Ροή
Τον «Γόρδιο Δεσμό» του Brexit επιχειρούν να λύσουν οι ισχυρότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, καθώς η απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση προκαλεί έναν ακόμη - μεγάλο χωρίς αμφιβολία - «πονοκέφαλο» για τους κεντρικούς τραπεζίτες.
Την ώρα που οι κεντρικές τράπεζες δίνουν μάχη για να αντιμετωπίσουν τη χαμηλή παραγωγικότητα των οικονομιών, σε συνδυασμό με τα υπέρογκα δημόσια χρέη που έχουν συσσωρευτεί, εμποδίζοντας την ανάπτυξη, έρχεται το «φάντασμα» του Brexit να περιπλέξει ακόμη περισσότερο την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας.
Τι σχεδιάζουν να κάνουν οι κεντρικές τράπεζες στο εξής; Πως τους επηρεάζει το Brexit και πως σκέφτονται να το διαχειριστούν;
Βank of England
Μετά τη δημοσιοποίηση του αποτελέσματος του βρετανικού δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου – και την επικράτηση του Brexit – ο διοικητής της Bank of England, Μark Carney, τηρώντας τις δεσμεύσεις του προς τις αγορές, διοχέτευσε ρευστότητα ύψους 3,1 δισ. στερλινών προς τις τράπεζες της χώρας, καθώς όλοι – οικονομίες, τράπεζες, αγορές – προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που γεννά το Brexit και τα οποία, όπως αποδείχθηκε τελικώς, δεν περίμεναν.
Η ελεύθερη πτώση της στερλίνας, σε συνδυασμό με το μαζικό sell-off στο οποίο επιδόθηκαν τα προηγούμενα 24ωρα οι βρετανικές μετοχές, καθιστά επιτακτική την ανάγκη για μια νέα αντίδραση από την πλευρά της Bank of England.
Η επικείμενη αντίδραση μπορεί να είναι εξαιρετικά άμεση, ήτοι στις 14 Ιουλίου που συνεδριάζει εκ νέου το Διοικητικό Συμβούλιο της Bank of England, ή ακόμη και νωρίτερα, δεδομένου ότι η πολιτική αβεβαιότητα βάζει «πάγο» στις επενδύσεις, αυξάνει την ανησυχία για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, πλήττει την ανάπτυξη, ενώ δεν αποκλείεται να βυθίσει τη βρετανική οικονομία στην ύφεση.
Σημαντική μερίδα αναλυτών εκτιμά πως η Bank of England θα προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων ακόμη και την ερχόμενη εβδομάδα. Ορισμένοι άλλοι ωστόσο θεωρούν πως η Τράπεζα της Αγγλίας πιθανότατα θα τηρήσει στάση αναμονής, προτού προβεί σε οποιαδήποτε κίνης.
«Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον Carney να μειώσει τα επιτόκια, καθώς τα θεμελιώδη μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση», εξηγεί ο Dominic Rossi της Fidelity International.
Έρευνες που θα επικεντρωθούν στην καταγραφή του κλίματος εμπιστοσύνης που επικρατεί στη Μεγάλη Βρετανία θα είναι εξαιρετικά χρήσιμες προσεχώς, δεδομένου ότι θα απαιτηθούν μήνες προτού γίνει πλήρως αντιληπτός ο ακριβής αντίκτυπος του Brexit στην οικονομία.
Σύμφωνα ωστόσο με την πλειοψηφία των αναλυτών, η κεντρική βρετανική τράπεζα είναι πιο πιθανό να μειώσει, παρά να αυξήσει, τα επιτόκια. Ταυτόχρονα δεν αποκλείεται να ενεργοποιήσει εκ νέου το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων.
Ωστόσο, δεν θεωρείται πιθανή μια μείωση των επιτοκίων σε αρνητικά επίπεδα, καθώς το παράδειγμα της Ιαπωνίας μπορεί να επιβεβαιώσει πως μια τέτοια κίνηση πλήττει τις τράπεζες και δεν φέρνει την πολυπόθητη ανάπτυξη.
Federal Reserve
Η επικράτηση του Brexit στο δημοψήφισμα έστρεψε τους πανικοβλημένους επενδυτές στην ασφάλεια των κρατικών ομολόγων, ρίχνοντας τις αποδόσεις και των αμερικανικών ομολόγων. Το ισχυρό δολάριο προκάλεσε ισχυρές αναταράξεις στα εμπορεύματα και ακόμη πιο έντονους κλυδωνισμούς στις αμερικανικές εταιρείες.
Η Fed «υποδέχθηκε» το 2016 καλλιεργώντας μεγάλες προσδοκίες στις αγορές περί αύξησης των επιτοκίων, ακόμη και τέσσερις φορές. Η αγορά ομολόγων εκτιμά πλέον πως τα επιτόκια ή δεν θα αυξηθούν φέτος.
«Η πρόσφατη ισχυροποίηση του δολαρίου αντανακλά από μόνη της ένα είδος νομισματικής σύσφιξης και για τον λόγο αυτό δεν προκύπτει άμεση ανάγκη για αύξηση των επιτοκίων από τη Fed», σχολιάζει ο Rossi.
ΕΚΤ
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Mario Draghi, δίνει τη δική του σκληρή μάχη με στόχο να τονώσει τον πληθωρισμό και να ισχυροποιήσει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης.
H EKΤ αγοράζει κρατικά και εταιρικά ομόλογα, πρόσφατα προχώρησε σε μείωση επιτοκίων, ενώ ταυτόχρονα παρέχει φθηνή χρηματοδότηση προς τις τράπεζες της Ευρωζώνης.
Το Brexit ωστόσο θέτει σε κίνδυνο κάθε προσπάθεια ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας, χωρίς να αποκλείεται, αυτόματα, ο κίνδυνος πλήρους αποσταθεροποίησης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο Draghi αναμένεται είτε να προχωρήσει σε νέα μείωση των επιτοκίων του ευρώ, είτε να επεκτείνει – τόσο χρονικά, όσο και ποσοτικά – το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων.
Bank of Japan
Το Brexit πυροδότησε κύμα μαζικών εκροών κεφαλαίων προς την Ιαπωνία, αφού η οικονομία της χώρας λειτούργησε αυτόματα ως ένα «ασφαλές καταφύγιο» για τους ανήσυχους επενδυτές.
Τα τελευταία 24ωρα έχουν αυξηθεί οι προσδοκίες πως η Bank of Japan θα προχωρήσει σε περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση τον Ιούλιο στην επόμενη συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου. Η κεντρική τράπεζα δεν αποκλείεται να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων σε ακόμη πιο αρνητικά επίπεδα, ή ακόμη και να επεκτείνει το μαζικό – και χωρίς καμία αμφιβολία περίπλοκο – πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων.
People's Bank of China
Η αντίδραση της κεντρικής τράπεζας της Κίνας στο Brexit ήταν η πιο άμεση. Μόλις τη Δευτέρα προχώρησε σε άμεση αναπροσαρμογή της ισοτιμίας του γουάν και μάλιστα με τον μεγαλύτερο ρυθμό από το 2010, σε μια κίνηση που για αρκετούς θεωρήθηκε ως «απόπειρα απομόνωσης που τρόμαξε τις αγορές».
