Ροή
Μια ανατρεπτική πρόταση για τις εξτρά απολαβές των διευθυντικών στελεχών των μεγαλύτερων επιχειρήσεων καταθέτει το Πανεπιστήμιο του Harvard, ταράζοντας τα «λιμνάζοντα» νερά του διεθνούς εταιρικού γίγνεσθαι.
Όπως αποκαλύπτει σε νέο δημοσίευμά του το πρακτορείο Βloomberg, επικαλούμενο άρθρο του γνωστού περιοδικού Harvard Business Review, συστήνεται στις εταιρείες να βάλουν «φρένο» στην καταβολή bonus σε όλα τα διευθυντικά στελέχη τους.
Γιατί η εν λόγω πρόταση είναι ανατρεπτική; Γιατί η σύσταση από το Harvard για «μαχαίρι» στα bonus των ανώτατων διευθυντικών στελεχών θυμίζει πρόταση του ιερέα της τοπικής ενορίας να πάψουν οι πιστοί να εναποθέτουν τον οβολό τους στο καλάθι της εκκλησίας υπέρ των φτωχών της γειτονιάς.
«Η χρηματική ανταμοιβή των επιδόσεων ενός διευθυντικού στελέχους μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνη για τις εταιρείες που εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές», τονίζεται χαρακτηριστικά στο επίμαχο άρθρο του περιοδικού. Όπως επισημαίνεται, θα πρέπει να σταματήσει η καταβολή bonus στους managers, αναλογικά με τις επιδόσεις τους. Αυτό που αντιπροτείνεται, είναι η καταβολή συγκεκριμένου ύψους μισθού στα κορυφαία διευθυντικά στελέχη των εταιρειών.
«Η πρόταση προκάλεσε κάποιου είδους αντιδράσεις» παραδέχεται ο Freek Vermeulen, ένας εκ των δύο συντακτών του επίμαχου άρθρου. Ο δεύτερος συντάκτης είναι ο Dan Cable. Και οι δύο είναι καθηγητές στο London Business School.
«H απόρριψη της έννοιας του bonus για κάποιους θεωρείται έως και… αιρετική», σχολιάζει ο Vermeulen, σπεύδοντας ωστόσο να καταστήσει σαφές πως δεν πρόκειται να αλλάξει άποψη.
Η θεωρία των bonus «γεννήθηκε» κάπου κοντά στο 1976, όταν άρθρο γνωστής οικονομικής εφημερίδας της εποχής προέτρεπε τα εξής: «Οι εργαζόμενοι πάντα αντιδρούν στα οικονομικά κίνητρα. Θες να είναι παραγωγικοί; Τότε… πλήρωσέ τους!».
Όμως ο πραγματικός κόσμος λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο; Ή μήπως όχι; Ο John Cryan της Deutsche Bank εκφράζει τις αμφιβολίες του. «Δεν συμμερίζομαι τις απόψεις των εργαζομένων που δουλεύουν όλο και πιο σκληρά για να πληρωθούν λίγο περισσότερο. Ωστόσο αυτή είναι μια καθαρά προσωπική άποψη», τονίζει χαρακτηριστικά. «Ποτέ δεν κατάλαβα πως τα πρόσθετα πλούτη μπορούν να κάνουν έναν άνθρωπο να σκεφτεί τελείως διαφορετικά», προσθέτει.
Οι συντάκτες του άρθρου στο Harvard Business Review, οι Cable και Vermeulen, παρουσιάζουν τα εξής προβλήματα που εντοπίζονται στην ιδέα καταβολής bonus:
1) Η πληρωμή εξτρά αμοιβής έχει λόγο ύπαρξης μόνο για θέματα – υποχρεώσεις ρουτίνας. Γιατί; Γιατί ένας εργαζόμενος θα τα διευθετήσει πολύ πιο γρήγορα αν ξέρει ότι θα λάβει ειδικό bonus.
2) H σύνδεση της καταβολής των bonus με τις επιδόσεις μπορεί τελικά να αποβεί… μοιραία, αποδυναμώνοντας την ισχύ των επιδόσεων σε όρους εργατικότητας και παραγωγικότητας.
3) Οι πραγματικά ικανοί Διευθύνοντες Σύμβουλοι δεν εργάζονται για το χρήμα γιατί πολλά απλά αγαπούν αυτό που κάνουν και είναι πλήρως αφοσιωμένοι σε αυτό.
4) Το δέλεαρ του μπόνους μπορεί εύκολα να συνδεθεί με απάτες. «Πως θα λάβεις το μεγαλύτερο δυνατό bonus; Κάνοντας μια… μικρή απάτη, μαγειρεύοντας επίμαχα οικονομικά στοιχεία (και όχι μόνο)… χωρίς κανείς να σε αντιληφθεί», εξηγούν χαρακτηριστικά.
