Ροή
Με γοργότερα από το παρελθόν βήματα προχωρά ο ιαματικός τουρισμός, μια ακόμα εναλλακτική μορφή τουρισμού που η ανάπτυξή της στοχεύει στην περαιτέρω διεύρυνση της τουριστικής περιόδου τόσο στη νησιωτική όσο και στην ηπειρωτική χώρα.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Τουριστικής Πολιτικής κι Ανάπτυξης, Γιώργο Τζιάλλα, σε τελικό στάδιο βρίσκεται η κοινή υπουργική απόφαση για τον τουρισμό Υγείας και Ευεξίας, που περιλαμβάνει και τον κλάδο του Ιαματικού τουρισμού, ενώ το υπουργείο Τουρισμού προχωρά και τη διαδικασία αναγνώρισης των πηγών ως ιαματικών πόρων με στόχο την ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού υψηλού επιπέδου.
Να υπενθυμίσουμε ότι ήδη από τον Νοέμβριο του περασμένου έτους αναγνωρίστηκαν δύο νέες ιαματικές πηγές από το υπουργείο Τουρισμού: οι πηγές Παλαιοβράχας Γρεβενών, που ενδείκνυνται για νοσήματα μυοσκελετικού και νευρικού συστήματος καθώς και για δερματικές παθήσεις αλλά και η «πηγή Κιβωτού» του Δήμου Γρεβενών για λουτροθεραπεία, με ιαματικές ιδιότητες που ενδείκνυνται για ρευματικές παθήσεις, χρόνιους ρευματισμούς, ισχιαλγίες, οσφυαλγίες καθώς και για παθήσεις του νευρικού συστήματος.
Στις πρόσφατες σχετικές ημερίδες που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του Money Show, ο γενικός γραμματέας επεσήμανε ότι η ανάπτυξη του τουρισμού Υγείας στην Ελλάδα αποτελεί προτεραιότητα της εθνικής τουριστικής πολιτικής, καθώς είναι μια μορφή τουρισμού με σημαντικές οικονομικές και αναπτυξιακές προεκτάσεις για τις τοπικές κοινωνίες και συμβάλλει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στη χώρα μας. Ανέφερε δε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού, όπως είναι οι υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες από υψηλά καταρτισμένο προσωπικό σε χαμηλότερο κόστος, σε σχέση με άλλες χώρες, σε συνδυασμό με το εξαιρετικό κλίμα της Ελλάδας.
Πράγματι, τα τελευταία χρόνια έχουν ειπωθεί πολλά για τη δυνατότητα επενδύσεων, γενικότερα στον τουρισμό υγείας και ειδικότερα στο κομμάτι που αφορά τον ιαματικό τουρισμό. Παρότι, όμως, έχουν περάσει σχεδόν 11 χρόνια από τότε που ψηφίστηκε η νομοθεσία, γνωστή ως «νόμος Πετραλιά», πάνω στην οποία στηρίζεται όλος ο ιαματικός τουρισμός, η ανάπτυξη του χώρου παραμένει υποτυπώδης. Από τους 120 φυσικούς πόρους που κατέθεσαν φάκελο για να αναγνωριστούν από το υπουργείο Τουρισμού ως ιαματικοί, μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί οι 46. Υπολείπονται άλλοι 74. Σίγουρα οι διαδικασίες «τρέχουν», ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων έγινε σχεδόν το σύνολο των αναγνωρίσεων, ενώ συνέχεια προστίθενται νέες αναγνωρισμένες πηγές στις ήδη υπάρχουσες.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι στη χώρα μας υπάρχουν πάρα πολλά γεωθερμικά πεδία με περισσότερες από 750 φυσικές αναβλύσεις, οι οποίες είναι αδύνατο να αξιοποιηθούν τουριστικά. Σύμφωνα με τους ειδικούς ένας ιδανικός αριθμός για την περίπτωση της χώρας ο οποίος δεν θα έθετε σε κίνδυνο τον κλάδο είναι να αναγνωριστούν περί τους 120 φυσικούς πόρους ως ιαματικοί, ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν και τουριστικά. Ενδεικτικά, ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης, η Γαλλία, έχει αντιστοίχως 105 ιαματικούς πόρους.
Τι απομένει
Απαραίτητες ωστόσο για την προώθηση των αναγνωρίσεων των επενδύσεων και κατ επέκταση της ανάπτυξης κρίνονται τρεις νομοθετικές ρυθμίσεις.
Αρχικά, η ψήφιση της ΚΥΑ, με την οποία θα διευκρινιστούν επιτέλους οι απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές μονάδες ιαματικής θεραπείας και κέντρων ιαματικού τουρισμού ή αλλιώς θερμαλισμού, καθώς και των κέντρων θαλασσοθεραπείας, ούτως ώστε να μπορεί να εκδοθεί μόνιμη σχετική άδεια αλλά και να δοθεί ειδικό σήμα λειτουργίας στις εγκαταστάσεις.
Επιπλέον, τα προεδρικά διατάγματα με τα οποία θα οριστούν οι ζώνες προστασίας των ιαματικών φυσικών πόρων, ώστε να γνωρίζει ο κάθε επενδυτής που και τι ακριβώς μπορεί να επενδύσει.
Τέλος, ζωτικής σημασίας κρίνεται και η ομάδα εργασίας του υπουργείου Τουρισμού για τον καθορισμό των κριτηρίων διανομής των ιαματικών φυσικών πόρων ώστε να ανοίξουν κι άλλοι επενδυτικοί ορίζοντες στον συγκεκριμένο χώρο.
Αναζωογόνηση της οικονομίας
Τα τελευταία χρόνια ο ιαματικός τουρισμός βρίσκεται στο επίκεντρο, με όλο και περισσότερους να συγκλίνουν στην άποψη πως τα ιαματικά λουτρά δεν απευθύνονται αποκλειστικά σε ηλικιωμένους, αλλά συμβάλλουν στην καταπολέμηση παθήσεων που συναντώνται και σε μικρότερες ηλικίες όπως το αυχενικό σύνδρομο ή η ψωρίαση, παθήσεις που ως γνωστό δεν έχουν ηλικία. Η επικρατούσα πλέον άποψη θέλει την ιαματική ιατρική να μην απευθύνεται αποκλειστικά στην ίαση αλλά και στην πρόληψη υπό το πρίσμα μιας επένδυσης για την μελλοντική υγεία ή ευεξία.
Σύμφωνα με τους ειδικούς η θεραπευτική δράση των ιαματικών πηγών οφείλεται στις χημικές ιδιότητες των μεταλλικών στοιχείων και κυρίως των ιχνοστοιχείων, που εμπεριέχονται στα ιαματικά νερά υπό μορφή διαλυμένων αλάτων και αερίων. Πλέον η ιαματική λουτροθεραπεία, η οποία μέχρι σήμερα είχε εμπειρική υπόσταση, αποκτά επιστημονική τεκμηρίωση της θερμικής, μηχανικής και, ειδικότερα, της χημικής δράσης των ιαματικών φυσικών πόρων, και αναδεικνύεται σε μία συμπληρωματική θεραπευτική μέθοδο της κλασσικής Ιατρικής.
Πέρα όμως από την εισφορά των ιαματικών πηγών στην υγεία, μεγάλο είναι και το οικονομικό τους αποτύπωμα. Στην περίπτωση του εξωτερικού τα ιαματικά λουτρά αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για τις τοπικές οικονομίες. Ο ιαματικός τουρισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δηλαδή σε 1.400 ανεπτυγμένες λουτροπόλεις παρουσιάζει ετήσιο τζίρο 45 δισ. ευρώ, 180 εκατ. διανυκτερεύσεις ενώ απασχολεί 750.000 άτομα.
Οι Ευρωπαίοι πραγματοποιούν ετησίως 2,6 εκατ. ταξίδια για λόγους υγείας σε συνδυασμό με τις διακοπές τους, στο πλαίσιο του Τουρισμού Υγείας, ενώ, σε παγκόσμιο επίπεδο πραγματοποιούνται 40 εκατ. ταξίδια περίπου, το 4% δηλαδή της τουριστικής αγοράς. Ισχυρός είναι και ο τζίρος της παράπλευρης οικονομίας που αναπτύσσεται, δεδομένου ότι το νερό των ιαματικών λουτρών χρησιμοποιείται ως βάση σε διάφορα καλλυντικά προϊόντα.
