Ροή
Μικρά ή μεγάλα, σε όρους ενεργητικού και συμβολικής αξίας, τα «κανόνια» των τελευταίων 20 χρόνων έγραψαν τη δική τους ιστορία.
Πολλοί από τους κολοσσούς που πτώχευσαν έπεσαν θύματα της σφοδρής χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι η Lehman Brothers που τράβηξε τη… σκανδάλη μιας παγκόσμιας κρίσης.
Lehman Brothers
Ακόμη ηχεί στα αυτιά μας το «κανόνι» της Lehman Brothers που πυροδότησε το 2008 τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση, δοκιμάζοντας τα όρια παγκόσμιων κολοσσών –ακόμη και κρατών- και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Η κρίση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ αλλά γρήγορα εξαπλώθηκε και στην Ευρωζώνη ως κρίση χρέους, με την Ελλάδα να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και να πασχίζει ακόμη να ξεφύγει από τα πλοκάμια της.
Όταν η Lehman Brothers υπέβαλε αίτημα υπαγωγής στον πτωχευτικό κώδικα, διέθετε ενεργητικό ύψους 639 δισ. δολαρίων και υποχρεώσεις 619 δισ. δολαρίων. Η επενδυτική τράπεζα ήταν ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στην αγορά ομολόγων της Wall Street αλλά η μεγάλη της «αμαρτία» ήταν η τεράστια έκθεση στην αγορά ενυπόθηκων δανείων χαμηλής εξασφάλισης (subprime).
Όλοι θεωρούσαν ότι είναι πολύ μεγάλη για να χρεοκοπήσει (too big to fail) –κάτι που στην πράξη διαψεύστηκε με τον πιο οδυνηρό τρόπο.
General Motors
Όταν η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία κήρυξε πτώχευση το 2009, ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανία στις ιστορία των ΗΠΑ που «βάρεσε κανόνι». Μέσω του κρατικού προγράμματος διάσωσης TARP, διασώθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση που συνείσφερε με 49,5 δισ. δολάρια τον Ιούλιο του 2009. Λίγους μήνες αργότερα, το Δημόσιο πώλησε τις μετοχές τους «γράφοντας» ζημιές 10 δισ. δολαρίων.
Ο λόγος που οδηγήθηκε σε αυτό το αδιέξοδο ήταν το υψηλό κόστος εργασίας, το αυξανόμενο χρέος και η παγκόσμια ύφεση που είχε ήδη ξεκινήσει από τον προηγούμενο χρόνο. Η ζήτηση για τα αυτοκίνητά της GM σημείωσε βουτιά και το 2008 η Toyota πήρε τα ηνία της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας του κόσμου.
Το 2017, πάντως, η General Motors έγραψε ρεκόρ παγκόσμιων πωλήσεων 10 εκατ. οχημάτων, χάρη στην αυξανόμενη ζήτηση της Κίνας.
Enron
Το 2001, ο ενεργειακός γίγαντας των ΗΠΑ κήρυξε πτώχευση μετά την αποκάλυψη τεράστιας «τρύπας» στον ισολογισμό της.
Η Enron θεωρήθηκε συνώνυμο της δημιουργικής λογιστικής και ξέσπασε τεράστιο σκάνδαλο όταν ανακαλύφθηκε ότι η διοίκηση «μαγείρευε» τα οικονομικά της αποτελέσματα για να κρύψει τις σημαντικές ζημίες της εταιρείας.
Το 2004, ο κολοσσός με έδρα το Τέξας κατόρθωσε να βγει από το καθεστώς χρεοκοπίας αποπληρώνοντας τους πιστωτές της με ρευστοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, ενώ η επωνυμία Enron «θάφτηκε» για να ξεχαστεί το σκάνδαλο που άφησε ιστορία.
Chrysler
Ακόμη μία αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία πτώχευσε το «μαύρο» 2009, όταν οι διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της ναυάγησαν. Η Chrysler διεσώθη, τελικώς, με πρωτοβουλία του προέδρου της Fiat Σέρτζιο Μαρκιόνε.
Τα επόμενα χρόνια η Fiat απέκτησε σταδιακά και τα μερίδια των υπόλοιπων μετόχων όπου το 2014 ανακοίνωσε τη συμφωνία και του υπόλοιπου μεριδίου της αμερικανικής εταιρείας από το συνταξιοδοτικό ταμείο των εργαζομένων στον κλάδο.
Delta Airlines
Ο μεγαλύτερος αερομεταφορέας παγκοσμίως αντιμετώπιζε σοβαρές οικονομικές δυσκολίες οι οποίες τον έφεραν το 2004 στο κατώφλι της χρεοκοπίας. Το υψηλό κόστος καυσίμων και εργασίας ήταν μερικούς από τους παράγοντες που ανάγκασαν την εταιρεία με ιστορία 76 ετών να κηρύξει πτώχευση.
Στις 30 Απριλίου, πάντως, οι αμερικανικές αερογραμμές βγήκαν από τον πτωχευτικό κώδικα ως ανεξάρτητη εταιρεία.
Barings Bank
Μια μικρότερη σε μέγεθος αλλά «συναρπαστική» ιστορία χρεοκοπίας είναι αυτή της Barings Bank, της αρχαιότερης εμπορικής τράπεζας της πόλης του Λονδίνου, η οποία είχε ιδρυθεί τον 18ο αιώνα(1762), είχε χρηματοδοτήσει τους ναπολεόντειους πολέμους, την εξαγορά της Λουιζιάνα από τις ΗΠΑ καθώς και την κατασκευή του Erie Canal.
Στις 26 Φεβρουαρίου του 1995 η παλαιότερη επενδυτική τράπεζα της Βρετανίας Barings Bank καταρρέει, όταν O Nick Leeson, ίσως o γνωστός «αδίστακτος trader», Νικ Λίσον καταφέρνει να την «τινάξει στον αέρα» χάνοντας κεφάλαια 1,4 δισ. δολαρίων στην αγορά παραγώγων.
Όταν ο Λίσον, με την φήμη ενός πετυχημένου στελέχους βρέθηκε στη Barings Securities στην Σιγκαπούρη, στη θέση του γενικού διευθυντή, άρχισε τα παιχνίδια κερδοσκοπίας παίζοντας στο Nikkei και πραγματοποιώντας αγοραπωλησίες ιαπωνικών ομολόγων, όλες υψηλού ρίσκου. Άνοιξε ένα μυστικό λογαριασμό συναλλαγών τον «88888» τον οποίο χρησιμοποιούσε για να «τζογάρει» και στον οποίο απέκρυπτε τις ζημίες. Άρχισε να χάνει χρήματα από την αρχή.
Η τράπεζα θα αγορασθεί για 1 λίρα από την ολλανδική ING. Μετά από αυτό βέβαια ο Λίσον καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση στην Σιγκαπούρη.
