Ροή
Προβληματικές τράπεζες, αναιμική ανάπτυξη και η προοπτική ενίσχυσης της πολιτικής αστάθειας.
Αυτό το εκρηκτικό «κοκτέιλ» συνθέτει την κατάσταση της Ιταλίας, ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση που πραγματοποιείται την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου.
«Μπορεί μια καθαρά εσωτερική υπόθεση να πυροδοτήσει την επόμενη κρίση της Ευρωζώνης;» διερωτάται, σε νέο δημοσίευμά του, το πρακτορείο CNBC, επιχειρώντας να αντιληφθεί τον ακριβή αντίκτυπο της έκβασης του ιταλικού δημοψηφίσματος όχι μόνο στην ιταλική, αλλά και στο σύνολο της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής.
Από μόνος του ο Ιταλός πρωθυπουργός, Matteo Renzi, «μετέτρεψε» το δημοψήφισμα σε ψήφο εμπιστοσύνης προς την κυβέρνησή του. Εάν την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου, επικρατήσει το «όχι», ο Ιταλός πρωθυπουργός έχει ήδη δεσμευθεί πως θα παραιτηθεί.
Μέχρι πριν την απαγόρευση των δημοσκοπήσεων – πριν από δύο εβδομάδες – το «όχι» στην προωθούμενη συνταγματική μεταρρύθμιση είχε «πάρει κεφάλι» έναντι του «ναι». Κι όμως, το υψηλό ποσοστό των αναποφάσιστων - αγγίζει το 30% - είναι εκείνο που, σύμφωνα με πλειάδα πολιτικών παρατηρητών και αναλυτών, θα κρίνει και το τελικό αποτέλεσμα του δημοψήφισματος.
Το κλίμα που επικρατεί στη Ρώμη ελάχιστα 24ωρα πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος είναι περίεργο. Οι πολίτες ντρέπονται να παραδεχθούν πως τάσσονται υπέρ του συμβατικού «ναι», την ώρα που η επικράτηση του Brexit και η εκλογή του Donald Trump στις ΗΠΑ επιβεβαιώνουν πως ο κόσμος επιλέγει το αντισυμβατικό «όχι».
Υπό το πρίσμα αυτό, μπορεί η έκβαση του ιταλικού δημοψηφίσματος να αποτελέσει το τρίτο ισχυρό πολιτικό σοκ – μετά την επικράτηση του Brexit και την εκλογή του Donald Trump – του 2016; «Η απάντηση είναι περίπλοκη», υποστηρίζει το CNBC.
Και αυτό γιατί, όπως τονίζει, το ιταλικό δημοψήφισμα θα έπρεπε να είναι μια καθαρά εσωτερική ιταλική υπόθεση, αφού οι Ιταλοί οδηγούνται να ταχθούν υπέρ ή κατά μιας συνταγματικής αναθεώρησης που περιορίζει τις εξουσίες της γερουσίας.
Πολύ γρήγορα όμως οι επενδυτές έσπευσαν να αναρωτηθούν: Είναι το ιταλικό δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση προάγγελος ενός μελλοντικού δημοψηφίσματος για την παραμονή ή μη της Ιταλίας στην Ευρωζώνη; Το θετικό σε αυτή την ερώτηση είναι το εξής: Η ιταλική νομοθεσία δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων για διεθνή θέματα, όπως η συμμετοχή σε μια ένωση σαν την Ευρωζώνη.
Οι ανησυχίες όμως των επενδυτών μπορούν να γίνουν και πιο άμεσες: Τι θα συμβεί το πρωί της Δευτέρας 5 Δεκεμβρίου, εάν επικρατήσει το «όχι» στο ιταλικό δημοψήφισμα; Ο Renzi θα πρέπει να παραιτηθεί, η χώρα θα μείνει ακέφαλη και ένας νέος γύρος πολιτικής αστάθειας θα «χτυπήσει» την Ιταλία. Και σε χρόνο ρεκόρ, θα απειλήσει την Ευρωζώνη.
Και όλα αυτά, ενώ οι τραπεζικές μετοχές στην Ιταλία μετρούν απώλειες 48% από τις αρχές του 2-016, υπό το φόβο για νέο γύρο ανακεφαλαιοποίησής τους και στη σκιά της διαρκούς αύξησης των προβληματικών δανείων στα χαρτοφυλάκιά τους. Υπό το πρίσμα αυτό, ποιος επενδυτής θα θελήσει να συμμετάσχει σε ένα νέο γύρο ανακεφαλαιοποίησης των ιταλικών τραπεζών;
Ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν πριν τη διεξαγωγή του ιταλικού δημοψηφίσματος… Το τι θα ξημερώσει η 5η Δεκεμβρίου για την Ιταλία – και δη για την Ευρωζώνη – θα το μάθουμε σύντομα…
