Ροή
Ανοικτό πεδίο δράσης αποτελεί ο κλάδος της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων καθώς ο «δρόμος» που πρέπει να ακολουθήσουν οι επενδυτές είναι πλέον πιο ομαλός από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στη δραστηριοποίηση της Ελληνικής Διαχειριστικής Αρχής Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), η οποία προωθεί την εικόνα της χώρας στο εσωτερικό και εξωτερικό και αναλαμβάνει όλο το διαδικαστικό κομμάτι αλλά και στο «καλό προηγούμενο» που δημιουργεί το ενδιαφέρον που ήδη έχουν δείξει μεγάλοι όμιλοι για το ελληνικό δυναμικό υδρογονανθράκων.
Η ισπανική Repsol είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής εταιρεία, ήδη εντολοδόχος από το 2017, για την περιοχή των Ιωαννίνων μετά από τη μεταφορά της πλειοψηφίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων από την Energean στη Repsol για το χερσαίο μπλοκ των Ιωαννίνων. Ακόμη, η Exxon Mobil, η Total και τα ΕΛΠΕ έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για την περιοχή δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ανακοίνωση της Πρόσκλησης Υποβολής Προσφορών για τους δύο διεθνείς διαγωνισμούς που προκήρυξε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων τριών περιοχών στην Κρήτη και το Ιόνιο Πέλαγος. Ουσιαστικά, με τη δημοσίευση ξεκινά η διαδικασία υποβολής προσφορών από κάθε ενδιαφερόμενο (δηλαδή ο διαγωνισμός), διάρκειας 90 ημερών.
Όπως είναι γνωστό, οι νέες προκηρύξεις είναι αποτέλεσμα των αιτήσεων που υπέβαλαν, η κοινοπραξία Total-ExxonMobil-ΕΛ.ΠΕ., η οποία ενδιαφέρεται για δύο θαλάσσιες περιοχές Νότια και Νοτιοδυτικά της Κρήτης, και της Energean Oil & Gas, για θαλάσσια περιοχή Νοτιοανατολικά του μπλοκ 2, στο Ιόνιο, για το οποίο υπογράφηκε στις 31 Οκτωβρίου η σύμβαση παραχώρησης προς την κοινοπραξία Total-Edison-ΕΛ.ΠΕ η Σύμβαση Παραχώρησης.
Πρακτικά λοιπόν αυτή τη στιγμή οι διεθνείς και εγχώριες επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για τις έρευνες στις συγκεκριμένες περιοχές. Προϋπόθεση βέβαια είναι ότι θα διαθέτουν περί το 1,5 εκατ. ευρώ για να αγοράσουν τα σεισμικά και διεθνή εμπειρία σε παρόμοιο γεωλογικό περιβάλλον. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή για να δούμε βήμα βήμα πώς ξεκινούν οι έρευνες για υδρογονάνθρακες.
Σε πρώτη φάση, η επιχείρηση που ενδιαφέρεται πρέπει να κάνει αίτηση στην ΕΔΕΥ και να αγοράσει τα σεισμικά δεδομένα, τα οποία έχουν συγκεκριμένη τιμή η οποία κυμαίνεται γύρω στο 1,5 εκατ. ευρώ (υπολογίζοντας ότι αυτά αφορούν σε 3.000 χλμ και το κόστος είναι 400-500 δολάρια ανά χιλιόμετρο). Αν κάποια εταιρεία κάνει αίτηση αλλά δεν έχει αγοράσει τα σεισμικά μέχρι τέλος της διαδικασίας (90 ημέρες), η αίτηση θεωρείται άκυρη. Οι ενδιαφερόμενοι είναι υποχρεωμένοι να αγοράσουν δύο μελέτες, η μία της ΕΔΕΥ και η άλλη του «Beicip». Ο φάκελος υποβάλλεται πριν από τη λήξη της προθεσμίας των 90 ημερών και περιλαμβάνει οικονομική και τεχνική μελέτη της επιχείρησης ή της κοινοπραξίας των επιχειρήσεων. Μόλις υποβληθεί ο φάκελος και αφού ανοιχτούν οι προσφορές (μετά την 90η ημέρα), η ΕΔΕΥ εξετάζει τα στοιχεία και μπορεί να ζητήσει επιπλέον πληροφορίες ή τροποποιήσεις. Η διαπραγμάτευση με τις επιχειρήσεις διαρκεί περίπου έναν μήνα, επομένως φθάνουμε στην άνοιξη του 2018 μέχρι να υπάρξει γνωμοδότηση της ΕΔΕΥ προς τον υπουργό, κάτι που καθορίζει την επιλογή της επιχείρησης ή της κοινοπραξίας που θα αναλάβει την έρευνα.
Σε πρώτη φάση, αξιολόγηση κάθε φακέλου για αν γίνεται δεκτός ή απορρίπτεται; Η αξιολόγηση αυτή θα γίνει με τα παρακάτω κριτήρια
i) Οικονομική βιωσιμότητα του αιτούντος να διεξάγει έρευνα και, όπου προσήκει, εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην περιοχή ενδιαφέροντος ή σε παρόμοιες περιοχές.
ii) Αποδεδειγμένη τεχνική ικανότητα και εμπειρογνωμοσύνη του αιτούντος.
iii) Αποδεδειγμένη εμπειρία του εντολοδόχου στην εκτέλεση εργασιών έρευνας, ανάπτυξης, παραγωγής (εκμετάλλευσης) υδρογονανθράκων, ειδικά σε θαλάσσιες περιοχές μεγάλου και εξαιρετικά μεγάλου βάθους.
iv) Ποιότητα του υποβληθέντος προγράμματος και του χρονοδιαγράμματος εργασιών για την αξιολόγηση του πλήρους δυναμικού της περιοχής για την οποία κατατίθεται η αίτηση.
v) Κατανόηση του αιτούντα για το γεωλογικό περιβάλλον της περιοχής και τον τρόπο με τον οποίο ο αιτών προτείνει τη διεξαγωγή αποτελεσματικής και ασφαλούς έρευνας υδρογονανθράκων.
vi) Εμπειρία στην εκτέλεση γεωτρήσεων υπό την παρουσία υδρόθειου.
vii) Ικανότητα περιβαλλοντικής διαχείρισης προς συμμόρφωση με κανονιστικές απαιτήσεις και προς επίτευξη της μέγιστης δυνατής περιβαλλοντικής επίδοσης, καθώς εμπειρία στην εκτέλεση εργασιών σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές και στη διατήρηση υψηλού επιπέδου ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος σε περιοχές όπου ο τουρισμός είναι ανεπτυγμένος και μεγάλης οικονομικής σημασίας.
viii) Προσοχή θα δοθεί σε κάθε ένδειξη έλλειψης αποτελεσματικότητας και υπευθυνότητας ή σε περιπτώσεις μη εκπλήρωσης υποχρεώσεων από προηγούμενες παραχωρήσεις στον αιτούντα.
Η αξιολόγηση όσων φακέλων γίνουν δεκτοί, με βάση τα παρακάτω στοιχεία:
— Πρόγραμμα ελάχιστων ερευνητικών εργασιών — Οικονομική δέσμευση — Μίσθωμα Ελληνικού Δημοσίου (Royalties) — Ποσοστό αποσβέσεων (%) — Αντάλλαγμα υπογραφής σύμβασης και αντάλλαγμα παραγωγής — Εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη — Ποσοστό αποδέσμευσης της περιοχής (%) — Στρεμματική αποζημίωση κατά το Στάδιο Ερευνών και το Στάδιο Εκμετάλλευσης
Δυνατότητα χρονικής επιμήκυνσης των ερευνών
Η φάση εξερεύνησης διαρκεί 8 χρόνια και χωρίζεται σε 3 φάσεις. Ωστόσο, υπάρχει δυνατότητα χρονικής επιμήκυνσης του βασικού σταδίου της έρευνας.
Τι γίνεται αν υπάρξουν θετικές ενδείξεις
Σε περίπτωση που ο ανάδοχος κάνει κάποια ανακάλυψη στην περιοχή δικαιοδοσίας του πρέπει να ενημερώσει γραπτώς την ΕΔΕΥ και να παρουσιάσει τα αποτελέσματα των έλεγχων και άλλων τεχνικών εκτιμήσεων οι οποίες θα επιτρέψουν να εκτιμηθεί ο βαθμός του εμπορικού ενδιαφέροντος της ανακάλυψης.
Εγγυητική επιστολή
Ο επιλεγών αιτών προσφέρει εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης τράπεζας η οποία λειτουργεί στην ΕΕ και έχει παράρτημα στην Αθήνα και ταυτόχρονα είναι αποδεκτή από την ΕΔΕΥ και σε αυτή συμμετέχουν και τα υπόλοιπα μέρη της κοινοπραξίας κατ’ αναλογίαν της εκατοστιαίας συμμετοχής του. Η εγγυητική για την πρώτη φάση πρέπει να παραδοθεί στην ΕΔΕΥ το αργότερο πέντε ημέρες πριν από την επικύρωση της συμφωνίας από το Κοινοβούλιο.
Το συμβόλαιο που υποργράφεται
Το συμβόλαιο που υπογράφεται ακολουθεί τις διεθνείς πρακτικές της βιομηχανίας και συμβαδίζει με ό,τι ισχύει στην ΕΕ.
