Ροή
Τεράστια πρόοδο στη μείωση των κόκκινων δανείων έχουν καταγράψει οι ελληνικές τράπεζες και παρά το ότι ακόμη έχουν υψηλότερο – αν και μονοψήφιο – δείκτη NPE από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, συνεχίζουν να μειώνουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους την ώρα που οι ευρωπαϊκές τράπεζες τα αυξάνουν. Αυτό προκύπτει από τα συγκριτικά στοιχεία του SSM για τις επιδόσεις των 107 εποπτευόμενων ευρωπαϊκών συστημικών τραπεζών, μεταξύ αυτών των τεσσάρων ελληνικών, στη χρήση 2023.
Στο τέλος του 2023, οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες είχαν μη εξυπηρετούμενα δάνεια 6,44 δισ. ευρώ επί συνόλου 345,28 δισ. στην ΕΕ. Πρόκειται για ποσοστό επί του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου 4,04% στην Ελλάδα και 2,38% στην ΕΕ. Ωστόσο, για τα 107 ευρωπαϊκά συστημικά πιστωτικά ιδρύματα παρατηρήθηκε το 2023 αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο σύνολο του δανειακού τους χαρτοφυλακίου (μη λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες το ποσοστό τους διαμορφώθηκε σε 2,27% και λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα 1,84%)σε σχέση με το 2022.
Αντιθέτως, για τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες διαπιστώνεται μείωση 33% του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων επί του συνολικού δανειακού τους χαρτοφυλακίου (μη λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες 6,02%, λαμβάνοντάς τα υπόψη 4,58%). Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες παρουσιάζουν και χαμηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου ποσοστό των δανείων με σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου, και μάλιστα με εντυπωσιακή βελτίωση σε σχέση με το 2022 (Ελλάδα 9,61% το 2023 από 11,37% το 2022, ΕΕ 9,74% το 2023 από 9,62% το 2022). Σημειώνεται επιπλέον ότι το ποσοστό κάλυψης των ελληνικών συστημικών τραπεζών έναντι επισφαλειών είναι 25% υψηλότερο έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου (Coverage Ratio στην Ελλάδα στο 50,71%, στην ΕΕ 40,58%).
Καθαρίζοντας τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια και έχοντας υπερβάλλουσα ρευστότητα, οι ελληνικές τράπεζες παρουσιάζουν και μεγάλα περιθώρια για νέες χορηγήσεις δανείων. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του SSM, ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες ανήλθε το 2023 σε 217,75% από 201,79% το 2022, έναντι ποσοστών 164,36% και 161,32% αντίστοιχα για τις τράπεζες της ΕΕ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Δείκτης Καθαρής Σταθερής Χρηματοδότησης που για τις ελληνικές τράπεζες αυξήθηκε στο 134,99% το 2023 από 122,19% το 2022, έναντι ποσοστών 126,52% και 125,80% αντίστοιχα για τις τράπεζες της ΕΕ.
Παρά την ισχυρή ρευστότητα, πάντως, οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν ξεπεράσει το τραύμα του βουνού των κόκκινων δανείων του παρελθόντος και διατηρούν χαμηλά την αναλογία δανείων προς καταθέσεις. Μόλις στο 58,81% το 2023 από 60,44% το 2022, έναντι 102,74% και 103,52% των ευρωπαϊκών τραπεζών για το 2023 και το 2022. Τα ποσοστά αυτά του δείκτη δανείων προς καταθέσεις δείχνουν ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν μεγάλα περιθώρια για νέα χορηγήσεις δανείων.
Μεγάλη μείωση λειτουργικού κόστους και χαμηλές προμήθειες
Το 2023 ήταν χρονιά ισχυρών επιδόσεων για τις ελληνικές τράπεζες. Τα στοιχεία του SSM καταγράφουν, μεταξύ άλλων, Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων 11,99% για τις ελληνικές τράπεζες έναντι 9,31% για τις ευρωπαϊκές και Απόδοση Ενεργητικού 1,19% έναντι 0,63% για τις τράπεζες της ΕΕ. Οι ελληνικές τράπεζες παρουσιάζουν και πολύ χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, έχοντας μειώσει τον δείκτη κόστους προς έσοδα στο 34,69% έναντι 57,02% των ευρωπαϊκών. Ικανοποιητικός ήταν το 2023 ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών (18,84% έναντι 19,71% των τραπεζών της ΕΕ).
Σε επίπεδο κερδοφορίας, οι ελληνικές τράπεζες σημείωσαν κέρδη 3,62 δισ. ευρώ έναντι 164,75 δισ. ευρώ για τα 107 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ. Στην κερδοφορία αυτή μεγάλη συμβολή είχαν τα έσοδα από τόκους (ως ποσοστό στα συνολικά λειτουργικά έσοδα 1,1% για τα 107 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα και 78,5% για τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας), καθώς οι ελληνικές τράπεζες λειτούργησαν με υψηλότερο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο (3,23% έναντι 1,6% μέσου ευρωπαϊκού όρου). Σημειώνεται ότι υψηλότερο του μέσου όρου καθαρό επιτοκιακό περιθώριο έχουν συστημικά πιστωτικά ιδρύματα 12 κρατών‐μελών από τα 19 της ευρωζώνης.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι πολύ φθηνότερες στις χρεώσεις. Τα στοιχεία του SSM δείχνουν ότι τα έσοδα από προμήθειες ως ποσοστό στα συνολικά λειτουργικά έσοδα ανήλθαν σε 16,2% για τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας έναντι 28,2% για τα 107 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ.
