Ροή
Αλλεπάλληλα friend request φαίνεται να κάνει τον τελευταίο καιρό ο ιδρυτής του Facebook, Mark Zuckerberg, στον κινέζο πρωθυπουργό με στόχο να αποσπάσει επιτέλους το πολυπόθητο κινεζικό «like» και να αρθεί η απαγόρευση χρήσης του δημοφιλούς κοινωνικού δικτύου στη χώρα, πέρα από την ζώνη ελεύθερου εμπορίου της Σαγκάης.
Αρχικά, ο Mark Zuckerberg είχε ζητήσει από τον Πρόεδρο της Κίνας, Xi Jinping, να επιλέξει ένα κινεζικό όνομα για την αγέννητη κόρη του. Ο πρωθυπουργός είχε απορρίψει την πρόταση. Στη συνέχεια, διαβάζοντας το τελευταίο βιβλίο με τις ομιλίες του Χi, συνηθίζει να τις αναπαράγει σε φίλους και συναδέλφους. Λίγες ημέρες πριν ο ιδρυτής του Facebook αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ένα ισχυρότερο όπλο εντυπωσιασμού, παραδίδοντας μια 20λεπτη ομιλία στα μανδαρίνικα -γλώσσα την οποία μαθαίνει εδώ και 4 χρόνια- με κινεζικό ακροατήριο στο Πανεπιστήμιο Tsinghua. Φυσικά δεν παρέλειψε να διαφημίσει το όλο εγχείρημα μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook.
Αν και ο Zuckenberg δεν έχει διευκρινίσει το λόγο των προσπαθειών προσέγγισης είναι εύκολο να τον συμπεράνει κανείς. Η Κίνα, που παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό διαδικτυακών χρηστών παγκοσμίως, έχει μπλοκλαρει το Facebook από το 2009, όταν χρησιμοποιήθηκε ως μέσο οργάνωσης διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης. Έτσι για να στεφθεί με επιτυχία η προσπάθειά του να «συνδέσει τον κόσμο», ο Zuckenberg θα πρέπει να βρει ένα τρόπο να επανέλθει στην κινεζική ενδοχώρα..
Στην πραγματικότητα βέβαια αυτό ίσως αποτελεί το εύκολο μέρος του εγχειρήματος. Ακόμα κι αν ο Zuckerberg αποδειχτεί πρόθυμος να συμβαδίσει με τους κανόνες του κινεζικού καθεστώτος, τηρώντας πιστά, μεταξύ άλλων, τις οδηγίες περί λογοκρισίας, οι πόρτες δεν είναι σίγουρο ότι θα ανοίξουν.
Καίριο ερώτημα παραμένει το κατά πόσο οι κινέζοι χρήστες του διαδικτύου έχουν λόγους να ενδιαφέρονται για ό,τι ο ιδρυτής του και το Facebook τους προσφέρει και όπως αποδεικνύεται μέχρι στιγμής δεν έχουν και πολλούς.
Τα προβλήματα του Facebook στην Κίνα χρονολογούνται σχεδόν από τη γέννηση του. Τον πρώτο χρόνο που η εταιρεία εισήγαγε το δημοφιλές δίκτυο στην κινεζική αγορά, το έτος 2008, συγκέντρωσε μόνο 285.000 χρήστες -αριθμός ασήμαντος για μια χώρα που ακόμα και τότε μετρούσε περί τα 300 εκατ. διαδικτυακούς χρήστες.
Αιτία αποτέλεσε το γεγονός πως το instant-messaging των δικών τους κοινωνικών δικτύων πληρούσε καλύτερα τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
Αρχικά οι κινέζοι προτιμούν ξεκάθαρα να παραμένουν ανώνυμοι σε δημόσια forum, κάτι που η αρχιτεκτονική του facebook δεν προβλέπει. Επιπρόσθετα το Facebook αντιμετωπιζόταν ως ένα εισαγόμενο προϊόν -χρήσιμο και γνωστό στους λίγους Κινέζους που είχαν μείνει στο εξωτερικό και διατηρούσαν επαφές με φίλους από εκεί.
Το ζητούμενο βέβαια του της αύξησης των χρηστών κατέστη αδιάφορο όταν τον Ιούλιο του η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να μπλοκάρει τη χρήση του δικτύου με το επιχείρημα ότι διαδραμάτησε πρωταρχικό ρόλο στην οργάνωση των αντικυβερνητικών διαδηλώσεις καιτων ταραχών που τις ακολούθησα στην επαρχία Xinjiang.
Έκτοτε και μέχρι σήμερα το κοινωνικό δίκτυο διατηρεί μια μικρή βάση χρηστών, προερχόμενη κυρίως από την κινεζική ελίτ, η οποία υπολογίζεται, συμφωνα με τους ισχυρισμούς διαφόρων τεχνολογικών blog, στις 694.000.
Κατά κάποιο τρόπο ακόμα και σήμερα το Facebook προσπαθεί να υπερνικήσει τον κινεζικο ανταγωνισμό. Η WhatsApp, κορυφαία υπηρεσία μηνυμάτων μέσω κινητών παγκοσμίως, η οποία εξαγοράστηκε από το Facebook για 19 δισ. δολάρια τον Φεβρουάριο το 2014, διατίθεται δωρεάν και χρησιμοποιείται ήδη αν και από λίγους κινέζους χρήστες.
Στα μάτια των έμπειρων του διαδικτύου αυτό δεν είναι περίεργο, αφού με την αντίστοιχη κινεζική εφαρμογή, WeChat, οι χρήστες μπορούν να ψωνίζουν, να παίρνουν δάνεια, να καλούν ταξί, να αγοράσουν εισιτήρια κινηματογράφου, να παίζουν παιχνίδια και φυσικά να... επικοινωνούν με τους φίλους τους.
Του απαγορευμένο στην Κίνα Facebook Messenger έχει κάποιες επιπλέον λειτουργίες από το WhatsApp χωρίς όμως να μπορεί να συναγωνιστεί το WeChat. Την υπεροχή άλλωστε Κίνας και Ιαπωνίας σε τέτοιου είδους υπηρεσίες έχει αναγνωρίσει και ο επικεφαλής της παραγωγής τέτοιων υπηρεσιών της Facebook.
Το μόνο σημαντικό πλεονέκτημα που αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι διαφοροποιεί το Facebook από τον εγχώριο ανταγωνισμό είναι ακριβώς το γεγονός πως δεν λογοκρίνεται. Αν όμως για να επιτραπεί η λειτουργία του πρέπει να διαγράφει το περιεχόμενο που οι κινεζικές αρχές θεωρούν πολιτικά ευαίσθητο, και αυτό το πλεονέκτημα καταρρίπτεται...
Κι αν αυτή η πρακτική που εφαρμόζεται ήδη στο LinkedIn φαίνεται να μην εμποδίζει το δίκτυο να λειτουργήσει , δεν πρόκετια να ισχύσει το ίδιο σε μια λογοκριμένη έκδοση του facebook, η οποία μπορεί να προσφέρει λιγότερα από ότι τα λοιπά κοινωνικά δίκτυα της Κίνας.
Μήπως λοιπόν αντί για τις προσπάθειες εντυπωσιασμού του ιδρυτή του προς τον κινέζο πρωθυπουργό θα ήταν προτιμότερος ο εμπλουτισμός του Facebook με λειτουργίες όπως του WeChat; Δεδομένων των συνθηκων, αν και όταν επαναλειτουργήσει στην Κίνα, είναι σίγουρο πως θα τις χρειαστεί για να κερδίσει τους χρήστες;
