Ροή
Ο χαρακτηρισμός του ελληνικού χρέους ως «δυνητικά τοξικό» από το ΔΝΤ εμπόδισε την Αθήνα και τους δανειστές να γεφυρώσουν εμπρόθεσμα το χάσμα που τους χωρίζει στις Βρυξέλλες .
Εξαιτίας της απροθυμίας των δανειστών να αποδεσμεύσουν την επόμενη δόση που χρειάζεται η χώρα για να διατηρήσει τη ρευστότητά της, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να συγκεντρώσει τα 7 δις. ευρώ που απαιτούνται τον Ιούλιο για την αποπληρωμή του χρέους.
Οι επενδυτές δείχνουν να έχουν παραιτηθεί από την εξεύρεση λύσης για την Ελλάδα πριν ξεκινήσει μια έντονη προεκλογική περίοδος οδηγώντας την απόδοση των διετών κρατικών ομολόγων σε υψηλό οκτώ μηνών.
Βέβαια, ακόμη δεν έχει δημιουργηθεί κανένας ιδιαίτερος σάλος σε σύγκριση με προηγούμενες κρίσεις. Για να καταλάβει κάποιος τα μηνύματα που στέλνει η ελληνική αγορά ομολόγων πρέπει να καταλάβει και τις διακυμάνσεις της αγοράς.
Διέρχονται κρίση τα ελληνικά ομόλογα;
Οι υποχρεώσεις της χώρας τον Ιούλιο περιλαμβάνουν 2 δις ευρώ για την αποπληρωμή ομολόγων (χρήματα που δεν έχει η χώρα). Στο μεταξύ, οι προβλέψεις για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους παραμένουν αβέβαιες, όπως εκτιμά ο Αλμπέρτο Γκάλο από την Algebris Investments. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να ξεφύγει από το πρόβλημα του χρέους», σημειώνει.
Ωστόσο, το εξεταζόμενο ομόλογο διακινείται στις αγορές στα 97 σεντς του ευρώ ενώ το 2019 θα διακινείται στα 91 σεντς. Η εμπειρία της αγοράς έχει δείξει ότι μια χώρα που βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας βλέπει τις τιμές της να πέφτουν στα 40 σεντς.
Επιπλέον, η Τράπεζα της Ελλάδας υποστηρίζει ότι το χρεωστικό επιτόκιο του ελληνικού κρατικού ομολόγου διαμορφώνεται στα 7,85 %. Αυτό είναι υψηλό για τα ευρωπαϊκά standard αλλά σίγουρα δεν συγκρίνεται με εκείνο που αντιμετώπισε η Ελλάδα κατά την χρηματοπιστωτική κρίση της ευρωζώνης το 2010-2012 όταν το επιτόκιο δεκαετών ομολόγων έφθασε στο 35%.
Όμως οι τιμές αυτές δεν καταδεικνύουν απαραίτητα ότι οι επενδυτές είναι αδιάφοροι. Αντιθέτως, αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι τα ελληνικά ομόλογα δεν διακινούνται συχνά, κάτι που σημαίνει ότι οι τιμές αυτές μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν πραγματικά την τιμή στην οποία οι επενδυτές θα πουλούσαν (αν μπορούσαν να το κάνουν αυτό).
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, τον Ιανουάριο διακινήθηκαν ομόλογα ύψους 28 εκατ. ευρώ και σε μέσα σε μερικές ημέρες σταμάτησε όλη η δραστηριότητα. Για να γίνει αυτό αντιληπτό, αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι στη Γερμανία, τα ομοσπονδιακά ομόλογα που διακινούνται στην αγορά κάθε μέρα είναι ύψους 19 δις. δολαρίων.
Γιατί η αγορά είναι τόσο μικρή;
Ενώ η Ελλάδα έχει χρέος ύψους 323 δις. ευρώ και το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά την Ιαπωνία, τα εκκρεμή ομόλογα φθάνουν μόνο τα 36 δις ευρώ και αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος από το σύνολο.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αναδιάρθρωσης χρέους το 2012 όταν οι κάτοχοι ομολόγων δέχθηκαν να γίνει ένα μεγάλο κούρεμα στις επενδύσεις και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους άλλαξε χέρια και πέρασε από τον ιδιωτικό τομέα στον δημόσιο τομέα.
Με την επιδείνωση της κατάστασης , η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών από το 2014 καθώς οι επενδυτές δείχνουν ανήσυχοι σχετικά με την ικανότητα της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Σαφώς οι διεθνείς αγορές δεν έχουν καμία πρόθεση να δανείσουν στην Ελλάδα χρήματα για να κάνει η χώρα τις φετινές πληρωμές και να αποτραπεί η χρεωκοπία.
Γιατί τα ομόλογα βρίσκονται σε εκκρεμότητα
Η ελληνική αγορά ομολόγων μπορεί να εξεταστεί από δύο όψεις. Η πρώτη αφορά σε ό,τι απέμεινε από την αναδιάρθρωση του χρέους το 2012 όταν οι τράπεζες και άλλοι ιδιώτες επενδυτές συμφώνησαν να εμπλακούν στο PSI.
Και δεν πρέπει να λησμονείται ότι υπάρχουν ακόμη περίπου 30 δις ευρώ από τα ομόλογα που λήγουν μεταξύ του 2023 και του 2042 και άλλα 1,6 δις σε ομόλογα τα οποία αφορούν σε επενδυτές οι οποίοι αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στη διαδικασία.
Το δεύτερο μέρος της αγοράς ομολόγων στην Ελλάδα αφορά στα 4,5 δις. ευρώ του χρέους τα οποία πωλήθηκαν το 2014 όταν η κυβέρνηση θεωρούσε βέβαιο ότι η κρίση είχε περάσει.
Πρώτα ήρθε το πενταετές ομόλογο που ωριμάζει το 2019. Μετά, ένα τριετές, που ωριμάζει το 2017. Κατόπιν, οι ελληνικές τράπεζες ήταν σε θέση να ανταλλάξουν ένα μέρος του βραχυπρόθεσμου χρέους με κρατικά ομόλογα, αυξάνοντας το χρέος.
Οι επενδυτές θεωρούσαν ότι μετά από ένα γενναίο bailout από την πλευρά του ΔΝΤ και της Ευρώπης θα μπορούσε να βελτιωθεί η τιμή των ομολόγων, ειδικά αν η ΕΚΤ προχωρούσε σε αγορά ομολόγων όπως φαινόταν ότι θα έκανε.
Ωστόσο, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν με αυτό τον τρόπο. Τα ελληνικά ομόλογα έμειναν εκτός και η χώρα μπήκε σε ένα φαύλο κύκλο κρίσης.
Ποιος κατέχει τα ελληνικά ομόλογα
Η αγορά ομολόγων μπορεί να αποτελεί «άβατο» για αρκετούς επενδυτές αλλά υπάρχουν κάποιοι λίγοι οι οποίοι παραμένουν στο χώρο. Οι Carmignac, Natixis και Pimco συνεχίζουν να επενδύουν σε ελληνικά ομόλογα.
Γιατί έχουν σημασία τα ομόλογα;
Η αισιοδοξία που υπήρχε πριν από λίγα χρόνια επέστρεψε. Τον Ιούλιο πάνω από 2 δις δυρώ ανήκαν στον ιδιωτικό τομέα μαζί με ένα ποσόν που ξεπερνάει τα 3 δις. ευρώ και το οποίο αφορά στους Ευρωπαίους δανειστές. Ωστόσο η Ελλάδα δεν μπορεί να αντεπεξέλθει ούτε αν λάβει το φρέσκο χρήμα που περιμένει από το πρόγραμμα διάσωσης.
Ωστόσο, ο μακροπρόθεσμος στόχος της χώρας για τη βιωσιμότητα του χρέους είναι α αποκτήσει και πάλι πρόσβαση στις διεθνείς αγορές . Όμως αυτός ο στόχος φαντάζει όλο και πιο μακρινός κάθε φορά που ξεσπάει μια νέα κρίση χρέους.
