Ροή
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ήλπιζαν πως στη χθεσινή συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ με τη Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ θα κλείδωναν κρίσιμες παράμετροι του ελληνικού προγράμματος που τελούν σε εκκρεμότητα και ειδικότερα η διάρκεια των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και οι παρεμβάσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Μετά τη συνάντηση των δύο ισχυρών κυριών δεν γιναμε σοφότεροι σε κανένα από τα δυο ζητήματα. Αυτό που αντιθέτως διαφάνηκε είναι πως το ΔΝΤ θα διατηρήσει το ρόλο του τεχνικού συμβούλου στο ελληνικό πρόγραμμα, για όσο το Βερολίνο θα διατηρεί τη στάση της δημιουργικής ασάφειας για το ελληνικό χρέος.
Η ελληνική πλευρά ήθελε μια πολιτική απόφαση για τα πρωτογενή πλεονάσματα και για το χρέος προκειμένου να οριοθετηθεί πιο σύντομα το πλαίσιο της τεχνικής συμφωνίας με τους θεσμούς επί αθηναϊκούς εδάφους. Ο λόγος είναι απλός. Άλλη δημοσιονομική προσπάθεια χρειάζεται στην περίπτωση που το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% διατηρηθεί έως το 2023, άλλη εφόσον διατηρηθεί έως το 2025 και διαφορετική εάν τελικά παραμείνει αμετάβλητη η γερμανική θέση για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2028. Το ΔΝΤ έχει ξεκαθαρίσει πως ειδικά το τελευταίο αυτό σενάριο θα ήταν βλαπτικό για την οικονομία και θα προκαλούσε και διαρκή πολιτική αποσταθεροποίηση. Ωστόσο, χθες από την πλευρά της Κριστίν Λαγκάρντ δεν έγινε δημοσίως καμία τέτοια συζήτηση.
Η κυβέρνηση θέλει να καθοριστεί το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων προκειμένου να γίνει πιο καθαρός ο διάδρομος για την ελάφρυνση του χρέους που θα απαιτηθεί προκειμένου η Ελλάδα να αποκτήσει βιώσιμο χρέος.
Αναφορικά με το χρέος η Λαγκάρντ είπε χθες πως το Ταμείο δεν ζητά «κούρεμα», αλλά αναδιάρθρωση που θα μπορούσε να γίνει στο τέλος του προγράμματος και η οποία θα εξαρτηθεί από το πόσες μεταρρυθμίσεις έχουν υλοποιηθεί, πόση πρόοδος έχει υπάρξει και πόσο ισχυρή είναι η ελληνική οικονομία στο τέλος του προγράμματος. Με τον τρόπο αυτό συναίνεσε στο ότι η ελάφρυνση χρέους θα γίνει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Αλλά ξεκαθάρισε πως σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει σημαντική επέκταση των ωριμάνσεων και σημαντική μείωση των επιτοκίων των δανείων της ευρωζώνης. Η αποσαφήνιση πως το ΔΝΤ θα μετέχει στο πρόγραμμα όταν υπάρξουν αποφάσεις για μια αναδιάρθρωση του χρέους όπως εκείνο επιθυμεί δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. Το ΔΝΤ θα απέχει από τη χρηματοδότηση του προγράμματος έως ότου οι Γερμανοί βρεθούν πολιτικά σε θέση να συναινέσουν στα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους τα οποία το Ταμείο ζητά.
Το ΔΝΤ τονίζει διαρκώς την ανάγκη σημαντικά μεγαλύτερης ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, ώστε να διατηρηθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας εντός ενός πλαισίου 15%-20% του ΑΕΠ, που θεωρεί βιώσιμο.
Για να επιτευχθεί ο στόχος του 15% το ΔΝΤ θέλει να προσδιοριστούν από τώρα τα μετρά που θα εφαρμοστούν μετά το 2018 για την ελάφρυνση του χρέους ώστε να τα εντάξει στην έκθεση βιωσιμότητάς του χρέους του (DSA).
Σύμφωνα με εμπλεκόμενους στις διαβουλεύσεις η μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους - το πιθανότερο - θα βασίζεται στην απόφαση του Eurogroup του Μάιου 2016 και με παραλλαγές τα μέτρα που θα υιοθετηθούν θα αφορούν:
- Στην επιμήκυνση των δανείων που έχει διαθέσει ο ESM στην Ελλάδα. Το μέτρο αυτό είναι και το δυσκολότερο πολιτικά, αφού προκύπτει απώλεια για τους πιστωτές σε όρους καθαρής παρούσας αξίας. Το ΔΝΤ έχει ζητήσει στο παρελθόν η διάρκεια των δανείων του ESM, του EFSF και των διμερών δανείων από τα κράτη της ευρωζώνης (GLF να επεκταθεί έως και το 2070 κάτι που έχουν απορρίψει η Γερμανία και η Ευρωζώνη γενικότερα. Η Ευρωζώνη επιμένει να επιμηκύνει μόνο τα δάνεια του ESM και αυτά πάλι με αρκετές επιφυλάξεις. Σύμφωνα με τους γνωρίζοντες αυτό το κομμάτι των παρεμβάσεων θα μπορούσε να λάβει μια διαφορετική ενδυμασία ώστε να γίνει πολιτικά εύπεπτο.
- Στην αξιοποίηση των κεφαλαίων που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, με στόχο να επαναγοραστούν υφιστάμενα δάνεια. Το ΔΝΤ θεωρεί μέχρι σήμερα πως ένα κεφαλαιακό μαξιλάρι 10 δισ. ευρώ είναι απαραίτητο για τις ελληνικές τράπεζες. Ωστόσο, πηγές της ευρωζώνης και της ελληνικής πλευράς θεωρούν πως το ΔΝΤ θα μπορούσε να μειώσει στα 5 δισ. ευρώ τη σχετική αξίωση - διαφοροποιώντας έτσι και το DSA του- και ταυτόχρονα να προσδιοριστεί ποιο μέρος του ελληνικού χρέους θα επαναγοραστεί (π.χ. δάνεια του ΔΝΤ)
- Στην κατάργηση του επιτοκιακού «καπέλου» που καταβάλλει η Ελλάδα στο επιτόκιο των δανείων που αντλήθηκαν για να υλοποιηθεί η επαναγορά ομολόγων. Αυτό έγινε στο πλαίσιο των βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους και αναμένεται πως θα γίνει και στο πλαίσιο των μεσοπρόθεσμων, καθώς θεωρείται κάτι πολιτικά ανώδυνο και εύκολο.
- Στην επιστροφή των κερδών του Ευρωσυστήματος (SMP’s και ANFA’s) από τα ελληνικά ομόλογα, με στόχο να επαναγοραστούν υφιστάμενα δάνεια (π.χ. δάνεια του ΔΝΤ). Και αυτή η παρέμβαση θεωρείται πολιτικά ανώδυνη και εύκολη.
