Ροή
Την πόρτα στην απελευθέρωση της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές έκλεισε οριστικά χθες η απόφαση του το Συμβούλιο της Επικρατείας, κρίνοντας αντισυνταγματική την υπουργική απόφαση που άνοιγε το δρόμο για την κυριακάτικη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων.
Συγκεκριμένα με την υπ΄ αριθμ. 100/2017 απόφασή τους, οι δικαστές της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας έκαναν δεκτή την αίτηση της ΕΣΕΕ, επαγγελματικών Ενώσεων και εμπόρων που ζητούσαν να ακυρωθεί η από 7.7.2014 υπουργική απόφαση, που επέτρεπε δοκιμαστικά τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές στην Αττική (Ιστορικό κέντρο Αθηνών και Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου), Κεντρική Μακεδονία (Ιστορικό κέντρο Θεσσαλονίκης και Χαλκιδική) και Νότιο Αιγαίο (οι Δήμοι: Ρόδου, Κω, Σύρου Ερμούπολης, Μυκόνου και Θύρας).
Το ζήτημα της απελευθέρωσης λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές αποτελούσε πάγιο αίτημα των δανειστών ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση από το 2014 μέχρι σήμερα δεν είχε προχωρήσει σε καμία αλλαγή της νομοθεσίας αναμένοντας την απόφαση του ΣτΕ.
Σύμφωνα με την απόφαση, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι η νομοθετική εξουσιοδότηση στον υπουργό Ανάπτυξης να εκδίδει απόφαση για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, «χωρίς συγκεκριμένο προσδιορισμό», είναι αντίθετη στο άρθρο 43 του Συντάγματος που επιτάσσει για παρόμοια θέματα να εκδίδονται Προεδρικά Διατάγματα και όχι υπουργικές αποφάσεις.
Παράλληλα, στην απόφαση του ΣτΕ καταγράφονται και τα συνταγματικά δικαιώματα των εργαζομένων και των πολιτών, σε σχέση με την αργία της Κυριακής.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, «το Σύνταγμα κατοχυρώνει για τους πάσης φύσεως εργαζομένους και απασχολούμενους (εμπόρους, ελεύθερους επαγγελματίες, κ.λπ.) το δικαίωμα ελεύθερου χρόνου και της απόλαυσης του ατομικού και τους από κοινού με την οικογένεια τους, ως τακτικό διάλειμμα της εβδομαδιαίας εργασίας. Το διάλειμμα αυτό υπηρετεί την υγεία και την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου με τη φυσική και ψυχική ανανέωση που προσφέρει η τακτική αργία στον εργαζόμενο άνθρωπο εντός της κάθε εβδομάδας (άρθρο 5 και 21 Συντάγματος).
Συναφώς, προσφέρει και τη δυνατότητα οργάνωσης της κοινωνικής και οικογενειακής ζωής του, θέματα για τα οποία μεριμνά επίσης το Σύνταγμα (άρθρο 21). Περαιτέρω το ως άνω δικαίωμα προσλαμβάνει πρακτική αξία για τους εργαζόμενους όταν αυτοί δύνανται μόνοι ή από κοινού με την οικογένεια τους να μετέχουν στην συλλογική ανάπαυλα μιας κοινής αργίας ανά εβδομάδα, ως τέτοια ημέρα έχει επιλεγεί κατά μακρά παράδοση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στα λοιπά κράτη της Ευρώπης, η σχετιζόμενη με την Χριστιανική θρησκεία».
Η δημοσιοποίηση της απόφασης έφερε ικανοποίηση την τάξη των μικρομεσαίων εμπορων οι οποίοι ήταν εξαρχης αρνητικοί σε ένα ενδεχόμενο απελευθέρωσης. Η απόφαση του ΣτΕ για τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, μίλησε στη ψυχή της ελληνικής αγοράς και δικαίωσε τις θέσεις της ΕΣΕΕ, υπέρ της μικρομεσαίας εμπορικής επιχείρηση, δήλωσε με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης.
Μάλιστα σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα μελέτες που πραγματοποίησε η ΕΣΕΕ, η λειτουργία των επιχειρήσεων τις Κυριακές δεν αύξησε το τζίρο τους, τον οποίο μάλιστα αφαίρεσε από τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας μεταφέροντας τον την Κυριακή, αλλά αντίθετα αύξησε μονάχα το λειτουργικό τους κόστος. Επιπλέον δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις επιχειρήσεων σύμφωνα και με καταγγελίες των εργαζομένων που λειτούργησαν σε βάρος των εργαζομένων.
Χαρακτηριστικό είναι ότι σε ελέγχους που πραγματοποίησε την περασμένη Κυριακή το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, εντόπισε σωρεία παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας, από ανασφάλιστους εργαζόμενους έως υπερβάσεις ωραρίων. Σε 753 έλεγχους, με στόχευση σε πολυκαταστήματα και εμπορικά κέντρα εντοπίστηκαν 292 παραβάσεις, που αφορούσαν: εργαζομένους που εργάζονταν πλήρως ανασφάλιστοι, που εργάζονταν εκτός δηλωμένου ωραρίου και άλλες παραβάσεις τις εργατικής νομοθεσίας.
Ωστόσο ενώ στην Ελλάδα το ΣτΕ βάζει φρένο στις Κυριακές η οικονομική κρίση που έπληξε το Νότο της Ευρώπης άλλαξε τα δεδομένα και χώρες που παραδοσιακά δεν επέτρεπαν την λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές απελευθέρωσαν το ωράριο θέλοντας να μετατρέψουν τα κέντρα των μεγάλων πόλεων τους σε τουριστικούς προορισμούς του Σαββατοκύριακου για ψώνια. Το Παρίσι, η Ρώμη, το Λονδίνο, η Μαδρίτη, η Βαρκελώνη συγκεντρώνουν εκατομμύρια τουρίστες οι οποίοι έχουν την ευκαιρία να κάνουν την βόλτα τους και παράλληλα τα ψώνια τους σε αυτές τις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης.
Φυσικά ακόμα και σε εκείνες τις χώρες όπου η Κυριακή είναι κατά βάση αργία, οι εθνικές νομοθεσίες προβλέπουν πολλές εξαιρέσεις οι οποίες σχετίζονται με το μέγεθος των καταστημάτων, με το αν δραστηριοποιούνται σε τουριστικές περιοχές και φυσικά με τα είδη που πωλούν.
Στην Ελλάδα το γενικό πλαίσιο είναι τα εμπορικά καταστήματα να μην ανοίγουν τις Κυριακές εκτός αν πρόκειται για χαρακτηρισμένες τουριστικές περιοχές ή για συγκεκριμένες Κυριακές του χρόνου. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα όλα τα εμπορικά καταστήματα μπορούν να είναι ανοικτά συνολικά 7 Κυριακές το χρόνο και συγκεκριμένα 2 πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, 4 στη διάρκεια των εκπτώσεων και μια πριν το Πάσχα.
