Ροή
Ένα ισχυρό «χτύπημα» στο λαθρεμπόριο καπνικών αναμένεται να δώσει το νέο αυτοκινούμενο σκάνερ με ακτίνες Χ αξίας 2 εκατ. ευρώ που απέκτησε το υπουργείο Οικονομικών, εξ ολοκλήρου προσφορά της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτος.
Πρόκειται για το πρώτο σύγχρονο μηχάνημα ελέγχου που αποκτά η Ελλάδα παρά την έκταση του φαινομένου της λαθρεμπορίας που ευνοείται τόσο από την μορφολογία της όσο κι από την γεωγραφική της θέση.
Η δωρεά της Παπαστράτος ανοίγει το δρόμο για την απόκτηση από το ελληνικό κράτος τεσσάρων ακόμα, ιδίου εκτοπίσματος, σκάνερ, τα οποία θα παραληφθούν το τρίτο τρίμηνο του 2017 και άλλων έξι μικρότερων τα οποία θα τοποθετηθούν σε άλλα σημεία συνοριακού ελέγχου για την «ανάγνωση» μικρότερων φορτίων.
Το πρώτο Χ - ray μηχάνημα που δώρισε στη χώρα η Παπαστράτος μπορεί να σκανάρει από 20 έως 80 φορτηγά ή κοντέινερ την ώρα, ανάλογα με το είδος του λαθρεμπορίου που αναζητά και το αν το σκάνερ παραμένει σταθερό ή κινείται. Το γεγονός αυτό και μόνο, αναμένεται να ενισχύσει θεαματικά τους ελέγχους, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως με την μέχρι τώρα πρακτική ελέγχονταν επιλεκτικά περίπου το 3% των κοντέινερ που έφθαναν στην χώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από το 2012 η εταιρεία έχει αναλάβει ποικίλες δράσεις για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου. Όπως ανέφερε μάλιστα κατά την παρουσίαση του μηχανήματος ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Χρήστος Χαρπαντίδης, «η χρονική στιγμή που η Ελλάδα αποκτά ένα σύγχρονο όπλο κατά του λαθρεμπορίου είναι απολύτως κατάλληλη αφού οι συνεχείς αυξήσεις της φορολογίας των καπνικών προϊόντων αναμένεται να φέρουν περαιτέρω διόγκωση της λαθραίας αγοράς. Το πρώτο τρίμηνο του 2016 η αγορά παράνομων καπνικών προϊόντων έφτασε στο 21% έναντι μόλις 3% που ήταν το 2009. Απόρροια του φαινομένου είναι και πως απειλείται συνολικά όλη η "αλυσίδα" παραγωγής καπνικών όπου απασχολούνται 60 χιλιάδες οικογένειες». Επιπλέον, όπως τόνισε ο κ. Χαρπαντίδης λόγω του διαρκώς διογκούμενου λαθρεμπορίου το ελληνικό κράτος καταγράφει απώλειες εσόδων 650 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό που φέρνει το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων επιβεβαίωσε και η υφυπουργός Οικονομικών κα Κατερίνα Παπανάτσιου κατά τη διάρκεια της τελετής παρουσίασης του σκάνερ, επισημαίνοντας παράλληλα και την βούληση της κυβέρνηση για πάταξη του λαθρεμπορίου καθώς και την ανάγκη επαγρύπνησης όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Χαρακτηρίζοντας το x-ray πολύτιμο σύμμαχο σε έναν πόλεμο που έχει ήδη ξεκινήσει, η υφυπουργός Οικονομικών επισήμανε ότι τα κέρδη των λαθρεμπόρων είναι πολύ μεγάλα και πολλές φορές μέρος αυτών χρησιμοποιείται ακόμα και για να χρηματοδοτήσει το οργανωμένο έγκλημα.
Τέλος, η κα Παπανάτσου παραδέχτηκε ότι τα φορολογικά έσοδα τα τελευταία χρόνια κυμαίνονται σε ποσοστό 5-10 μονάδες κάτω από το επίπεδο της Ευρώπης, κυρίως λόγω της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου στα καύσιμα, τα αλκοολούχα ποτά και τα καπνικά.
Από πλευράς ο ΓΓ Δημοσίων Εσόδων κ Γιώργος Πιτσιλής επεσήμανε την ενίσχυση που θα προσφέρει το νέο σκάνερ στον αγώνα κατά της λαθραίας διακίνησης προϊόντων και προανήγγειλε ότι μέσα στον επόμενο χρόνο θα προκηρυχθεί η προμήθεια άλλων 10 κινητών σκάνερ, όμοιων με αυτό που παραδόθηκε.
Ο φαύλος κύκλος του λαθρεμπορίου καπνικών με αριθμούς.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη του ΙΟΒΕ, η αύξηση της φορολογίας των προϊόντων καπνού η οποία θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των τιμών (κατά 40-50 λεπτά το πακέτο ή ανά συσκευασία 30 γραμμαρίων λεπτοκομμένου καπνού) θα έχει ως αποτέλεσμα την μεγάλη υποχώρηση της κατανάλωσης νόμιμων προϊόντων καπνού. Εξαιτίας αυτού ο στόχος του υπουργείου Οικονομικών, για είσπραξη επιπλέον 121,8 εκατ ευρώ φορολογικών εσόδων σε ετήσια βάση θα παραμείνει ενδεχομένως άπιαστος.
Όπως επισημαίνει η μελέτη του ΙΟΒΕ η σταδιακή και κλιμακωτή αύξηση των συντελεστών ΕΦΚ στα προϊόντα καπνού την επόμενη τριετία θα είχε πολύ καλύτερο αποτέλεσμα για τα έσοδα του κράτους, σε σχέση με την απότομη μεγάλη ακαριαία αύξηση που θα ισχύσει από αρχές 2017. Να υπενθυμίσουμε ότι με την έναρξη του νέου έτους προβλέπεται η αύξηση του αναλογικού συντελεστή ΕΦΚ στα τσιγάρα από 20% σε 26% και του ΕΦΚ στον λεπτοκομμένο καπνό από 156,7 ευρώ σε 170 ευρώ ανά φορολογική μονάδα.
Την αλματώδη αύξηση του παράνομου εμπορίου τσιγάρων και χύμα καπνού επιβεβαιώνει και η έρευνα Project SUN της KPMG.
Όπως αναφέρει το παράνομο εμπόριο τσιγάρων το 2015 έφτασε στο 19,8% από 3,0% το 2009. Καταναλώθηκαν 4,1 δισεκατομμύρια παράνομα τσιγάρα (αύξηση κατά 425% σε σχέση με το 2009 που ήταν λιγότερο από 1 δισ. παράνομα τσιγάρα) ενώ για το 2015 το κράτος έχασε 637 εκ. ευρώ από διαφυγόντα έσοδα από Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και ΦΠΑ.
Σύμφωνα με τους αριθμούς ένα κοντέινερ παράνομα τσιγάρα αντιστοιχεί σε 10 εκατ. τσιγάρα και 1,5 εκατ. διαφυγόντες φόρους.
Πέραν τούτου το λαθρεμπόριο αποδεικνύεται επιζήμιο και για τα σημεία λιανικής πώλησης καθώς τα τσιγάρα αντιστοιχούν στο 60% των πωλήσεών τους. Από το 2009 έχουν κλείσει 10.000 σημεία λιανικής πώλησης και εξαιτίας αυτού έχουν χαθεί και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας.
Την ανάγκη καταπολέμησης του λαθρεμπορίου συνειδητοποιεί κανείς αν κοιτάξει και την κατάταξη της χώρας μας μεταξύ των 28 κρατών μελών της ΕΕ. Αρκεί να αναφέρουμε πως η Ελλάδα ήταν η 2η χώρα με τη μεγαλύτερη ποσοστιαία κατανάλωση παράνομων τσιγάρων σε σχέση με τη νόμιμη αγορά, μεταξύ των στην ΕΕ των 28, ενώ ήταν και πάλι στη δεύτερη θέση και από άποψη κατανάλωσης «Φθηνών Λευκών» ή αλλιώς «Illicit Whites» τσιγάρων.
