Ροή
Η οικονομία της Ευρωζώνης φαίνεται ότι είναι σήμερα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από το πρόσφατο παρελθόν. Μετά από χρόνια στασιμότητας η οικονομική ανάπτυξη επιτέλους επιταχύνεται και η ανεργία υποχωρεί. Ακόμη και η απειλή του αποπληθωρισμού έχει υποχωρήσει. Ωστόσο ο κίνδυνος δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα και για αυτό φταίει ο τραπεζικός φαύλος κύκλος της καταστροφής.
Οι στενοί δεσμοί μεταξύ των οικονομικών των κυβερνήσεων και του τραπεζικού συστήματος ήταν ένας βασικός λόγος για την κατάρρευση της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας. Οι νομοθέτες έχουν κάνει πολύ λίγα για να σπάσουν αυτούς τους δεσμούς. Σε έκθεση του που δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επισημαίνει τον συγκεκριμένο κίνδυνο: Όσο αυτοί οι δεσμοί παραμένουν, η Ευρώπη θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα.
Υπάρχουν δύο πλευρές στην προβληματική σχέση των κυβερνήσεων με τις τράπεζες. Όταν οι επενδυτές πιστέψουν ότι μια κυβέρνηση θα διασώσει μια αδύναμη τράπεζα, τα προβλήματα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα μπορεί να ανεβάσουν τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων. Από την άλλη, όταν οι τράπεζες στηρίζονται πάρα πολύ στο κρατικό χρέος, τότε προκαλείται ανησυχία για την δημοσιονομική υγεία ενός κράτους που προκαλεί προβλήματα και στον τραπεζικό τομέα.
Πάντως, η Ευρωζώνη έχει κάνει κάποιες προσπάθειες να κόψει αυτούς τους δεσμούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε νέους κανονισμούς που υποχρεώνουν τους κατόχους ομολόγων να πληρώσουν πριν οι κυβερνήσεις επέμβουν για να διασώσουν μια τράπεζα. Επίσης, οι ρυθμιστικές Αρχές έχουν υποχρεώσει τις τράπεζες να συγκεντρώνουν περισσότερα κεφάλαια, μειώνοντας τον κίνδυνο να χρειαστούν νέες διασώσεις.
Ωστόσο αυτές οι προσπάθειες δεν έχουν ευδοκιμήσει πλήρως. Η Ιταλία χρησιμοποιεί μια τεχνική λεπτομέρεια στους κανονισμούς για να διασώσει τρεις τράπεζες χωρίς να πληρώσουν οι ομολογιούχοι, δείχνοντας ότι η εποχή των κρατικών διασώσεων (bailouts) δεν έχει περάσει. Στο μεταξύ τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των πιο οικονομικά αδύναμων χωρών συνεχίζουν να συγκεντρώνουν κρατικό χρέος.
Η Ευρωζώνη θα πρέπει να προσπαθήσει πιο δυναμικά να σπάσει αυτούς τους δεσμούς. Και αυτό που πρέπει να γίνει είναι μια καλύτερη συμφωνία μεταξύ των ευάλωτων οικονομικών χωρών όπως η Ιταλία και των ισχυρότερων οικονομιών όπως η Γερμανία.
Οι μεν πρώτοι θα πρέπει να αποδεχτούν ότι πρέπει να μπουν όρια στο πόσο κρατικό χρέος μπορούν και πρέπει να κρατούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες, αν και η διαδικασία μείωσης της έκθεσής τους θα πρέπει να γίνει σταδιακά για να ελαχιστοποιηθεί η αστάθεια. Επιπλέον, θα πρέπει οι κανόνες για τις διασώσεις των τραπεζών να εφαρμόζονται πιο αυστηρά, προκειμένου να γίνει πιο δύσκολη η διάσωση των μη συστημικών τραπεζών. Την ίδια στιγμή η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να κατανοήσει ότι τα πιο αδύναμα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να επιλύσουν τα τραπεζικά τους προβλήματα χωρίς βοήθεια.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, το ταμείο διάσωσης της Ευρωζώνης, παρεμβαίνει κυρίως δανείζοντας σε κυβερνήσεις, φορτώνοντας τες με επιπλέον χρέος. Αντίθετα θα πρέπει ο ESM να μπορεί να παρεμβαίνει κατευθείαν.
Αυτά τα μέτρα θα είναι δύσκολα πολιτικά για όλα τα κόμματα, αλλά είναι απαραίτητα για να ενδυναμώσουν την Ευρωζώνη έναντι μελλοντικών κρίσεων.
