Ροή
Το νέο Star Wars αποτελεί την πιο πρόσφατη απόδειξη μιας πανάρχαιας αλήθειας: τη δόξα την κλέβει πάντα ο παραμυθάς.
Με την εξαγορά της Lucasfilm το 2012, η Disney έφερε ξανά στο προσκήνιο το ιστορικό sequel επιστημονικής φαντασίας («Ο πόλεμος των Άστρων», για τους παλιότερους) και ξύπνησε από τον αιώνιο ύπνο τους τον Luke Skywalker, τον Han Solo και τη Princess Leia.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Economist, η «Δύναμη ξυπνάει» είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή αναβίωση: είναι η απόδειξη των υψηλών αποδόσεων που εξασφαλίζει η Disney από τις επενδύσεις της στη μυθοπλασία. Με τις εξαγορές της Pixar, της Marvel και της Lucasfilm και τις στρατηγικές επενδύσεις στα πνευματικά τους δικαιώματα, η Disney αναδείχθηκε σε αδιαμφισβήτητο ηγέτη του παραμυθιού παγκοσμίως.
Για να πετύχει η συνταγή του σύγχρονου παραμυθά, εξηγεί το βρετανικό περιοδικό, θα πρέπει να έχει βασικά τρία υλικά: συμβολισμούς, τεχνολογία και παιχνίδια. Με άλλα λόγια, το τρίπτυχο της επιτυχίας είναι το αρχετυπικό παραμύθι, η έξυπνη τεχνολογία και το ισχυρό μάρκετινγκ.
Οι υπερήρωες δεν πεθαίνουν ποτέ
Ας ξεκινήσουμε με τους συμβολισμούς. Οι δημιουργίες της Disney -από τον Thor έως το Toy Story- ανασύρουν γνωστούς μυθικούς ήρωες και τους υφαίνουν με το νήμα της πολιτισμικής αποδοχής. Ο ίδιος ο Walt Disney είχε μια διαισθητική αντίληψη της δύναμης που κρύβουν οι μύθοι. Ο δημιουργός των Star Wars, George Lucas, μαθήτευσε δίπλα στον Aμερικανό ειδικό της συγκριτικής μυθολογίας, Joseph Campbell, που θεμελίωσε τη αρχή του «ενός μοναδικού μύθου (monomyth)»: τον υπερήρωα που ανταποκρίνεται στις εκκλήσεις για βοήθεια, έχει πάντα έναν μέντορα δίπλα του, ταξιδεύει σε άλλους κόσμους, επιβιώνει και επιστρέφει θριαμβευτής. Και οι δύο σκηνοθέτες πάντρεψαν την αρχαία μυθολογία με τη λαϊκή παράδοση. Η Marvel πήγε ένα βήμα παραπέρα: ιδιωτικοποιήθηκε ολόκληρα κομμάτια της ελληνικής, ρωμαϊκής και νορβηγικής μυθολογίας.
Τεχνολογία, το νέο όπλο στα χέρια του «παραμυθά»
Μπορεί οι μηχανισμοί που διέπουν τους μύθους να μην έχουν αλλάξει σημαντικά εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά η τεχνολογία σίγουρα διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στα σύγχρονα κινηματογραφικά παραμύθια. Αυτό είναι το δεύτερο «φωτόσπαθο» που η Disney ξέρει να χειρίζεται άψογα: σπέσιαλ εφέ, τρισδιάστατη προβολή, ήχος surround και διανομή βίντεο στο Internet είναι λίγα μόνο από τα σύγχρονα όπλα που φυλάει στη φαρέτρα της.
Μαζί με την Lucasfilm η Disney απέκτησε και την Industrial Light & Magic, μια από τις κορυφαίες εταιρείες ειδικών εφέ στην παγκόσμια κινηματογραφική βιομηχανία. Το ίδιο έκανε και με την Pixar που την έβαλε ξανά στον χάρτη του ψηφιακού animation.
Οι μύθοι γίνονται παιχνίδια και μπαίνουν σε κάθε σπίτι
Οι ήρωες της μυθολογίας δεν αρκεί να πάρουν σάρκα και οστά στην κινηματογραφική οθόνη: γίνονται παιχνίδια, εμπορικά προϊόντα και θεματικά πάρκα και μπαίνουν στη ζωή μας… για τα καλά. Πολλαπλασιάζοντας, φυσικά, τα κέρδη για τη Disney. Το δρόμο άνοιξε, και πάλι, ο ιδρυτής της αυτοκρατορίας ήδη από τη δεκαετία του 1930, με τους ήρωες της σειράς Mickey Mouse να παίρνουν το δρόμο της γραμμής παραγωγής, ενώ το 1955 εγκαινιάστηκε και η πρώτη Disneyland.
Και για να έρθουμε στο σήμερα, τα έσοδα από τα εμπορικά προϊόντα της νέας ταινίας του Star Wars αναμένεται να ξεπεράσουν τα 5 δισ. δολάρια μόνο για το 2016. Συνολικά από το 1977, τα έσοδα από τα προϊόντα της ιστορικής σειράς ανέρχονται στο «μυθικό» ποσό των 32 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με τα στοιχεία της NPD Group. Αυτοί οι αριθμοί μπορούν να κάνουν ακόμη και τον Harry Potter ή τον James Bond να ντρέπονται.
Φυσικά, η Disney δεν είναι η μοναδική εταιρεία που περπατά σε αυτά τα -δοκιμασμένα- μονοπάτια. Αυτό που την κάνει παντοδύμαμη, είναι το χαρτοφυλάκιο των sequels της σε συνδυασμό με την ικανότητά της να αξιοποιεί την «περιουσία» της στο έπακρο.
Δεν υπάρχει κάποιος πιο ειδήμων από την Disney στην επανακυκλοφορία παλιών σειρών. Αλλάζοντας συσκευασία και αισθητική, καλεί τους ενήλικες να ξαναθυμηθούν την ξεγνοιασιά των παιδικών τους χρόνων –και το καταφέρει. Αυτός είναι ο λόγος που οι ταινίες της Pixar γίνονται ανάρπαστες στους θεατές όλων των ηλικιών. Με την έβδομη ταινία, το Star Wars συστήνεται στη νέα γενιά και κάνει μικρούς και μεγάλους να… πετούν στα ουράνια.
