Ροή
Η 12η Ιουνίου θα είναι για τον πρωθυπουργό μια ιστορική μέρα: η μέρα που επήλθε η οριστική συμφωνία για το Σκοπιανό, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση Ζάεφ και με την ένθερμη υποστήριξη του διεθνούς παράγοντα, ο οποίος, ειδικά μετά την πρόταση για το «Μακεδονία του Ίλιντεν» διαδραμάτισε κομβικό ρόλο για να σωθεί η όλη διαδικασία. Η ικανοποίηση του πρωθυπουργού, δε, φαινόταν από το χαμόγελο που είχε βγαίνοντας από το Μαξίμου για να πάει στο Προεδρικό και να ενημερώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και στο ύφος και τον τόνο του κατά τη διάρκεια του διαγγέλματός του.
Από εδώ και πέρα, πάντως, απομένουν εξίσου δύσκολα βήματα, διότι, η συμφωνία υπάρχει μεν επί της αρχής, αλλά στην πράξη θα ενεργοποιηθεί μόνο εφόσον οι Σκοπιανοί περάσουν από τη Βουλή τους τη συνταγματική αναθεώρηση, πράγμα που στο Μαξίμου θεωρούν κέρδος από τη διαπραγμάτευση. Και παρ’ ότι τελετή υπογραφής της συμφωνίας στις Πρέσπες θα λάβει χώρα το Σάββατο, η συμφωνία δεν αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή παρά μόνο εφόσον η πΓΔΜ εκπληρώσει τα βήματα που προβλέπονται από εδώ και στο εξής.
Ο οδικός χάρτης
Με βάση τα όσα έχουν συμφωνήσει Αθήνα και Σκόπια, εν πολλοίς, η μπάλα βρίσκεται στη μεριά της γείτονος. Δηλαδή, μετά την επιστροφή του από τη Φρανκφούρτη και μετά τις Πρέσπες, ο κ. Ζάεφ θα πρέπει να φέρει στη Σκοπιανή Βουλή τη διμερή συμφωνία προς κύρωση με απλή πλειοψηφία 61 βουλευτών, τους οποίους διαθέτει (έχει 67). Ο κ. Ζάεφ θα πρέπει να υπολογίσει και το ενδεχόμενο αναπομπής της συμφωνίας στη Βουλη από τον διαφωνούντα ΠτΔ της γείτονος Γκιόργκι Ιβάνοφ και της εκ νέου ψήφισης αυτής. Όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν ως τις 25 του μήνα, ώστε το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. να μπορεί να εισηγηθεί στη Συνοδο Κορυφής θετικά και για την ενταξιακή προοπτική της γείτονος.
Την ίδια ώρα, ο κ. Τσίπρας θα στέλνει δύο επιστολές: μια προς την Ε.Ε. και μια προς το ΝΑΤΟ. Σε αυτή προς την Ε.Ε., θα δίνει το πράσινο φως, με δεδομένη τη συμφωνία, για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την πΓΔΜ, διαδικασία που θα διαρκέσει χρόνια και θα εναπόκειται στην εκπλήρωση κεφαλαίων από μέρους της γείτονος. Στο μεταξύ, η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα του βέτο, εφόσον η πΓΔΜ δεν εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της. Όσο για το ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση θα δηλώνει με την επιστολή της ότι δέχεται την αποστολή πρόσκλησης ένταξης στη Συμμαχία, η οποία, όμως, θα εκπληρωθεί μόνο με την ολοκλήρωση της διαδικασίας συνταγματικής αναθεώρησης στη γείτονα.
Τέλος, ο κ. Ζάεφ θα πρέπει να κερδίσει και το δημοψήφισμα που θα λάβει χώρα το φθινόπωρο στη γείτονα, αλλά και, εφόσον το κερδίσει, να βρει πλειοψηφία 2/3, δηλαδή 80 βουλευτών, για να περάσει τις αλλαγές στο Σύνταγμα που περιγράφονται στη συμφωνία για την απαλοιφή αλυτρωτικών αναφορών. Καθοριστικό ρόλο σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα διαδραματίσει η πίεση του διεθνούς παράγοντα προς το VMRO, την αντιπολίτευση της πΓΔΜ. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εφόσον έρθει η συμφωνία προς κύρωση και στην ελληνική Βουλή, αυτό δεν θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, πριν το τέλος του 2018 ή τις αρχές του 2019.
Το ταμείο
Θα πρέπει να σημειωθεί πως, κάνοντας το ταμείο της συμφωνίας, στο Μαξίμου υπάρχει διάχυτη ικανοποίηση για τους ακόλουθους λόγους, όπως τους απαριθμούσαν κυβερνητικές πηγές:
-Για την κατοχύρωση του ergaomnesκαι της Συνταγματικής Αναθεώρησης που ήταν και τα βασικά εμπόδια για τον κ. Ζάεφ
-Για τον διαχωρισμό μεταξύ της κρατικής οντότητας της γείτονος χώρας και του ιστορικού φορτίου που έφερε ο όρος της «Μακεδονίας», ιστορικά και πολιτισμικά
-Για το γεγονός ότι η Ελλάδα κρατά το δικαίωμα του βέτο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, εφόσον δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της η πΓΔΜ
-Για το ότι οι 140 χώρες που είχαν αναγνωρίσει τη γείτονα ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας» θα την αναγνωρίζουν πλέον ως «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας»
-Για το ότι η γλώσσα συμπληρώνεται και υπάρχει ρητή αναφορά ότι δεν είναι μακεδονική, αλλά σλαβικής προέλευσης, διαχωριζόμενη έτσι από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό
-Για το ότι η ιθαγένεια/υπηκοότητα δεν θα είναι απλώς «Μακεδονική», αλλά θα υπάρχει συμπλήρωμα «πολίτης της Δημοκρατίας της Βορείου Μακεδονίας», με σαφή αναγραφή σε όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα
Τέλος, μια κρίσιμη παράμετρος που εκκρεμεί έχει να κάνει με τα εμπορικά σήματα, για τα οποία συστήνεται ομάδα εργασίας με ορίζοντα ολοκλήρωσης των εργασιών της το τέλος του 2021, ώστε να διευθετήσει τις εκκρεμότητες.
Η πολιτική αριθμητική
Από εδώ και πέρα, συνεπώς, και πέραν του αυτονόητου ενδιαφέροντος για το πώς θα διαχειριστούν οι γείτονες πολιτικά τη συμφωνία, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται και οι εδώ πολιτικές ισορροπίες. Δύο είναι τα βασικά ζητήματα: η στάση των ΑΝΕΛ, αλλά και αυτή του Κινήματος Αλλαγής. Ως προς τους ΑΝΕΛ, το ζήτημα δεν είναι τόσο η δυσαρμονία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ούτε καν η πρόβλεψη Καμμένου ότι δεν θα φτάσει ποτέ η συμφωνία προς ψήφιση στην ελληνική Βουλή, γιατί πρωτίστως δεν θα περάσει από τους Σκοπιανούς, όσο η κομματική πειθαρχία που για πρώτη φορά έθεσε ο κ. Καμμένος, θέλοντας να προλάβει διαρροές προς το στρατόπεδο της υπερψήφισης μιας λύσης, με πρώτο «ύποπτο» τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κόμματος Θανάση Παπαχριστόπουλο.
Από εκεί και πέρα κρίσιμη θα είναι και η στάση του Κινήματος Αλλαγής, στο οποίο υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και το οποίο κρατά στάση αναμονής, ζητώντας το τελικό κείμενο της συμφωνίας που θα διαβιβαστεί, κατά πληροφορίες, σήμερα στα κόμματα από την κυβέρνηση. Είναι, πάντως, σαφές ότι μέχρι την Παρασκευή, όταν και ο πρωθυπουργός θα ενημερώσει τη Βουλή και θα υπάρξει μια άτυπη προ ημερησίας συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών, η Φώφη Γεννηματά θα έχει αποκρυσταλλωμένη άποψη.
