Ροή
Την πιθανότητα επανάληψης του διαπραγματευτικού θρίλερ της ελληνικής κυβέρνησης με τους Θεσμούς του 2015 «ξορκίζουν» οι επαγγελματίες της αγοράς ακινήτων. Ειδικά στα επαγγελματικά ακίνητα τα σημάδια ανάπτυξης που εμφανίστηκαν το 2014 εξαφανίστηκαν μετά το 2015 και πλέον οποιαδήποτε βελτίωση αναμένεται από μετά το 2017. Σημαντικό ρόλο θα παίξει και η στάση των ξένων επενδυτών, οι οποίοι σύμφωνα με την ΝΑΙ Hellas «κοιτούν» την Ελληνική αγορά, χωρίς όμως να πραγματοποιούν αγορές.
Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων, εκτιμητών και διαχειριστών επαγγελματικών ακινήτων πως στην Ελλάδα της κρίσης οι αποδόσεις στην αγορά γραφείων κυμαίνονται από 8% έως 8,75% για γραφεία α’ κατηγορίας, ενώ για β’ κατηγορίας γραφεία φθάνουν σχεδόν το 10%. Και όμως οι επενδυτές ζητούν υψηλότερες αποδόσεις για να επενδύσουν αναδεικνύοντας το υψηλό ρίσκο της χώρας.
Το 2016, τα μισθώματα για α’ κατηγορίας γραφεία παρουσιάζουν οριακή αύξηση συγκριτικά με το 2015 ως αποτέλεσμα της συνεχούς μείωσης της προσφοράς. Σύμφωνα με την NAI Hellas, η απουσία νέων έργων ανάπτυξης ή ανακαίνισης τέτοιων ακινήτων έχει οδηγήσει στη μείωση κενών χώρων του υπάρχοντος αποθέματος ποιοτικών γραφείων, τα οποία μισθώθηκαν με οριακά υψηλότερο μίσθωμα.
Το ποσοστό κενών χώρων για α’ κατηγορίας γραφειακούς χώρους στις βασικές περιοχές γραφείων της Αθήνας είναι αισθητά μικρότερο από αυτό για β’ κατηγορίας γραφειακούς χώρους και κυμαίνεται από 4,50% έως 7%.
Τα μισθώματα για α’ κατηγορίας γραφεία σε μεγάλους δρόμους του κέντρου της Αθήνας, όπως είναι η Πανεπιστημίου και η Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας φθάνουν τα 18 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, ενώ στα Βόρεια προάστια που διαθέτουν και το μεγαλύτερο απόθεμα α’ & β’ κατηγορίας γραφειακών χώρων (44% του συνολικού αποθέματος) τα μισθώματα για α’ κατηγορίας γραφεία φθάνουν τα 16 ευρώ το τετραγωνικό. Ακολουθούν τα Νότια προάστια με τα μισθώματα για αυτή την κατηγορία γραφείων να φθάνουν τα 13 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και τα Δυτικά προάστια και τον Πειραιά με τα μισθώματα να φθάνουν τα 12 ευρώ το τετραγωνικό
Τα υψηλότερα μισθώματα για β’ κατηγορίας γραφεία καταγράφει και πάλι η Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας με 12 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ στο κέντρο της Αθήνας τα μισθώματα για αυτή την κατηγορία γραφείων φθάνουν τα 10 ευρώ. Στις υπόλοιπες αγορές γραφείων, τα μισθώματα για β’ κατηγορίας χώρους φθάνουν τα 8 ευρώ το τετραγωνικό στα Δυτικά προάστια, τα 9 ευρώ το τμ στα Νότια προάστια και τα 11 ευρώ το τετραγωνικό στα Βόρεια προάστια. Για τα γραφεία μικρότερης κατηγορίας, μισθώσεις πραγματοποιούνται με μειώσεις που φθάνουν το 40% ανάλογα με την τοποθεσία και τα χαρακτηριστικά του ακινήτου.
«Δεδομένης της ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης και των προβλέψεων για ανάκαμψη της Ελληνικής οικονομίας από το 2017 και μετά, εκτιμούμε πως οι αποδόσεις θα μειωθούν καθώς θα μειώνεται και η αβεβαιότητα. Τα μισθώματα θα ακολουθήσουν το γενικότερο οικονομικό κλίμα και εκτιμάται πως θα αυξηθούν παράλληλα με την ευρύτερη ανάκαμψη και ανάπτυξη της οικονομίας», αναφέρει η έρευνα της ΝΑΙ Hellas.
