Ροή
«Μικρό καλάθι» κρατάνε οι επαγγελματίες της αγοράς ακινήτων σχετικά με το βραχυπρόθεσμο μέλλον της οικονομίας και του real estate. Υπάρχουν, λένε, οι προοπτικές για σταθεροποίηση της αγοράς και φρεναρίσματος της πτώσης των τιμών ακινήτων το 2017 αλλά θα πρέπει να βελτιωθεί η οικονομία. Αλλιώς, πάμε για μετά το 2020 και … βλέπουμε.
Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο που διοργάνωσε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο το Ελληνικό Ινστιτούτο Εκτιμητικής (ΕΛΙΕ) με θέμα την πορεία της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα το 2016 και τις προοπτικές της για το 2017 ξεκαθάρισαν πως όλα εξαρτώνται από την οικονομία της χώρας.
Φέτος υπάρχουν οι δυνατότητες να δούμε μια σταθεροποίηση των τιμών αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο λόγω μιας σειράς θεμάτων που παραμένουν σε εκκρεμότητα και χειροτερεύουν την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Θα πρέπει να ολοκληρωθούν σύντομα οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς και ειδικά με το ΔΝΤ, να ρυθμιστούν τα κόκκινα δάνεια και να αρθούν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι. «Αν δεν ρυθμιστούν αυτά τα ζητήματα, ο δρόμος για την αγορά ακινήτων θα είναι… μακρύς, και θα δούμε σημάδια ανάκαμψης από το 2020 και μετά», σχολιάζει ο πρώην πρόεδρος του ΕΛΙΕ κ. Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος, συνοψίζοντας τις εισηγήσεις που παρουσίασαν πιστοποιημένοι Εκτιμητές και στελέχη τραπεζών.
Μια «ακούνητη» αγορά
Ειδικότερα, όπως παρουσιάστηκε στο συνέδριο του ΕΛΙΕ:
- Το 2016 συνεχίστηκε η πτώση των τιμών σε όλες τις κατηγορίες ακινήτων, αν και η πτώση ήταν πιο συγκρατημένη από το 2015.
- Μεγάλοι χαμένοι της περσινής χρονιάς ήταν τα καταστήματα σε δευτερεύοντες οδικούς άξονες, τα γραφεία, οι μεγάλες κατοικίες και οι παλιές αποθήκες, αν και ο αριθμός των μεταβιβάσεων ακινήτων κινήθηκε σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα πλησιάζοντας τα επίπεδα της πλήρους ακινησίας της αγοράς.
- Μείωση παρατηρήθηκε και στα ενοίκια με τις ίδιες κατηγορίες χαμένων, αλλά είχαμε και αύξηση σε περιοχές της Αττικής σε ποιοτικά γραφεία, όπως και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης σε διαμερίσματα.
- Ο κόσμος στρέφεται ολοένα και περισσότερο στο ενοίκιο σε λογικά για την περίοδο μισθώματα και επιλέγει λιγότερα τετραγωνικά μέτρα για την κατοικία του. Το ίδιο κάνουν και οι επιχειρήσεις που «μαζεύουν» τα γραφεία τους.
Άφαντοι οι αγοραστές
Όπως τονίστηκε ακόμη στο συνέδριο, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι εν δυνάμει πωλητές, αλλά υπάρχει πλήρης σχεδόν ανυπαρξία αγοραστών και αυτό οφείλεται:
Πρώτον: Στη συνεχιζόμενη υπέρμετρη φορολογία της ακίνητης περιουσίας.
Δεύτερον: Στην ανεργία που παραμένει υψηλή παρότι εμφανίζεται ελαφρά μειωμένη (~23%) αλλά τούτο κυρίως οφείλεται στη μερική απασχόληση.
Τρίτον: Στη συνεχιζόμενη συρρίκνωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών
Τέταρτον: Στην ανυπαρξία δανείων από τράπεζες, καθώς τα στεγαστικά δίνονται με το… σταγονόμετρο.
Πέμπτον: Στην κακή ψυχολογία του κόσμου που δεν βλέπει φως στο… τούνελ και δεν κάνει ανοίγματα.
Και έκτον: Στα capital controls που παραμένουν και προβληματίζουν την αγορά.
Ένα επιπλέον σημείο που πρέπει να προσεχθεί είναι ότι πολλές κατοικίες παραμένουν κενές στην Ελλάδα λόγω της αυξημένης μετανάστευσης, της επιστροφής των νέων στο πατρικό τους λόγω οικονομική αδυναμίας και των δημογραφικών της χώρας. Το ίδιο συμβαίνει στα γραφεία και καταστήματα όπου έχουν κλείσει ή συρρικνωθεί χιλιάδες επιχειρήσεις.
Τα καλά σημάδια
Από την άλλη, όπως τονίστηκε στο συνέδριο παρατηρείται μια κινητικότητα στις ενοικιάσεις καταστημάτων σε πολύ εμπορικούς δρόμους κυρίως από επιχειρήσεις εστίασης, καφέ μπαρ, φούρνους με ποικιλία προϊόντων κλπ.
Επίσης στη Αθήνα υπάρχει σχετική ζήτηση ενοικίασης μικρής διάρκειας, διαμερισμάτων μέσω διαδικτυακών πλατφορμών (Airbnb κλπ), σε περιοχές γύρω από την Ακρόπολη και όχι μόνο.
Ο τομέας του τουρισμού εμφανίζει δυναμική αλλά απαιτείται να δημιουργηθούν νέα ξενοδοχεία, τεσσάρων και πέντε αστέρων, κάτι που έχει αρχίσει να γίνεται σε διάφορα μέρη της Ελλάδος
