Ροή
Ελάχιστοι κλάδοι έχουν την πολυτέλεια της σταθερής ζήτησης που δεν επηρεάζεται ούτε από την εποχικότητα ούτε το οικονομικό περιβάλλον.
Ένας από αυτούς είναι οι τελετές και, συγκεκριμένα, οι κηδείες. Στη Βρετανία, οι επιχειρηματίες του «μακάβριου κλάδου» βλέπουν τα κέρδη τους να καλπάζουν και αυτό δεν οφείλεται μόνο στην αύξηση των θανάτων.
Την προηγούμενη εβδομάδα, η Co-operative Group ανακοίνωσε αύξηση εσόδων 9,9% από τις κηδείες και προανήγγειλε ότι θα ανοίξει 200 γραφεία τελετών τα επόμενα τρία χρόνια. Η Dignity, η μοναδική εταιρεία τελετών που έχει εισαχθεί στο βρετανικό χρηματιστήριο, ανακοίνωσε αύξηση κερδών προ φόρων κατά 25% το 2015, με τον κύκλο εργασιών να σημειώνει άνοδο 13%.
Και οι δύο αυτές εταιρείες, που ελέγχουν συνολικά το 30% της αγοράς, επωφελήθηκαν από τη ραγδαία αύξηση των θανάτων στην Αγγλία και την Ουαλία. Τον περασμένο χρόνο, ο ρυθμός αύξησης των θανάτων εκτινάχθηκε στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 50 ετών, με το μεγαλύτερο ποσοστό των θανάτων να αποδίδονται στην άνοια και τη νόσο του Αλτσχάιμερ, με βάση τα στοιχεία της βρετανικής στατιστικής υπηρεσίας.
Παρά την αύξηση των θανάτων το 2015, το ποσοστό θνησιμότητας στη Βρετανία μειώνεται κατά 0,5% ετησίως κατά μέσο όρο το διάστημα 2010-2015. Την ίδια περίοδο, οι μετοχές της Dignity έχουν καταγράψει άλμα 311%. Σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων IBISworld, η αξία του κλάδου αποτιμάται στις 1,7 δισ. λίρες ετησίως και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 2,9% το 2016.
Η αύξηση της κερδοφορίας, οφείλεται και σε μια άλλη αιτία, σύμφωνα με τους αναλυτές. Αυτή είναι η έντονη δραστηριότητα εξαγωγών και συγχωνεύσεων, καθώς ο κλάδος στη Βρετανία, εκτός από τις Co-op και Dignity, απαρτίζεται κυρίως από μικρές ανεξάρτητες εταιρείες.
Στη Βρετανία, τρία στα τέσσερα γραφεία τελετών απασχολούν έως 10 εργαζόμενους, γεγονός που παρέχει μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης για τις εταιρείες του κλάδου. «Για τις μεγαλύτερες εταιρείες τελετών, η αύξηση της κερδοφορίας επιτυγχάνεται συνήθως μέσω των συνεργειών», αναφέρει η Εθνική Ένωση Διευθυντών Γραφείων Τελετών (NAFD). «Σε αυτές περιλαμβάνονται η δημιουργία ενός κεντρικού νεκροτομείου, το οποία θα εξυπηρετεί έναν αριθμό μικρότερων γραφείων τελετών, ή η από κοινού λειτουργία ενός κρεματορίου ή γραφείων τελετών».
Η Dignity έχει αναπτυχθεί με αλματώδεις ρυθμούς μετά την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο το 2004. «Εξαγοράζουμε οικογενειακά γραφεία τελετών υψηλής ποιότητας, τα οποία συνήθως είναι εδραιωμένα στην αγορά και μεγαλύτερα σε μέγεθος από τους ανταγωνιστές τους», εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος Mike McCollum.
Τον περασμένο χρόνο, η εταιρεία επένδυσε 50 εκατ. στερλίνες για την εξαγορά 48 γραφείων τελετών. Το δίκτυό της σήμερα στη Βρετανία περιλαμβάνει 800 γραφεία από 300 το 2004.
Η τελευταία τάση στην αγορά είναι η πώληση προπληρωμένων πακέτων, με τα οποία οι πελάτες
«κλειδώνουν» την τιμή της κηδείας τους και επιμερίζουν το κόστος σε μια σειρά ετών.
Η Co-op κατέγραψε αύξηση 25% στα προπληρωμένα πακέτα τελετών το 2015. «Αυτό που θέλουν οι αγοραστές είναι να μην επιβαρύνουν την οικογένειά τους με το κόστος της κηδείας τους», εξηγεί η Ashley Shepherd, διευθύντρια του ιστότοπου Over50choices που παρέχει συγκρίσεις τιμών με εξειδίκευση στις κηδείες.
«Την τελευταία διετία έχουμε το ενδιαφέρον για αυτά τα πακέτα να εκτοξεύεται και πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πλέον ο θάνατος είναι λιγότερο ταμπού σε σύγκριση με το παρελθόν, με αποτέλεσμα να περιλαμβάνεται στον τακτικό οικονομικό σχεδιασμό των νοικοκυριών.
«Ένας ακόμη λόγος που η ζήτηση έχει αυξηθεί τόσο πολύ είναι επειδή το κοινό συνειδητοποιεί ότι με τόσο χαμηλά επιτόκια, και δεδομένου ότι το κόστος στις κηδείες αυξάνεται κατά 6% ετησίως, είναι προς όφελός τους να επενδύσουν εδώ ένα μέρος από τα χρήματά τους, εφόσον δεν το έχουν άμεσα ανάγκη. Ουσιαστικά πετυχαίνουν υψηλότερες αποδόσεις και δεν γίνονται βάρος στους δικούς τους», προσθέτει.
Την τελευταία δεκαετία, το κόστος μιας τυπικής κηδείας έχει σχεδόν διπλασιαστεί, όπως υποδεικνύουν τα στοιχεία της SunLife. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα περιθώρια λειτουργικού κέρδους να αυξηθούν κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες από το 2013 για την Co-op και κατά 1,9 μονάδες για την Dignity.
Επιπλέον, οι καταναλωτές κάνουν περισσότερες διακριτικές δαπάνες στις τελετές, δίνοντας επιπλέον χρήματα για λουλούδια, λιμουζίνα ή ταφόπλακα. Το κόστος αυτών των προϊόντων και υπηρεσιών έχουν εκτιναχθεί κατά 9% από το 2014.
Το συνολικό κόστος μιας κηδείας, συμπεριλαμβανομένης της επικήδειας τελετής, της αγρυπνίας και των υπόλοιπων επαγγελματικών υπηρεσιών, ξεπερνούν τις 8.000 λίρες στη Βρετανία σήμερα.
«Πολλοί άνθρωποι ταυτίζουν την κηδεία με τον σεβασμό προς τον θανόντα», εξηγεί ο Edward Scanlan, αναλυτής της IBISworld. «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλά νοικοκυριά να είναι διατεθειμένα να δαπανήσουν ποσά για την κηδεία, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση».
Με το κόστος των κηδειών να καλπάζει και τον ανταγωνισμό να εντείνεται από τις μικρότερες εταιρείες που παρέχουν χαμηλότερες τιμές, οι μεγαλύτεροι παίκτες αναγκάζονται να αναλάβουν δράση. Η Co-op μείωσε την τιμή του πιο φτηνού πακέτου της κατά 7% φέτος, σε μια προσπάθεια να παρέχει «οικονομικές κηδείες», σύμφωνα με την ίδια.
Ο πρόεδρος της NAFD, William Millar, διατυπώνει πάντως την ανησυχία του ότι «ολοένα περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στο σημείο να μην έχουν χρήματα ούτε για μια απλή κηδεία».
