Ροή
Την επέκταση του προγράμματος αγορών ομολόγων αναμένεται να αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), που συνεδριάζει σήμερα Πέμπτη στη Φρανκφούρτη. Με ενδιαφέρον αναμένονται και οι δηλώσεις Draghi και το αν θα υπάρξει αναφορά στην ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει θέσει δύο βασικές προϋποθέσεις για τη συμμετοχή της Ελλάδος στο QE. Η πρώτη προϋπόθεση είναι η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο.
Έαν η αξιολόγηση κλείσει εντός του Ιανουαρίου τότε θα έχει συντελεστεί ένα σημαντικό βήμα για την πρόσβαση στο προγράμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Αλλά αυτό το βήμα δεν ειναι καθοριστικό.
Παράλληλα η απόφαση του Eurogroup για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους δεν είναι αρκετή για να θεωρηθεί το ελληνικό χρέος βιώσιμο από την ΕΚΤ και να επιτρέψει έτσι τη συμμετοχή της Ελλάδος στο QE. Δεδομένου ότι η βιωσιμότητα του χρέους είναι παραγωγό των πρωτογενών πλεονασμάτων και των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους τα πράγματα περιπλέκονται, καθώς η Γερμανία επιμένει ότι μια περαιτέρω συζήτηση για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και για μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους μπορεί να γίνει μόνο όταν λήξει το πρόγραμμα της Ελλάδας, τον Αύγουστο του 2018.
Τα δύο σενάρια για τις αγορές ομολόγων
Δύο επιλογές που θα εξετάσουν οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ, είναι η επέκταση του προγράμματος κατά ένα εξάμηνο (έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2017) με τον σημερινό ρυθμό μηνιαίων αγορών ομολόγων (ύψους 80 δισ. ευρώ) είτε κατά ένα εννεάμηνο (έως το τέλος του Δεκεμβρίου 2017) με χαμηλότερο μηνιαίο ρυθμό αγορών (60 δισ. ευρώ). Παράλληλα, η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει σε χαλάρωση των κριτηρίων της για την αγορά των ομολόγων, καθώς έχει περιορισθεί η δεξαμενή των επιλέξιμων για αγορά τίτλων με τα σημερινά κριτήρια.
Όποιο από τα δύο σενάρια και αν επιλέξει η ΕΚΤ, η διαφορά για τον επιπλέον όγκο των αγορών της δεν θα είναι σημαντική, καθώς στην πρώτη περίπτωση θα αγοράσει επιπλέον 480 δισ. ευρώ και στη δεύτερη 540 δις. ευρώ,. Από την αρχή του προγράμματος - τον Μάρτιο του 2015 - οι αγορές ομολόγων αναμένεται να φθάσουν τα 2,2 έως τα 2,4 τρισ. ευρώ.
Ωστόσο, το ύψος των μηνιαίων αγορών έχει σημασία, καθώς μία μείωση του θα θεωρηθεί πιθανόν από την αγορά ως η αρχή μίας σταδιακής κατάργησης του QE με ενδεχόμενες αρνητικές αντιδράσεις στην αγορά ομολόγων. Αναλυτές σημειώνουν ότι όταν η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ανακοίνωσε το δικό της tapering, οι αγορές αντέδρασαν με αυξήσεις των αποδόσεων των ομολόγων. Αυτό το ενδεχόμενο, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, θα το σταθμίσει η ΕΚΤ στη σημερινή απόφασή της.
Η πολιτική αβεβαιότητα που επικρατεί στην Ευρωζώνη, μετά το δημοψήφισμα στην Ιταλία και τις εκλογικές αναμετρήσεις σε μία σειρά από χώρες, είναι ένας άλλος παράγοντας που θα σταθμίσει η ΕΚΤ και μπορεί να συνηγορήσει υπέρ της διατήρησης των αγορών στα 80 δισ. ευρώ τον μήνα.
Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι η οικονομία της Ευρωζώνης άντεξε στο σοκ του Brexit μπορεί να είναι ένα επιχείρημα υπέρ της μείωσης των μηνιαίων αγορών, όπως και το γεγονός ότι μειώνεται το απόθεμα των επιλέξιμων τίτλων για αγορά από την ΕΚΤ. Η ανάκαμψη, ωστόσο, της οικονομίας της Ευρωζώνης είναι εύθραυστη και αυτό επίσης θα συνεκτιμηθεί από τους αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας.
