Ροή
Ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, Salman, πρόσφατα όρισε ως διάδοχό του, τον υιό του Mohammed bin Salman. Ο 31χρονος πρίγκιπας σχεδιάζει να εκσυγχρονίσει το βασίλειο μέσω της στρατηγικής του «Vision 2030», η οποία στοχεύει να οδηγήσει την οικονομία σε ένα άλλο μονοπάτι ενδυναμώνοντας τις ξένες επενδύσεις και αυξάνοντας την ιδιωτική δραστηριότητα. Αυτό το σχέδιό του είναι προφανώς μια αντίδραση στην κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου. Όμως αυτή η στρατηγική μπορεί να είναι ανώφελη. Σχεδόν το 80% των κρατικών εσόδων προέρχεται από το πετρέλαιο. Οι Σαουδάραβες έχουν μια άνετη ζωή, η οποία υποστηρίζεται από τα έσοδα από το πετρέλαιο. Τα τρία τρίτα εργάζονται για οργανισμούς που σχετίζονται με το κράτος και μάλιστα πολλές από αυτές τις θέσεις αφορούν σε αργομισθίες. Ο αριθμός των ατόμων νεαρότερης ηλικίας αυξάνεται ραγδαία και το 45% του πληθυσμού είναι ηλικίας κάτω των 25 ετών ενώ το ποσοστό ανεργίας για εκείνους που είναι μεταξύ 15 και 24 ετών φθάνει το 31%. Το ΑΕΠ έχει πάρει την «κατιούσα» από το 2014.
Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου απειλούν το σχέδιο του πρίγκιπα να συγκεντρώσει 2 τρις. δολάρια μέσω της δημόσια εγγραφής της Aramco. Οι Σαουδάραβες έχουν υπολογίσει για το brent μια τιμή στα 60 δολάρια το βαρέλι, έναντι των 45 δολαρίων στα οποία βρίσκεται σήμερα. Και σίγουρα οι πόλεμοι που μαίνονται στην Υεμένη και τη Συρία είναι πολύ ακριβοί και δεν λένε να τελειώσουν με αποτέλεσμα το κράτος, δεδομένων των χαμηλών τιμών πετρελαίου, να είναι υποχρεωμένο να καταφύγει σε ακριβό δανεισμό.
Ακόμη και αν το σχέδιο του Mohammed bin Salman πετύχει μπορεί να είναι πολύ αργά εξαιτίας της περαιτέρω μείωσης της τιμής του πετρελαίου και των αλυσιδωτών αρνητικών επιπτώσεων στις αμερικανικές μετοχές. Και ο λόγος είναι απλός: Τα καρτέλ, συμπεριλαμβανομένου και του ΟΠΕΚ υπάρχουν μόνο και μόνο για να διατηρούν τις τιμές πάνω από τα επίπεδα εξισορρόπησης, κάτι που ενθαρρύνει τις «ζαβολιές» καθώς τα κράτη-μέλη του καρτέλ παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που έχουν συμφωνηθεί και άλλοι παραγωγοί επωφελούνται από τις διογκωμένες τιμές. Τη δεκαετία που προηγήθηκε του 2014 (Νοέμβριος του 2014) η αύξηση της παραγωγής του καρτέλ ήταν επίπεδη και χώρες όπως η Ρωσία, η Αμερική και ο Καναδάς επωφελήθηκαν και σημείωσαν μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα αποθέματα παραμένουν υψηλά και πιέζουν τις τιμές ενώ η μείωση της παραγωγής του ΟΠΕΚ απέτυχε να μειώσει τα αποθέματα κυρίως εξαιτίας της αντίστασης που έδειξε στο μέτρο αυτό η αμερικανική παραγωγή από σχιστόλιθο. Με την απόφαση μείωσης της παραγωγής κατά 1,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον προηγούμενο Νοέμβριο, το καρτέλ δείχνει να έχει χάσει το παιχνίδι.
Ο οικονομολόγος Gary Shilling, o oποίος γράφει και τη σχετική ανάλυση στο Bloomberg, είχε προβλέψει ότι η τιμή του πετρελαίου θα κυμανθεί από 10 έως 20 δολάρια το βαρέλι και αυτή η πρόβλεψη εξακολουθεί να ισχύει. Μια πτώση σε αυτό το επίπεδο θα προκαλούσε οικονομικό σοκ το οποίο θα επανέφερε μνήμες του 1990 οπότε είχε καταρρεύσει ο τεχνολογικές κλάδος και προκάλεσε την ύφεση του 2001 και την πανωλεθρία που ακολούθησε στα στεγαστικά δάνεια στα μέσα του 2000, η οποία με τη σειρά της πυροδότησε τη μεγάλη ύφεση της περιόδου 2007-2009.
Oι ΗΠΑ μειώνουν με γοργούς ρυθμούς την εξάρτησή τους από τις εισαγωγές στον ενεργειακό τομέα, ωστόσο, το 40% του πετρελαίου που καταναλώνεται στη χώρα είναι εισαγόμενο. Έτσι, η πτωτική τιμή του πετρελαίου ευνοεί την αμερικανική οικονομία καθώς ο φόρος για τους ξένους παραγωγούς είναι μειωμένος και παράλληλα προσφέρει στους καταναλωτές μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη καθώς η τιμή της βενζίνης πέφτει και μειώνει το κόστος των εισαγωγών των επιχειρήσεων.
Κατ’ επέκταση, θα περίμενε κανείς η πτώση της τιμής του αργού να συνδεθεί με αύξηση της τιμής των μετοχών. Aλλά αυτό δεν συμβαίνει. Η σύνδεση των τιμών πετρελαίου μεταξύ του S&P 500 και του West Texas Intermediate από το Νοέμβριο του 2014, όταν ο ΟΠΕΚ απέτυχε να έρθει σε συμφωνία για τη μείωση της παραγωγής σημείωσε θετικό πρόσημο αν και βραχυπρόθεσμα, από τις 23 Φεβρουαρίου, το αργό σημείωσε πτώση 21% καθώς ο S&P 500 κατέγραψε άνοδο 3,5%. Με άλλα λόγια ο ο S&P 500 τείνει να αυξάνεται με την άνοδο των τιμών του πετρελαίου και να μειώνεται όταν υποχωρεί το αργό.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ποσοστό που κατέχει ο ενεργειακός τομέας στον συνολικό δείκτη. Ωστόσο, με την πτώση των μετοχών στον κλάδο της ενέργειας τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό αυτό σημείωσε πτώση 6% φθάνοντας κοντά σε χαμηλό 27 ετών ενώ ήταν μειωμένος κατά 16% σε σχέση με το 2008.
