Ροή
Τα τρία σενάρια ελάφρυνσης του χρέους που παρουσίασε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) στο Eurogroup της Δευτέρας έφερε στη δημοσιότητα σήμερα Τετάρτη το Reuters.
Να σημειωθεί πως τα εν λόγω σενάρια δεν έγιναν αποδεκτά, κυρίως από το ΔΝΤ, με αποτέλεσμα το Eurogroup να μην οδηγηθεί σε τελικές αποφάσεις. Ωστόσο, οι προσεγγίσεις που ακολούθησε ο ESM και οι οποίες έφεραν την έγκριση του EuroWorking Group, δείχνουν τη φιλοσοφία των παρεμβάσεων. Πρόκειται, επί της ουσίας, για παρεμβάσεις που θεωρούνται «μεσοβέζικες λύσεις», αφού η εφαρμογή τους δεν επιφέρει ουσιαστική ανάσα στο μείζον πρόβλημα του ελληνικού χρέους.
Τέτοιες λύσεις ήταν αναμενόμενο να απορριφθούν από το ΔΝΤ, το οποίο ζητά γενναίες παρεμβάσεις στο θέμα του χρέους, προκειμένου αυτό να καταστεί βιώσιμο.
Πρώτο σενάριο
Το πρώτο σενάριο υποθέτει ότι η Ελλάδα θα εμφανίζει μέση ετήσια ανάπτυξη 1,3% έως το 2060.
Με βάση το πρώτο σενάριο, δεν θα απαιτηθεί ελάφρυνση χρέους εάν η Αθήνα διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 3,5% ως το 2032 και πάνω από το 3% ως το 2038.
Κατά το έγγραφο τέτοιες περίοδοι υψηλών πλεονασμάτων δεν είναι πρωτοφανείς, καθώς η Φινλανδία είχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,7% επί 11 χρόνια την περίοδο 1998-2008 και η Δανία 5,3% για 26 χρόνια, από το 1983 ως το 2008.
Μια δεύτερη επιλογή στο σενάριο αυτό υποθέτει ότι η Ελλάδα διασφαλίζει την ανώτατη δυνατή ελάφρυνση χρέους με βάση τη συμφωνία του Μαΐου του 2016. Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα έπρεπε να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ως το 2022 αλλά μετά θα μπορούσε να το μειώσει περίπου στο 2% ως τα μέσα της δεκαετίας του 2030 και στο 1,5% ως το 2048, με μέσο πλεόνασμα της περιόδου 2023-2060 στο 2,2%.
Η ανώτατη δυνατή ελάφρυνση χρέους που προτείνεται στο πρώτο σενάριο είναι μια επέκταση της μέσης σταθμισμένης ωρίμανσης των δανείων κατά 17,5 χρόνια από τα τρέχοντα 32,5 χρόνια, με τα τελευταία δάνεια να λήγουν το 2080.
Στην ίδια βάση ο ESM θα περιόριζε τις αποπληρωμές δανείων από την Ελλάδα στο 0,4% του ΑΕΠ ως το 2050, θέτοντας πλαφόν στο επιτόκιο των δανείων στο 1% ως το 2050, ενώ θα αγόραζε το 2019 τα δάνεια 13 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ, τα οποία έχουν μεγαλύτερο επιτόκιο από αυτό του ESM.
Οι παρεμβάσεις αυτές θα περιόριζαν τις ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας στο 13% ως το 2060, και θα μείωναν το λόγο χρέους προς ΑΕΠ στο 65,4% το 2060, από περίπου 180% στην παρούσα φάση.
Δεύτερο σενάριο
Το δεύτερο σενάριο που παρουσίασε ο ESM βασίζεται στις προβλέψεις του ΔΝΤ για μια μέση ανάπτυξη 1% έως το 2060 και μια επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα 1,5% από το 2023 (μετά από πέντε χρόνια με πλεονάσματα 3,5%). Το σενάριο αυτό προβλέπει ότι το ελληνικό χρέος θα αυξάνεται διαρκώς από το 2022 και έπειτα, αγγίζοντας το 226% του ΑΕΠ το 2060.
Στο σενάριο αυτό - που υιοθετεί παραδοχές σοκ- οι ελληνικές τράπεζες θα έπρεπε να ανακεφαλαιοποιηθούν εκ νέου και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα ανέρχονταν στα τέλη της δεκαετίας του 2020 πάνω από το 15% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας το 50% το 2060.
Για να καταστεί το ελληνικό χρέος βιώσιμο η ΕΕ θα έπρεπε να προχωρήσει σε μια βαθύτερη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, από αυτήν που αποφάσισε το Eurogroup το Μάιο του 2016.
Τρίτο σενάριο
Το τρίτο σενάριο προσπαθεί να συγκεράσου τα δύο πρώτα. Προβλέπει ένα ρυθμό ανάπτυξης 1,25% έως το 2060 και πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ως το 2022, το οποίο θα υποχωρήσει στη συνέχεια στο 1,8% την περίοδο 2023-2060.
Στο σενάριο αυτό, το ελληνικό χρέος θα γινόταν βιώσιμο με μια επιμήκυνση των μέσων ωριμάνσεων των ευρωπαϊκών δανείων κατά 15 έτη. Ο ESM θα περιόριζε τις αποπληρωμές δανείων από την Ελλάδα στο 0,4% του ΑΕΠ ως το 2050, θέτοντας πλαφόν στο επιτόκιο των δανείων στο 1% ως το 2050.
