Ροή
Σε μια σημαντική φάση βρίσκεται αυτή τη στιγμή ο κλάδος του upstream (έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων) στην Ελλάδα καθώς από τη μια πλευρά εντατικοποιούνται οι διαβουλεύσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων πλευρών για τις έρευνες στο Ιόνιο και την Κρήτη ενώ από την άλλη, οι αρμόδιες αρχές καταβάλουν προσπάθειες βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου προκειμένου να συμβαδίζει πλήρως με τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρότυπα αλλά και να είναι φιλικό για επενδύσεις.
Το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο καθώς αποτελεί το προπαρασκευαστικό στάδιο προκειμένου οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες, να ετοιμάσουν φακέλους και να υποβάλουν προσφορές για τις τρεις περιοχές στην Κρήτη και το Ιόνιο. Αν και στο παρελθόν ο κλάδος δοκιμάστηκε και από δυσάρεστες εκπλήξεις όπως ήταν ο μεγάλος κύκλος θαλάσσιων παραχωρήσεων για 20 οικόπεδα στο Ιόνιο και την Κρήτη όπου ενδιαφέρον εκδηλώθηκε μόνο από μία πολυεθνική, η γαλλική Total σε κοινοπραξία με την ιταλική Edison και τα ΕΛΠΕ, το έδαφος δείχνει να είναι πιο ώριμο και ο κλάδος είναι καλύτερα «θωρακισμένος» σε οργανωσιακό επίπεδο. Φυσικά, καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισε η ανακάλυψη του Ζορ στην ΑΟΖ της Αιγύπτου.
Τρία χρόνια μετά, το περιβάλλον στην Ελλάδα είναι τελείως διαφορετικό. Σύμφωνα με πληροφορίες, η διαδικασία για το Ιόνιο και την Κρήτη προχωράει κανονικά και υπάρχει ενδιαφέρον από ξένες επιχειρήσεις. Τι είναι όμως εκείνο που ελέγχουν οι ξένες πετρελαϊκές προκειμένου να επενδύσουν στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα;
Όπως αναφέρει μιλώντας στο insider.gr εκπρόσωπος ξένης πετρελαϊκής η οποία έχει έρθει σε επαφή με την ελληνική πλευρά για το θέμα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων «το βασικό εμπόδιο δεν είναι η κρίση στην Ελλάδα αλλά η αργοπορία. Τίποτα άλλο. Εμείς, όπως και πολλές άλλες μεγάλες επιχειρήσεις επενδύουμε και σε χώρες που βρίσκονται σε ύφεση. Η κρίση είναι κάτι ανεξάρτητο, δεν επηρεάζει τόσο. Από τη στιγμή που έχουμε πλήρη εικόνα, όλα τα στοιχεία (σεισμικά κλπ) θέλουμε να ξεκινήσουν άμεσα οι έρευνες και να ολοκληρωθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα».
Προφανώς καθυστερήσεις όπως εκείνη για το «μπλοκ 2» στο Ιόνιο όπου ο γύρος παραχωρήσεων είχε προκηρυχθεί στις 13 Νοεμβρίου του 2014 και οι διαπραγματεύσεις διήρκησαν μέχρι τον Φεβρουάριο του 2017 δεν αποτελούν ενθαρρυντικό παράγοντα για επενδύσεις.
Η πορεία των ελληνικών πετρελαϊκών επιχειρήσεων αποτελεί επίσης στοιχείο που ελέγχουν οι επενδυτές καθώς αυτές αποτελούν τους εν δυνάμει συνεργάτες τους στις κοινοπραξίες. Οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου, αν και λίγες, εξακολουθούν να δίνουν «θετικά δείγματα γραφής» σε επίπεδο αποδόσεων, καινοτομίας και εξωστρέφειας. Άλλωστε με την εμπλοκή ελληνικών επιχειρήσεων οδηγηθήκαμε στους σημερινούς διαγωνισμούς (Exxon Mobil, Total, ΕΛΠΕ για την Κρήτη και Repsol, Energean για το Ιόνιο).
Η πολιτική σταθερότητα, το θέμα της ΑΟΖ και τα γεωπολιτικά ζητήματα αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες αλλά για τις περιοχές που «έχουν πέσει» στο τραπέζι δεν τίθεται κάποιο σοβαρό θέμα αμφισβήτησης συνόρων. Ωστόσο, το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εξέλιξη στο θέμα του καθορισμού της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην Ελλάδα καθώς δεν διεξάγονται συζητήσεις με τις γειτονικές χώρες (σχετικά με την απαγόρευση των ερευνών πέραν των έξι μιλίων) θέτει εμπόδια στις έρευνες και τις προοπτικές του κλάδου στη χώρα.
Τέλος, το επαρκές νομικό πλαίσιο το οποίο υπάρχει και συνάδει με τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα, αποτελεί μια ακόμη παράμετρο σταθερότητας, η οποία αν και μπορεί να μην εκτιμάται ιδιαίτερα όταν είναι δεδομένη, στην περίπτωση που απουσιάζει, δημιουργεί προβλήματα.
Η βελτίωση του πλαισίου των διεργασιών
Σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των ζητημάτων κλάδου παίζει η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκω, ΕΔΕΥ, η οποία σημειώνει έντονη δραστηριότητα την τελευταία διετία.
Βασικός σκοπός της εταιρείας εκτός από τη διαχείριση των τεχνικών και οικονομικών θεμάτων που έχουν σχέση με τους υδρογονάνθρακες είναι να προσελκύσει και επενδυτές. Προς αυτή την κατεύθυνση υλοποιεί τη δική της «στρατηγική marketing» του ελληνικού δυναμικού στο εξωτερικό διατηρώντας επαφές με τις αντίστοιχες αρχές των γειτονικών κρατών και άλλων χωρών ενώ έχει έντονη παρουσία στο εξωτερικό συμμετέχοντας σε ενημερωτικές εκδηλώσεις και εκθέσεις όπως είχε γίνει πρόσφατα στο Λονδίνο και το Παρίσι.
Απτή απόδειξη της επιτάχυνσης που έχει συντελεστεί στις διαδικασίες αποτελεί το γεγονός ότι μέσα σε ένα επτάμηνο, με την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τις νέες παραχωρήσεις, το μεγαλύτερο μέρος που προτεινόταν το 2014 έχει πια ζητηθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία προσπαθεί να οργανώσει μια δεξαμενή σκέψης (think tank) η οποία σχετίζεται με τα νομικά θέματα των συμβάσεων που στο μέλλον θα μπορέσει να επιταχύνει τις διεργασίες αξιολόγησης και επιλογής των προτάσεων από την πλευρά των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, η ΕΔΕΥ αναπτύσσει και βελτιώνει το νομοθετικό πλαίσιο για την ασφάλεια στις υπεράκτιες εγκαταστάσεις εξόρυξης υδρογονανθράκων (offshore safety). Πρόκειται για την ενσωμάτωση της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας (νόμος 4409/2016) για την ασφάλεια στις εγκαταστάσεις και τις εργασίες βελτίωσης που γίνονται αυτή τη στιγμή από την ΕΔΕΥ η οποία σε συνεργασία με την DNV (διεθνής συμβουλευτική επιχείρηση η οποία επελέγη ύστερα από διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης). Να σημειωθεί ότι η Κομισιόν (κλιμάκιο της οποίας θα μεταβεί μέσα στον Ιανουάριο στα γραφεία της ΕΔΕΥ για να συνδράμει στις εργασίες) φροντίζει επίσης να εμπλουτίσει το πλαίσιο με κανονιστικές διατάξεις και οδηγίες σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα, την κοστολόγηση κλπ.
Όλα αυτά δημιουργούν ένα πιο ασφαλές πλαίσιο για να λειτουργήσουν πλέον οι επενδυτές και να εισέλθουν με μεγαλύτερη σιγουριά στον κλάδο του ελληνικού upstream.
