Ροή
Το φαινόμενο του «αέρα», δηλαδή του επιπλέον τιμήματος που ζητούν οι ιδιοκτήτες καταστημάτων για να μισθώσουν σε επιχειρήσεις το ακίνητο τους, που είχε εκλείψει από την αγορά κάνει την επανεμφάνιση του στους βασικούς εμπορικούς δρόμους της χώρας.
Σύμφωνα με έκθεση της Δανός Real Estate, η μεγαλύτερη ανάπτυξη των εμπορικών ακινήτων πραγματοποιήθηκε από εταιρείες εστίασης, κυρίως μέσω franchise, σε όλη την Ελλάδα. Οι εμπορικές επιχειρήσεις δραστηριοποιήθηκαν κυρίως σε ασφαλείς περιοχές, ανοίγοντας μικρές και μεσαίες μονάδες σε προνομιούχες και τις μεγαλύτερες δευτερεύουσες αγορές.
Οι ζητήσεις που υπήρξαν από επώνυμες εμπορικές επιχειρήσεις αφορούσαν κυρίως προνομιούχες περιοχές όπως η Ερμού, η Γλυφάδα, το Κολωνάκι, η Κηφισιά, η Σωτήρος στον Πειραιά, η Τσιμισκή στην Θεσσαλονίκη αλλά και τα επιτυχημένα εμπορικά κέντρα, όπου εκεί δεν υπάρχουν κενά διαθέσιμα καταστήματα προς μίσθωση. Τα ζητούμενα μισθώματα παρουσίασαν αύξηση και επανήλθε το αίτημα του «αέρα», σε εμπορικούς δρόμους σε αρκετές περιπτώσεις καταστημάτων.
Όσον αφορά στην ζήτηση στις μεγαλύτερες δευτερεύουσες αγορές, όπως η Καλλιθέα, το Περιστέρι, το Χαλάνδρι, η Νέα Σμύρνη, η Κέρκυρα, η Ρόδος, η Σαντορίνη, η Μύκονος, η έλλειψη κενών καταστημάτων και η αυξημένη ζήτηση, είχαν ως αποτέλεσμα τα ενοίκια να παρουσιάσουν αυξητική τάση και να ζητείται και σε αυτές τις περιοχές «αέρας».
Έντονο το ενδιαφέρον για τα ξενοδοχεία
Σύμφωνα με τη Δανός Real Estate, η ξενοδοχειακή αγορά πέντε και τεσσάρων αστέρων στην Ελλάδα έχει και συνεχίζει να προσελκύει αυξημένο ενδιαφέρον από τους εγχώριους και διεθνείς επενδυτές. Οι επενδυτές, επίσης, βρίσκονται σε αναμονή για το πώς οι τράπεζες τελικά θα χειριστούν την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ξενοδοχείων. Οι Ελληνικές θεσμικές τράπεζες κατέχουν ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο προνομιακών ξενοδοχείων και σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, η αξία αυτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το παρόν ανέρχεται σε 2.5 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 3 δισ. ευρώ είναι σε 90 ημέρες καθυστέρηση.
Η αγορά για τα ξενοδοχεία παρέμεινε υψηλή το 2014, το 2015 και το πρώτο εξάμηνο του 2016, ως αποτέλεσμα της συνεχούς ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού από τα ξενοδοχεία το 2013. Νέα ξενοδοχεία 5 και 4 αστέρων έχουν εισέλθει στην αγορά, με νέους διεθνείς φορείς να θεσπίζουν την παρουσία τους και μεγάλους παίκτες να επεκτείνουν τις θέσεις τους.
Οι τιμές αγοράς των δωματίων στα ξενοδοχεία στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα κυμανθούν μεταξύ 35.000 έως 65.000 ευρώ για τα δευτεροβάθμια ξενοδοχεία 4 αστέρων, ενώ τα δωμάτια των προνομιακών 4 αστέρων ξενοδοχείων κυμαίνονται μεταξύ 65.000 και 95.000 ευρώ. Οι τιμές αγοράς των δωματίων των ξενοδοχείων 5 αστέρων, εκτιμάται ότι θα κυμανθούν από 100.000 έως 160.000 ευρώ, ανάλογα με την τοποθεσία του ξενοδοχείου. Για την κατηγορία πολυτελείας 5 αστέρων, οι αγοραίες τιμές των δωματίων εκτιμάται ότι θα είναι πολύ υψηλότερες από εκείνες της κατηγορίας 5 αστέρων, και κυμαίνονται μεταξύ 200.000 και 400.000 ευρώ.
Πιο φθηνά ενοίκια
Στην αγορά γραφείων στην Αθήνα από το 2008, έχει παρατηρηθεί μια μέση πτώση στις τιμές ενοικίασης και πώλησης στην πρωτεύουσα μεταξύ 35% και 45% αντίστοιχα. Προτεραιότητα για τους μισθωτές, συνεχίζει να είναι η μείωση των τετραγωνικών και η επίτευξη περισσότερο προσιτών ενοικίων. Η ζήτηση και οι μεταστεγάσεις ενδιαφερομένων συνεχίζει να βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με το τελευταίο εξάμηνο και το ίδιο βλέπουμε και για το πρώτο εξάμηνο του 2016, με λίγες μισθώσεις να έχουν ολοκληρωθεί. Οι περιοχές με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συνεχίζουν να είναι η Λεωφόρος Κηφισίας και το κέντρο της Αθήνας.
«Βουτιά» στην αγορά logistics
Η αγορά των logistic ακολούθησε στενά την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αυξήθηκε σημαντικά κατά την περίοδο 2005-2008 και οδήγησε τα ενοίκια από τα 4 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο τον μήνα το 2004 στο να φτάσυν τα 6 ευρώ ανά τετραγωνικό τον μήνα το 2008 για σύγχρονους και ποιοτικούς χώρους σε ορισμένες περιοχές.
Μέχρι το 2009 η οικονομική κρίση είχε σημαντική επίδραση στην αγορά των logistics, με μεγάλη μείωση της ζήτησης που οδήγησε στην πτώση των μισθωμάτων, ακόμα και στα 1 ευρώ ανά τετραγωνικό τον μήνα, σε ορισμένες περιπτώσεις. Το 2015, τα ενοίκια έφτασαν στα χαμηλότερα επίπεδα και βλέπουμε ότι σταθεροποιούνται στα 3 ευρώ ανά τετραγωνικό τον μήνα, για α’ κατηγορίας ακίνητα.
Σύμφωνα με την Δανός, οποιαδήποτε δραστηριότητα αφορά στον τομέα των logistic, αφορούν κυρίως μετεγκαταστάσεις και αναδιαπραγματεύσεις, καθώς ορισμένες επιχειρήσεις επιδιώκουν στρατηγικές βελτιστοποίησης του κόστους για να επωφεληθούν από την αγορά σήμερα. Προχωρούν σε αυτή την διαδικασία, προσπαθώντας να κάνουν την μετάβαση σε ποιο σύγχρονους και αποδοτικούς χώρους ή προσπαθώντας να επηρεάσουν και να επαναδιαπραγματευθούν τα υφιστάμενα μισθώματα, ώστε να εξασφαλίσουν ευνοϊκότερους όρους.
