην οικονομία. Τα ποσοστά αυτά είναι ακόμη μεγαλύτερα, αν ληφθούν υπ’ όψη οι έμμεσες και προκαλούμενες επιδράσεις του Τουρισμού. Επίσης, για την περίοδο 2009 – 2016, ο Τουρισμός παρήγαγε περισσότερα από 105 δισ. ευρώ Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) και 92 δισ. ευρώ εισοδημάτων.
Στην πρώτη περίοδο της κρίσης (2009-2012), ο τομέας παρουσίασε σημαντικές απώλειες ΑΠΑ, της τάξης του 25%, περισσότερο από την υπόλοιπη οικονομία (−20%), μειώνοντας έτσι το μερίδιό του από 7,2 σε 6,7%. Στη συνέχεια, όμως, κέρδισε 21% μέχρι και το 2015, ενώ η οικονομία εξακολούθησε την καθοδική πορεία της (−8%), αυξάνοντας το μερίδιό του σε 8,8%. H ελαφρά κάμψη του 2016 μάλιστα ανατράπηκε το 2017, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, με αποτέλεσμα οι εισπράξεις του εισερχόμενου τουρισμού να αυξηθούν κατά 10,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Από άποψη φορολογικών εσόδων τώρα, το 2016 ο ιδιωτικός τομέας του Τουρισμού κατέβαλε 7,7 δισ. ευρώ σε άμεσους και έμμεσους φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Συνολικά, από τον κλάδο προήλθαν 52,3 δισ. ευρώ φορολογικών εσόδων κατά την περίοδο 2009 - 2016. Κατά μέσο όρο οι έμμεσοι φόροι συνετέλεσαν στο 40% των εσόδων, ακολουθούμενοι από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης (36%), ενώ πιο χαμηλά ήταν οι άμεσοι φόροι με 24%.
Όσο για τα άμεσα φορολογικά έσοδα από τον τουρισμό (ως ποσοστό της οικονομικής δραστηριότητας του τουριστικού τομέα) κατά την περίοδο 2008 - 2016 αυξήθηκαν πολύ ταχύτερα από το αντίστοιχο μέγεθος του συνόλου της οικονομίας (από 40,8% σε 60,8% για τον τουρισμό και από 36,7% σε 48,1% για την οικονομία συνολικά).
Η αύξηση της φορολογικής απόδοσης μεταξύ 2009 και 2016 οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, όπως αυτή εκφράζεται από τους Έμμεσους Φορολογικούς Συντελεστές (ΕΦΣ), και οι οποίοι αυξήθηκαν κατά 32% (4,4 π.μ.) στην κατανάλωση, 283% (1,9 π.μ.) στην παραγωγή, 38% (5,4 π.μ.) στα εισοδήματα και 25% (4,4 π.μ.) στα καθαρά εισοδήματα. Αντιθέτως, οι φορολογικές βάσεις των ΕΦΣ το 2016 συρρικνώθηκαν σε σχέση με το 2009, με εξαίρεση την κατανάλωση στον Τουρισμό. Παρ’ όλα αυτά, στον Τουρισμό παρατηρείται σχετική ανάκαμψη μετά το 2012 σε αντίθεση με το σύνολο της οικονομίας, όπου εξακολουθούν να μειώνονται ωστόσ αυτή ακριβώς η αυξημένη φορολογική απόδοση του ιδιωτικού τουριστικού κλάδου προκαλεί ερωτήματα για την ανθεκτικότητα του τομέα συγκριτικά με τον διεθνή ανταγωνισμό.
Η μελέτη διερευνά την άμεση επίδραση των επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται εν όλω ή εν μέρει στο τουριστικό πεδίο, στην οικονομία και τα φορολογικά έσοδα, στα οποία περιλαμβάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές. Στη μελέτη δεν περιλαμβάνονται οι έμμεσες και προκαλούμενες επιδράσεις, τόσο στην οικονομική δραστηριότητα, όσο και στα φορολογικά έσοδα, ούτε και οι εισπράξεις του δημοσίου από μη φορολογικές επιβαρύνσεις.
