Ροή
Η νέα πτώση των τιμών διαμερισμάτων που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδας για το 2016 δεν εξέπληξε κανένα. Αυτό που έκανε εντύπωση ήταν ότι ο ρυθμός αυτής της μείωσης ήταν αισθητά μικρότερος από προηγούμενες χρονιές. Σε ονομαστικούς όρους οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 2,2% σε σχέση με το 2015, όταν τότε σε ετήσια βάση είχαν μειωθεί 5,1%. Αυτό κάνει πάρα πολλούς να αναρωτούνται: Μήπως τελικά η πτώση των τιμών που κρατάει εδώ και εννέα χρόνια φτάνει στο τέλος της; «Όχι τόσο γρήγορα», απαντούν οι μεσίτες.
Η αλήθεια είναι ότι σύμφωνα με τους ειδικούς η αγορά κατοικίας κινείται σε τρεις ταχύτητες:
Υπάρχουν κάποιες περιοχές, στις οποίες οι τιμές έχουν φτάσει στον «πάτο». Πρόκειται για περιοχές με ακριβά και μεγάλα σπίτια τα οποία έχουν δεχθεί και το μεγαλύτερο πλήγμα από την κρίση. Σε Εκάλη, Κηφισιά, Δροσιά, Φιλοθέη, Ψυχικό έχουν παρατηρηθεί μειώσεις τιμών που μπορεί να φτάνουν και το 80% μέσα σε μια οχταετία. Μεζονέτες και βίλες σε Δροσιά, Κηφισιά, Νέα Ερυθραία, Πεντέλη αλλά και στην Παλλήνη και την Παιανία έχουν δει τις τιμές τους να υποχωρούν έως και κατά 60% με 70% τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις μεσιτών. Σπίτια στην Γλυφάδα, την Βάρη και τη Βούλα πωλούνται επίσης σε χαμηλές τιμές που καμία σχέση δεν έχουν με τα χρήματα που ζητούσαν οι ιδιοκτήτες τους στο παρελθόν.
Ένας βασικός λόγος για τον οποίον η πτώση των τιμών είναι πιο μεγάλη σε αυτές τις περιοχές είναι το διπλό «χτύπημα» που δέχθηκαν. Αφενός υπήρξε η μείωση των αξιών των ακινήτων που ήταν καθολική σε όλη την Ελλάδα και αφετέρου εμφανίστηκε ο ΕΝΦΙΑ και ο συμπληρωματικός φόρος που έφεραν σημαντική φορολογική επιβάρυνση κυρίως σε σπίτια μεγάλης επιφάνειας σε ακριβές περιοχές.
«Όταν ένα διαμέρισμα 100 τμ στο Χαλάνδρι έχει φτάσει να πωλείται κάτω του κόστους κατασκευής του, πόσο πιο κάτω θα πέσει;», σημειώνει ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής.
Από την άλλη μεριά, υπάρχουν διαμερίσματα οι τιμές των οποίων θα εξακολουθήσουν να μειώνονται. Πρόκειται για ακίνητα που βρίσκονται κυρίως σε υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου (Κυψέλη, Πατήσια, κάτω από την Αχαρνών, Λιοσίων). Εκεί είναι που έχουν εμφανιστεί και τα διαμερίσματα του… δεκαχίλιαρου, δηλαδή όσα πωλούνται με τιμές κάτω των 10.000 ευρώ. Σε αυτές τις περιοχές όσο συνεχίζονται τα φαινόμενα «γκετοποίησης» οι τιμές θα υποχωρήσουν και άλλο, αλλά δύσκολα θα εμφανιστούν αγοραστές.
Η τρίτη ομάδα, τέλος, είναι διαμερίσματα οι τιμές των οποίων έχουν σταθεροποιηθεί και μπορεί μάλιστα να εμφανίζουν και τάσεις οριακής ή και μικρής ανόδου. Πρόκειται για τα καλύτερα ακίνητα σε περιοχές πολύ κοντά σε σταθμούς του μετρό που σύμφωνα με στοιχεία μεσιτών εμφανίζουν κατά 20% με 25% υψηλότερα ενοίκια από αυτά που δεν είναι κοντά στο μετρό. Ακόμη, τάσεις ανόδου εμφανίζουν και τα διαμερίσματα σε περιοχές κοντά στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας (Κουκάκι, Πλάκα, Θησείο) τα οποία προσφέρονται για τουριστική αξιοποίηση μέσω πλατφόρμων ενοικίασης σε τουρίστες όπως η Airbnb.
Ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Θεόδωρος Μητράκος εκτίμησε, πάντως, πως από τα πρόσφατα στοιχεία φαίνεται ότι εξασθενεί και πλέον μηδενίζεται η περαιτέρω υποχώρηση των τιμών. Ο κ. Ποταμιάνος με δηλώσεις του στο insider.gr εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξος για την πορεία της κτηματαγοράς τα επόμενα έτη.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάκαμψη της αγοράς σύμφωνα με τον κ. Μητράκο, είναι βέβαια, η άμεση ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, η υλοποίηση των πρόσφατα ανακοινωθέντων από τον ESM βραχυχρόνιων μέτρων για το χρέος και η εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους που θα επιτρέψουν στη συνέχεια τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
