Ροή
Να «ανοιχτούν» στα ψηφιακά νομίσματα προτείνει ο πρόεδρος της UBS, Άλεξ Βέμπερ, στις κεντρικές τράπεζες.
Πρώην κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας υπογραμμίζει την ανάγκη της «ψηφιακής επανάστασης» στον τραπεζικό κλάδο που θα συμβάλλει στη μετάβαση των επιχειρήσεων και των ατόμων στις ψηφιακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Βέμπερ εκφράζει την ανησυχία του ότι ο δημόσιος τομέας κινδυνεύει να μείνει πίσω στις εξελίξεις. «Την ώρα που ο κρατικός τομέας αντιμετωπίζει τη μετάβαση αυτή με επιφυλακτικότητα για τους κινδύνους που εμπεριέχουν τα νέα μέσα πληρωμών, ο ιδιωτικός τομέας επικεντρώνεται στις ευκαιρίες που προσφέρει».
Τα σχόλια του Βέμπερ έρχονται εν μέσω έντονης αβεβαιότητας εκ μέρους των κεντρικών τραπεζιτών για το πώς πρέπει να «υποδεχθούν» την έλευση των ψηφιακών νομισμάτων που υπερβαίνουν τα αυστηρά όρια της παραδοσιακής τραπεζικής. Όσον αφορά στο πιο γνωστό κρυπτονόμισμα, το Bitcoin, ο ίδιος εκτιμά ότι η τεράστια διακύμανση στην αξία του δεν είναι αυτό που προβληματίζει τους θεσμικούς φορείς, οι οποίοι το έχουν ήδη εξάλλου χαρακτηρίσει ως «φούσκα», τονίζοντας ότι το Bitcoin «είναι πολύ ασήμαντο για να ληφθεί σοβαρά υπόψη».
Αυτό που εγείρει ανησυχία είναι ο κίνδυνος τα κρυπτονομίσματα να χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή το ξέπλυμα χρήματος και αυτόν τον κίνδυνο θέλουν να εξαλείψουν οι αρχές. «Το πιθανότερο είναι ότι οι θεσμικοί φορείς θα ρυθμίσουν το ζήτημα αυτό ως έναν βαθμό», σημειώνει ο πρόεδρος της UBS.
Λιγότερο ξεκάθαρος είναι, ωστόσο, ο ρόλος που θα διαδραματίσουν οι κεντρικές τράπεζες. Όπως και τα μετρητά –τα οποία σταδιακά θα αντικατασταθούν– το ψηφιακό χρήμα θα εποπτεύεται από τις νομισματικές αρχές και μπορεί να χρησιμοποιείται ως αποθετήριο αξίας, καθώς και ευρέως χρησιμοποιούμενο μέσο πληρωμών.
Στην Κίνα, η κεντρική τράπεζα έχει εξαγγείλει ότι θα αναπτύξει ένα ψηφιακό νόμισμα χρησιμοποιώντας την τεχνολογία blockchain –η οποία βρίσκεται πίσω από το Bitcoin. Στην Ευρώπη, η σουηδική Riksbank έδωσε τον Σεπτέμβριο στη δημοσιότητα μια έκθεση στην οποία αναφέρει ότι λίγα εμπόδια έχουν μείνει για την έκδοση της «e-κορώνας». Πολλές κεντρικές τράπεζες, ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικές. Ο διοικητής της Bundesbank, Γιενς Βάιντμαν, υποστηρίζει ότι ο στόχος πρέπει να είναι η βελτίωση των υφιστάμενων συστημάτων πληρωμών, ενώ αποστάσεις διατηρεί και η ελβετική κεντρική τράπεζα.
Ένας λόγος ανησυχίας είναι ότι σε συνθήκες πανικού, οι πελάτες των τραπεζών θα μπορούν να αποσύρουν ευκολότερο το ψηφιακό νόμισμα, μεγεθύνοντας έτσι το φαινόμενο της μαζικής ανάληψης καταθέσεων. Ο Βέμπερ, πάντως, υπογραμμίζει ότι δεν τίθεται θέμα διλήμματος ανάμεσα στο ψηφιακό και το συμβατικό νόμισμα. Οι κεντρικές τράπεζες, όμως, δεν μπορούν να παραβλέπουν το γεγονός ότι τα συστήματα πληρωμών σήμερα έχουν εξελιχθεί και πρέπει να εξελιχθούν ακόμη περισσότερο, δεδομένου ότι η νέα γενιά χρησιμοποιεί κατά κόρον νέους τρόπους πληρωμής, όπως μέσω κινητού τηλεφώνου ή Internet, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους Σουηδούς millennials που έχουν «γυρίσει την πλάτη» στο φυσικό χρήμα. Οι Γερμανοί και οι Ελβετοί, από την άλλη, επιμένουν να χρησιμοποιούν τα μετρητά.
Τα πλεονεκτήματα των ψηφιακών πληρωμών είναι μεγαλύτερα στα κράτη με μεγάλη γεωγραφική έκταση, καθώς η μεταφορά χρημάτων κοστίζει περισσότερο –όπως, για παράδειγμα, στην Αφρική. Η βασική διαφορά του ψηφιακού χρήματος είναι ότι δεν είναι ανώνυμο, όπως το φυσικό χρήμα, καθώς «φέρει το ίχνος» του ατόμου που συναλλάσσεται σε αυτό. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι θα είναι πιο εύκολη η παρακολούθηση και εποπτεία των συναλλαγών, όπως παράδειγμα η αγορά αλκοόλ από ανήλικους.
Το θέμα που τίθεται είναι πόσο οχυρωμένο θα είναι το ψηφιακό χρήμα έναντι των χάκερ. «Θα πρέπει να είναι απόλυτα ασφαλές μέσο πληρωμής», τονίζει ο Βάιμπερ. Εν τω μεταξύ, η UBS προωθεί ήδη το δικό της ψηφιακό χρήμα. Σε συνεργασία με άλλες τράπεζες όπως οι Barclays, Credit Suisse και HSBC, προετοιμάζουν τη χρήση ενός «βοηθητικού νομίσματος διακανονισμών». Για τον σκοπό αυτό θα χρησιμοποιήσουν το blockchain. Η ιδέα είναι ότι το ψηφιακό χρήμα από φυσικό χρήμα που θα διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες, αλλά θα είναι ταχύτερο και ασφαλέστερο από τα μετρητά.
Το βασικό «αγκάθι» στην υλοποίηση αυτής της μετάβασης είναι η υπολογιστική και αποθηκευτική ισχύς των υφιστάμενων δικτύων, τα οποία δεν είναι ακόμη έτοιμα να υποστηρίξουν μια τέτοια μετάβαση. Σύμφωνα με τον Βέμπερ, τα ψηφιακά νομίσματα θα χρησιμοποιούνται για συναλλαγές σε διάφορα νομίσματα, όπως δολάριο ή ευρώ, οπότε δεν πρόκειται ουσιαστικά για νέο νόμισμα.
