Ροή
Οι κατάσκοποι του ισραηλινού στρατού είναι εκπαιδευμένοι για να «ξεψαχνίζουν» τεράστιες ποσότητες πληροφοριών –email, τηλεφωνικές κλήσεις, δεδομένα τοποθεσίας– προκειμένου να βρουν «ψύλλο στα άχυρα». Αυτό μπορεί να είναι ένα ύποπτο συμβάν ή ένα ακανόνιστο μοτίβο που μπορεί να εκληφθεί ως προειδοποίηση για μια απειλή στην εθνική ασφάλεια.
Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι πολλές εταιρείες ζητούν βοήθεια από τις ισραηλινές νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) στην ανάλυση δεδομένων. Οι start-ups, οι οποίες συνήθως συστήνονται από πρώην αξιωματούχους των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών, χρησιμοποιούν μεθόδους επεξεργασίας δεδομένων που αναπτύσσονται στην κατασκοπεία προς όφελος εμπορικών πελατών. Τα δεδομένα μπορούν να αφορούν την καταναλωτική συμπεριφορά που παρακολουθούν οι επιχειρήσεις ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις τράπεζες για την εξιχνίαση μιας ηλεκτρονικής απάτης.
Μια τέτοια εταιρεία, η Superfly Insights, αναλύει ανώνυμα δεδομένα που προκύπτουν από τα αποδεικτικά παραλαβής που στέλνουν οι εταιρείες με email –οι οποίες μπορεί να είναι αλυσίδες λιανικής, εταιρείες ανάπτυξης παιχνιδιών και μεταφορικές εταιρείες όπως η Uber– προκειμένου να εξάγουν συμπεράσματα για τις καταναλωτικές τάσεις.
«Αναπτυσσόμαστε μέσω των ανώνυμων δεδομένων που εξασφαλίζουμε», σχολιάζει στους Financial Times ο Jonathan Meiri, ανώτατο στέλεχος της εταιρείας, ο οποίος εκπλήρωσε τη στρατιωτική θητεία του στο Mamram, την επίλεκτη μονάδα πληροφορικής της Ισραηλινής Αεροπορίας.
Η εταιρεία πουλά τα συμπεράσματα που εξάγει από έναν μεγάλο όγκο δεδομένων σε εταιρείες όπως hedge funds. Για παράδειγμα, η Superfly Insights αναφέρει ότι είχε στη διάθεσή της δεδομένα για τις πωλήσεις των συσκευών iPhone και iPad της Apple –που προέκυψαν από τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά– πολλές εβδομάδες προτού η ίδια η εταιρεία δημοσιεύσει σχετικά στοιχεία.
«Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι τόσο πλούσια πηγή δεδομένων που μπορεί κανείς να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό σύστημα πιστωτικής αξιολογήσης με βάση τα email μια εταιρείας», επισημαίνει ο κ. Meiri.
Η Windward, μια άλλη start-up ανάλυσης μεγάλων δεδομένων (big data), συλλέγει στοιχεία που έχουν σχέση με τη ναυτιλία και, συγκεκριμένα, με την κίνηση των πλοίων και των φορτίων σε όλον τον κόσμο. Στη συνέχεια, αναλύει τα στοιχεία αυτά για λογαριασμό κυβερνήσεων, hedge fund και άλλους πελάτες.
«Αν το κάνουμε σωστά, μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι για πολλά χρόνια», αναφέρει στους FT ο Ami Daniel ο οποίος έχει υπηρετήσει ως αξιωματικός του Ισραηλινού Ναυτικού μαζί με τον συνέταιρό του Matan Peled. Στους πρώτους πελάτες της Windward περιλαμβάνεται ο μεγιστάνας Li Ka-shing της Horizons Ventures στο Χονγκ Κονγκ, ο Αμερικανός στρατηγός και ο Dan Senor, ένας εκ των συγγραφέων του βιβλίου Start-Up Nation.
Τα εργαλεία «εξόρυξης» δεδομένων αξιοποιούνται και σε άλλους τομείς, όπως η τεχνολογία στον χρηματοοικονομικό τομέα και η στατιστική ανάλυση δεδομένων του Διαδικτύου. Η SimilarWeb, μια ταχέως αναπτυσσόμενη εταιρεία λογισμικού, χρησιμοποιεί τις τεχνικές αυτές για να αναλύσει τα κίνητρα που κρύβονται πίσω από τις επισκέψεις των χρηστών σε συγκεκριμένες διαδικτυακές τοποθεσίες.
Η εν λόγω εταιρεία, η οποία συλλέγει στοιχεία από παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου και από ειδησεογραφικούς ιστότοπους, παρομοιάζει τη δική της μέθοδο για τη συγκέντρωση πληροφοριών με το Waze, την εφαρμογή που ανέπτυξε το Ισραήλ και πούλησε στην Google το 2013. Το Waze χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που συλλέγει από τα κινητά τηλέφωνα των οδηγών και δημιουργεί χάρτες πραγματικού χρόνου (real-time).
Μια άλλη ισραηλινή εταιρεία που διαπρέπει σε αυτόν τον τομέα είναι η ThetaRay, η οποία χρησιμοποιεί μεγάλα δεδομένα για να εντοπίζει τις πρώτες ενδείξεις των κυβερνοεπιθέσεων, δίνοντας στις τράπεζες και τις εταιρείες στρατηγικών υποδομών –όπως οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας– τη δυνατότητα να προστατευτούν προτού οι αναπτυχθούν οι απειλές σε ανησυχητικό βαθμό.
«Υπάρχει μια σύγκλιση ανάμεσα στην κυβερνοασφάλεια και την απάτη», σχολιάζει ο Mark Gazit, διευθύνων σύμβουλος της ThetaRay's. «Με την κυβερνοασφάλεια, οι τράπεζες δεν αποτρέπουν μόνο την κλοπή αριθμών πιστωτικών καρτών αλλά την εισβολή στο σύστημά τους και την κλοπή πραγματικών χρημάτων», συμπληρώνει. Στο πελατολόγιο της ThetaRay περιλαμβάνονται πολλές από τις μεγαλύτερες τράπεζες. Τον Δεκέμβριο, υπέγραψε συμφωνία με την PwC προκειμένου να προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες στους πελάτες της ώστε να εντοπίζουν έγκαιρα τυχόν ανωμαλίες στα επιχειρηματικά τους δεδομένα που μπορεί να συνιστούν αναπτυσσόμενες απειλές.
Στους επενδυτές της εταιρείας περιλαμβάνεται και η General Electric στην οποία η ThetaRay παρέχει, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες «προληπτικής συντήρησης» –η ικανότητα να προβλέπει κανείς μελλοντικές βλάβες μηχανημάτων σε έναν σταθμό ενέργειας μέσα από την ανάγνωση των δεδομένων της εταιρείας.
«Ο λόγος που το σύστημα λειτουργεί τόσο καλά είναι γιατί δεν απαιτείται γνώση ή κατανόηση προηγούμενων δεδομένων», εξηγεί ο κ. Gazit.
Η Neura, μια άλλη εταιρεία που ιδρύθηκε στο Ισραήλ το 2013, βοηθά τους χρήστες να προσαρμόζουν στα δικά τους δεδομένα συσκευές όπως οι συσκευές παρακολούθησης δραστηριοτήτων άθλησης και συσκευές που συνδέονται με το Διαδίκτυο. Πολλές φορές, οι εν λόγω συσκευές λειτουργούν «έξυπνα» στις επιμέρους δυνατότητές τους αλλά δεν αποδίδουν σε συνδυασμό με άλλες.
Η Neura είναι αυτή που συγκεντρώνει δεδομένα από όλες τις συσκευές που χρησιμοποιεί ένας χρήστης. Για παράδειγμα, ένας λαμπτήρας μπορεί να λαμβάνει δεδομένα τοποθεσίας για έναν χρήστη και να «αντιλαμβάνεται» πότε επιστρέφει στο σπίτι του ώστε να ανάβει μόνος του, με βάση φυσικά προεπιλεγμένες ρυθμίσεις. Αντίστοιχα, ένα αυτοκίνητο «μαθαίνει» τις προτιμήσεις του οδηγού στη μουσική. Η εταιρεία τονίζει ότι ο χρήστης είναι αυτός που έχει τον έλεγχο των δεδομένων και εκείνος αποφασίζει σε ποιο βαθμό θέλει να τα μοιράζεται με τις εταιρείες.
«Δίνουμε στις εταιρείες τη δυνατότητα να πουλούν πιο έξυπνα προϊόντα με σωστό τρόπο», δηλώνει ο Ori Shaashua, συνιδρυτής της Neura. Στην εταιρεία έσπευσε να επενδύσει ο κινεζικός κολοσσός τεχνολογίας Lenovo και ο κ. Shaashua αναφέρει ότι οι δύο εταιρείες «αναζητούν φόρμουλες συνεργασίας».
