Ροή
Το βλέμμα της στο σημερινό Eurogroup στρέφει η κυβέρνηση, η οποία αποσκοπεί σε κάτι σαφέστερο από μια απλή δήλωση προόδου.
Προς τούτο, ολόκληρο το Σαββατοκύριακο οι επαφές κυβερνητικών παραγόντων και εκπροσώπων των Θεσμών, τόσο σε τεχνικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο επικεφαλής ήταν εντατικές, ενώ αντίστοιχη κινητικότητα με στόχο τη σύμπτυξη θέσεων υπήρχε, σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr και στους κόλπους των δανειστών, στο πλαίσιο του Washington Group. Παράλληλα, η αρνητική για την Ε.Ε. έκβαση του ιταλικού δημοψηφίσματος δημιουργεί, σύμφωνα με την κυβερνητική ανάλυση, θετικό momentum για το ελληνικό ζήτημα.
Η κυβέρνηση εκτιμά, όπως εκπέμπουν μονότονα πηγές της, πως η αξιολόγηση μπορεί να κλείσει τον Δεκέμβριο, εφόσον συμβούν μια σειρά πραγμάτων και γι’ αυτό επιμένει να δουλεύει με τους θεσμούς στην κατεύθυνση του staff level agreement. Αυτό, φυσικά, δεν θα διαπιστωθεί πλήρως στη συνεδρίαση σήμερα στις Βρυξέλλες, αλλά η Αθήνα περιμένει, τόσο στο ανακοινωθέν όσο και πολύ περισσότερο στη συζήτηση που θα γίνει, να αναγνωριστεί η σαφής πρόοδος. Παράλληλα, εκτιμάται πως θα πρέπει σε αυτή τη συνεδρίαση να ξεκαθαρίσουν ορισμένες βασικές παράμετροι, όπως π.χ. σε τι κατεύθυνση κινούμαστε για τα εργασιακά (π.χ. η Έφη Αχτσιόγλου εκτιμά πως θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς, αλλά το ΔΝΤ στυλώνει τα πόδια για τις συλλογικές συμβάσεις), αλλά και στο ζήτημα των δημοσιονομικών στόχων για το μεσοπρόθεσμο διάστημα.
Ως προς αυτό, η κυβέρνηση αναφέρει πως δεν υπάρχει περίπτωση να νομοθετήσει ποσοτικοποιημένα μέτρα για τη μεσοπρόθεσμη τριετία, μιας και κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναγίνει, ενώ δεν θα ήταν και πολιτικά διαχειρίσιμο. Σε αυτό το πεδίο, θα μπορούσε είτε να υπάρξει επέκταση του αυτόματου «κόφτη» είτε προσδιορισμός των πεδίων δυνητικών παρεμβάσεων χωρίς ποσοτικοποίηση, όπως έγινε και σε όλα τα προηγούμενα μεσοπρόθεσμα δηλαδή.
Το βασικό σενάριο και τα κυβερνητικά όρια
Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, το Μέγαρο Μαξίμου πορεύεται με γνώμονα το βασικό της σενάριο. Αυτό προβλέπει πως στο σημερινό Eurogroup θα υπάρχει αποτύπωση της προόδου, θα συζητηθούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που εισηγείται ο ESM και παράλληλα θα δοθούν και σχετικές «ντιρεκτίβες» προς τους θεσμούς για νέες συζητήσεις με τους Έλληνες αξιωματούχους.
Στη συνέχεια, θα γίνει δουλειά σε τεχνικό επίπεδο, οι επικεφαλής των Θεσμών θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην Αθήνα και στο τέλος η συμφωνία θα μπορούσε να εγκριθεί με ένα έκτακτο Eurogroup (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη) κατά την τελευταία εβδομάδα πριν τη χριστουγεννιάτικη διακοπή. Το εν λόγω σενάριο αποτελεί τη βασική σκέψη του Μαξίμου, μιας και ο πρωθυπουργός διαμηνύει σε όλους τους τόνους πως δεν πρόκειται να πάει σε εκλογές και πως θα προσπαθήσει να εξαντλήσει την τετραετία. Να σημειωθεί πως το ανωτέρω θετικό σενάριο είναι και το βασικό σενάριο στους κύκλους των δανειστών και στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, μιας και η προτεραιότητα είναι το ελληνικό ζήτημα να φύγει από το προσκήνιο άμεσα και χωρίς εμπλοκές.
Φυσικά, υπάρχει και αυτό το ενδεχόμενο της εμπλοκής: αν δανειστές και ΔΝΤ τα βρουν σε μεγαλύτερα πλεονάσματα με ανάγκη για ποσοτικοποίηση έξτρα μέτρων για την τριετία του Μεσοπρόθεσμου, τότε η κυβέρνηση δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί περαιτέρω, μιας και είναι πάγια θέση τόσο του Μαξίμου όσο και της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ότι εκ των προτέρων δέσμευση για μέτρα που θα εφαρμοστούν, αν δεν πιαστούν οι στόχοι του πλεονάσματος, δεν υφίσταται και καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να περάσει κάτι τέτοιο, πυροβολώντας στην ουσία τα πόδια της. Και οι εξελίξεις, από εκεί και πέρα, δεν θα είναι γραμμικές. Αλλά, με βάση τα όσα λένε επίσημα και ανεπίσημα κυβερνητικές πηγές, το εν λόγω σενάριο είναι ξεκάθαρο outsider, πλην όμως δείχνει τα όρια της εν λόγω κυβέρνησης ως προς τις δυνητικές πιέσεις. Τα οποία όρια, η κυβέρνηση έχει σπεύσει να μεταφέρει εγκαίρως (σ.σ. πριν από μερικούς μήνες δηλαδή) στην πλευρά των δανειστών, πολλοί εκ των οποίων τα έχουν λάβει σοβαρά υπόψιν.
Το Washington Group και ο Schaeuble που καραδοκεί
Παράλληλα και στο επίπεδο των δανειστών γίνονταν διεργασίες σε κορυφαίο επίπεδο. Όπως πληροφορείται το insider.gr - και επιβεβαιωνόταν από ρεπορτάζ του κεντρικού δελτίου ειδήσεων του ANT1 - συνεδρίασε μέσω τηλεδιάσκεψης εντός του Σαββατοκύριακου, ενώ δεν είναι η πρώτη επαφή των κορυφαίων οικονομικών αξιωματούχων. Σύμφωνα με την ίδια γραμμή πληροφόρησης, άλλη μια επαφή φέρεται να έγινε τις μέρες που ήταν προγραμματισμένο να γίνει δια φυσικής παρουσίας στο Βερολίνο.
Στις συζητήσεις που έγιναν, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble εμφανίζεται να τηρεί σκληρή γραμμή και να επιμείνει στην πλήρη τήρηση των μεταρρυθμίσεων-και για τα εργασιακά-, ενώ ήδη από την προηγούμενη συνεδρίαση του άτυπου οργάνου εμφανίστηκε ανοιχτά επιφυλακτικός για τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα και εκτιμά πως η Ευρωζώνη δεν πρέπει να «εκβιαστεί» από τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο οποίος απειλεί να παίξει το χαρτί των πρόωρων εκλογών.
Φυσικά, δεν είναι σαφές, αν εν τέλει η σχεδόν αδιάλλακτη γραμμή του Γερμανού αξιωματούχου θα περάσει, μιας και κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται να σημαίνει και πολιτική σύγκρουση με την κυβέρνηση Τσίπρα, κάτι που κεντρικοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απεύχονται. Βέβαια, ο Γερμανός υπουργός φρόντισε μέσω συνέντευξης στην Bild am Sonntag να κάνει μια ιδιαίτερα φορτισμένη, την πρώτη ίσως εδώ και μήνες, αναφορά στην Ελλάδα, λέγοντας πως «η Αθήνα πρέπει επιτέλους να εφαρμόσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εάν η Ελλάδα θέλει να παραμείνει στο ευρώ, αυτό δεν μπορεί να παρακαμφθεί - και δη εντελώς ανεξάρτητα από το επίπεδο του χρέους», κάτι που γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον υπό το πρίσμα της στάσης του στις εσωτερικές διεργασίες στους κόλπους των δανειστών.
Σύμφωνα, πάντως, με αξιόπιστες πηγές, το ΔΝΤ αναμένεται να μπει εν τέλει με χρηματοδοτικό ρόλο στο ελληνικό πρόγραμμα (περίπου 5-6 δις), ενώ «παίζει» και σενάριο αναβολής της συζήτησης του ζητήματος των εργασιακών με κάποια «κομψή» διατύπωση, ενώ ως προς το τελευταίο εξετάζεται ακόμα το σενάριο των αμφίπλευρων παραχωρήσεων ως οδός απεμπλοκής.
Νέο momentum μέσω Ιταλίας
Όπως και να έχει, βέβαια, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ιταλία δημιουργεί νέα πίεση στην Ε.Ε., η οποία δεν είναι ανεξάρτητη από το ελληνικό ζήτημα. Σύμφωνα με συζητήσεις που ήδη γίνονταν τις τελευταίες μέρες, αν το αποτέλεσμα στην Ιταλία ήταν αρνητικό, τότε το momentum για την Ελλάδα θα μπορούσε να είναι θετικό, υπό την έννοια πως η Ευρώπη δεν επιθυμεί ακόμα ένα πεδίο έντασης χωρίς να έχουν επιλυθεί οι διαφορές.
Συνεπώς, με βάση τις συζητήσεις που γίνονταν στο εσωτερικό του Μεγάρου Μαξίμου, η επικράτηση του «όχι» στο ιταλικό δημοψήφισμα, με ό,τι αυτή συνεπάγεται, δύναται να ενισχύσει την πίεση για μια σαφή λύση στο ελληνικό ζήτημα. Το «όχι» επικράτησε, μένει να δούμε, αν αυτή η ανάλυση θα επιβεβαιωθεί στην πράξη.
