Ροή
Το μοτίβο είναι γνωστό. Ένας φίλος ή συγγενής ο οποίος είναι από τη φύση του πολύ απαισιόδοξος όταν ακούει καλά νέα «αποσυντονίζεται» σα να προτιμούσε μια κακή εξέλιξη για να δικαιολογήσει τον κυνισμό του παρά να δεχθεί μια ευχάριστη έκπληξη.
Οι κεντρικές τράπεζες των προηγμένων οικονομιών παραμένουν προσηλωμένες σε μια τέτοια λογική.
Κατά τους προηγούμενους 18 μήνες είδαν μια οικονομική ανάπτυξη με χαμηλό πληθωρισμό και αύξηση της απασχόλησης η οποία ωστόσο συνοδεύτηκε από μικρή αύξηση των μισθών. Ο πληθωρισμός έπεσε στο 2% τον Ιούνιο για την ομάδα των 20 μεγαλύτερων οικονομιών, ακολουθώντας το χαμηλότερο ρυθμό σε σχεδόν οκτώ χρόνια, σύμφωνα με νέα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Το ποσοστό πληθωρισμού στις ΗΠΑ, την ευρωζώνη και την Ιαπωνία, παραμένει κάτω από το στόχο.
Η Τζάνετ Γέλεν προωθεί σχέδια για να μειώσει τις αγορές ομολόγων το Σεπτέμβριο, ο Μάριο Ντράγκι έχει στείλει ανάμεικτα μηνύματα με τις επιθετικές παρατηρήσεις του στη Σίντρα τον Ιούνιο και τον προηγούμενο μήνα ο Χαρουχίκο Κουρόντα για άλλη μια φορά πήγε πίσω το χρονοδιάγραμμα της τράπεζας για να πιάσει τους στόχους της.
Τα καλά νέα τα οποία η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας διστάζουν να δεχθούν δεν είναι η άνοδος του πληθωρισμού ή η αύξηση των μισθών καθαυτή αλλά το μήνυμα που μεταδίδει αυτή η προοπτική, ότι η οικονομική ανάπτυξη χωρίς επιτάχυνση του πληθωρισμού υποδεικνύει μια οικονομία η οποία θα έπρεπε να έχει τη δυνατότητα να εξακολουθήσει να αναπτύσσεται χωρίς οι φορείς χάραξης πολιτικής να της φράσσουν το δρόμο.
Η βούληση μιας κεντρικής τράπεζας να σφίξει τη νομισματική πολιτική παρά τον πενιχρό πληθωρισμό θεωρείται κάποιες φορές μια αισιόδοξη προοπτική, καθώς οι φορείς χάραξης πολιτικής θεωρούν ότι η οικονομία θα επιστρέψει σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης και θα πιάσει το στόχο για τον πληθωρισμό παρ’ ότι δεν θα υπάρχουν τόσα πολλά μέτρα για να το υποστηρίξουν αυτό. Όμως αυτό είναι ένα λανθασμένο πλαίσιο.
Η προληπτική πολιτική σύσφιξης στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει έναν βαθύτερο πεσιμισμό για τα περιθώρια που έχει μια οικονομία να αναπτυχθεί προτού να συναντήσει εμπόδια δομικής φύσης. Σε τελική ανάλυση, ο πληθωρισμός προκύπτει όταν η ζήτηση ξεπερνάει την προσφορά και ουσιαστικά οι καταναλωτές αγοράζουν προϊόντα με πιο γρήγορους ρυθμούς από αυτούς που μπορεί να αντέξουν οι επιχειρήσεις για να αναπληρώσουν την παραγωγή και αυτό, συμβαίνει, καθώς η αύξηση των μισθών επέρχεται χάρη στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν εργαζομένους με γρηγορότερο ρυθμό από ό,τι εκείνοι είναι διαθέσιμοι.
Η χάραξη μιας πολιτικής που θα το υποστηρίζει αυτό, απαιτεί να ενισχύεται από την ιδέα ότι η προσφορά από την πλευρά της οικονομίας δεν θα εξακολουθήσει με τους ίδιους ρυθμούς.
Για αυτό το λόγο επίσης, θα ήταν φανταστικά νέα αν ο πληθωρισμός παρέμενε σε απρόσμενα χαμηλά επίπεδα παρά την εκπληκτική ανάπτυξη στις αναπτυγμένες οικονομίες από την αρχή του 2016, μια ανάπτυξη η οποία άντεξε την πολιτική αστάθεια και την μανία «λαϊκισμού» που έπληξε τις ΗΠΑ και μέρη της Ευρώπης.
Αντί να υποδεχθούν αυτή την ανάπτυξη ως δώρο το οποίο επιτρέπει να αναπτύσσονται οι οικονομίες τους, οι κεντρικές τράπεζες είναι ανήσυχες σαν να μην πιστεύουν όλα όσα παρουσιάζουν τα στοιχεία.
Η εμπειρία της Fed είναι διδακτική. Η απαισιοδοξία της είναι εμφανής στα πρώτα χρόνια της ανάκαμψης, με το δείκτη του φυσιολογικού ρυθμού ανεργίας να αυξάνεται και να φθάνει στο ανώτατο όριο του 5,6% στο τέλος του 2011. Με άλλα λόγια, η Fed είχε εκτιμήσει ότι αν ο δείκτης ανεργίας πέσει κάτω από το 5,6%, ο πληθωρισμός θα επιταχυνόταν.
Καθώς η αγορά εργασίας άρχισε να ανακάμπτει με πιο γρήγορους ρυθμούς, το ποσοστό ανεργίας έπεσε κάτω από αυτό το νούμερο και κάτω και από το 4,4% με τον πληθωρισμό να είναι ακόμη αδρανής.
Η Fed μείωσε τις προβλέψεις της για το φυσιολογικό ρυθμό αντικατοπτρίζοντας τη βελτίωση αλλά η υπερεκτίμησή της για ανάκαμψη καταδεικνύει μια υπερβολική κατήφεια σε ολόκληρη την αμερικανική οικονομία.
