Ροή
Από το απίθανο σενάριο του να κερδίσει ο Donald Trump τις εκλογές στις ΗΠΑ, μέχρι εκείνο όπου οι Βρετανοί επιλέγουν την έξοδό τους από την Ε.Ε. κι εκείνο που οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου «ρίχνουν» τη Wall Street… το Bloomberg παρουσιάζει μια σειρά από δυσοίωνα σενάρια για το 2016 και ζητά από οικονομικούς αναλυτές να καθορίσουν πιθανότητες πραγματοποίησης αλλά και συνέπειες σε περίπτωση που... βγουν αληθινά.
Από τους πρώτους σε προτεραιότητα κινδύνους είναι μια ενδεχόμενη επίθεση του Ισλαμικού Κράτους, με το ¼ των ερωτηθέντων αναλυτών να θεωρούν πως όχι μόνο είναι πιθανό αλλά αποτελεί και την μεγαλύτερη πρόκληση για την παγκόσμια οικονομία. Ως επιλαχόντες στις προτιμήσεις των ερωτηθέντων βρίσκεται η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., καθώς και μια κυβερνοεπίθεση που θα συνέβαλε στην κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος…
Εκτός από αυτούς που αναλύουν όμως οι ειδικοί αναγνωρίζουν κι άλλους κινδύνους που θα μπορούσαν να τινάξουν στον αέρα τα σενάρια για «ένα χαρούμενο 2016». Αν για παράδειγμα η Fed αυξήσει τα επιτόκια πάρα πολύ γρήγορα, το κεφάλαιο θα μπορούσε να στραφεί στις αναδυόμενες αγορές και η χρεοκοπία να εξαπλωθεί. Αν η οικονομία της Κίνας περιέλθει σε χειρότερη κατάσταση από αυτή που βρίσκεται σήμερα, η μείωση της ζήτησης για μέταλλα και άλλα όρυκτα αγαθά θα συνεχιστεί. Κατά συνέπεια θα ακολουθήσει πολιτική αναταραχή η οποία θα απειλήσει ακόμα και το Κομμουνιστικό κόμμα. Η παρακμή της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσε επίσης να απειλήσει την παγκόσμια οικονομία αφού μπορεί να βυθίσει σε ύφεση τη Βραζιλία των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και να μεταμορφώσει τη Βενεζουέλα σε ένα αποτυχημένο κράτος.
Η έκρηξη του Ισλαμικού Κράτους
Μια νύχτα του Μαρτίου με ξαστεριά στο Ιράκ, η έρημη πεδιάδα της χερσονήσου FAW και ένα κουρδικό χωριό κοντά στη Συρία και την Τουρκία, τυλίγονται στις φλόγες. Το επόμενο πρωί το Ισλαμικό Κράτος αναλαμβάνει την ευθύνη για την καταστροφή των μεγαλύτερων αγωγών πετρελαίου της χώρας.
Ο κόσμος χάνει αμέσως 3,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από τις εξαγωγές. Καθώς το Ιράκ παλεύει να επισκευάσει τον αγωγό, η βία ξεσπά στην πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή του Δέλτα του Νίγηρα, στην Αλγερία επικρατεί χάος για το θάνατο του προέδρου της και εν τέλει γίνεται πραξικόπημα στη Βενεζουέλα. Τα αποθέματα προστατεύουν την παγκόσμια οικονομία για λίγο, αλλά η βιομηχανία λειτουργεί πλέον με χαμηλότερους ρυθμούς. Το αργό πιάνει τα 100 δολάρια το βαρέλι. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αντιστρέφει την επιτοκιακή της πολιτική προκειμένου να αποτραπεί μια παγκόσμια ύφεση…
Αδύνατο ή εύλογο;
Οι επενδυτές δεν μπορούν να αγνοήσουν ούτε αυτό το σενάριο ούτε άλλα αποκαλούμενα Black Swans (μαύροι κύκνοι) μετά από ένα χρόνο που εξέπληξε τον κόσμο με τον αριθμό ρεκόρ των προσφυγικών ροών και τις βάναυσες τρομοκρατικές επιθέσεις που σημειώθηκαν. Το 2016, απρόβλεπτα γεγονότα θα αποκτήσουν μεγάλη σημασία, καθώς η Fed αποφάσισε να βάλει τέλος σε μια εποχή εξαιρετικά φθηνών πιστώσεων! Οι αγορές θα χάσουν τη ζώνη ασφαλείας που τις προστατεύει από τις γεωπολιτικές κρίσεις, όπως οι αραβικές εξεγέρσεις και η προσάρτηση της Κριμαίας.
«Υπάρχουν λίγα “πυρομαχικά” που θα μπορούσαν να μας προστατέψουν από τέτοιου είδους κινδύνους» δήλωσε η Tina Fordham, επικεφαλής αναλυτής της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής στη Citigroup Inc. «Οι κεντρικές τράπεζες εξακολουθούν να κρατούν τις περισσότερες σφαίρες κι εμείς έχουμε ήδη διαβεί το Ρουβίκωνα των έκτακτων μέτρων».
Η επέλαση του Donald Trump
Δεύτερη στη λίστα βρίσκεται η αμερικανική ήπειρος η οποία θα μπορούσε να μας εκπλήξει σε περίπτωση που η Hillary Clinton δεν κέρδιζε την κούρσα των εκλογών και άνοιγε έτσι τον δρόμο στο outsider των ρεπουμπλικανών, Donald Trump.
Ο δισεκατομμυριούχος στο προεκλογικό του πρόγραμμα, διατυμπανίζει πως θα διευρύνει τη στρατιωτική δύναμη της χώρας, θα απαγορεύσει την είσοδο στους μουσουλμάνους και θα ορθώσει ένα τείχος κατά μήκος των συνόρων για να κρατήσει μακριά τους Μεξικανούς μετανάστες.
Εάν ο ρεπουμπλικάνος κερδίσει την εξουσία θα ξοδέψει περισσότερα χρήματα στην άμυνα, ειδικά με τις αυξανόμενες προκλήσεις της ασφάλειας, όπως αυτή του Ισλαμικού Κράτους, της Συρίας και της Ρωσίας. Σύμφωνα μάλιστα με τον George Ferguson, ανώτερο αναλυτή αεροδιαστημικής «ανάμεσα σε όσους θα “απολαύσουν” αυτή τη στρατηγική θα βρίσκονται εταιρείες όπως η Raytheon η Lockheed Martin και η Boeing».
Επιπλέον κατηγορώντας την Κίνα ότι χειραγωγεί το νόμισμά της αλλά και τους Μεξικανούς ότι κλέβουν τις δουλειές των αμερικανών ανασύρει το φάντασμα ενός εμπορικού πολέμου που μπορεί να στρέψει τους επενδυτές σε επενδύσεις όπως τα ομόλογα. «Είναι δύσκολο να οραματίζονται οποιοδήποτε είδος πολιτικής συνοχής να προκύπτει από μια διοίκηση με επικεφαλής τον Trump» συμπληρώνει ο Tom Fullerton, καθηγητής Οικονομίας και Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ελ Πάσο.
Η πτώση της Merkel
Στην Ευρώπη, τους φόβους των επενδυτών εγείρει μια ενδεχόμενη πτώση της Γερμανίδας Καγκελαρίου, Angela Merkel, η οποία θα μπορούσε να εκδιωχθεί από την εξουσία εξαιτίας της ξενοφοβίας που διογκώνεται στην ήπειρο. Όσο οι τρομοκρατικές επιθέσεις και απειλές αυξάνουν, τόσο αυξάνουν κι οι πιθανότητες ενός διαδόχου ο οποίος θα έχει λιγότερες τύψεις στο να εγκαταλείψει την Ελλάδα και άλλα έθνη που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα στην τύχη τους.
«Αν η Merkel έχανε τη θέση της , θα ξεσπούσε κόλαση» δηλώνει ο Nicolas Spiro, διευθύνων σύμβουλος της Spiro Sovereign συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα στο Λονδίνο. Ένας καγκελάριος όπως ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble «θα ήταν πιθανότατα λιγότερο ευνοϊκός απέναντι στην πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης, στο ελληνικό ζήτημα και στις διασώσεις χωρών σε οικονομική κρίση».
Μια τέτοια κρίση της Ε.Ε. θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισχυρές ρευστοποιήσεις μετοχών, - αγαπημένος «προορισμός» των επενδυτών τα τελευταία χρόνια - αλλά και σε μια σημαντική εξασθένηση του ευρώ» προβλέπει ο Nightberg.
Με τα κεφάλαια σε κατάσταση συναγερμού, με κλειστά σύνορα εντός της Ε.Ε. θα μπορούσε να χτυπηθεί το εμπόριο και η ανάπτυξη. Επιπλέον θα τάραζε την καταναλωτική εμπιστοσύνη αλλά και θα έστρεφε ακόμα περισσότερο τους ευρωπαίους κατοίκους στα άκρα – ας μην ξεχνάμε την πρόσφατη νίκη της Marin Le Pain στο πρώτο γύρο των γαλλικών εκλογών.
Brexit
Δυσμενές σενάριο βέβαια θα μπορούσε να υπάρξει και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ευρωσκεπτικισμός αυξάνεται σε μια εποχή που ο πρωθυπουργός, David Cameron, προσπαθεί να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους για την παραμονή της χώρας του στο club των 28.
Το δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του επόμενου έτους και ήδη οι βρετανικές τράπεζες από την UBS ως την Morgan Stanley εφιστούν την προσοχή των πελατών τους στις πιθανότητες και ταυτόχρονα στις συνέπειες μιας τέτοιου είδους αποχώρησης.
Οι κορυφαίοι τραπεζίτες αναφέρουν πως η ψηφοφορία για αναχώρηση της Ε.Ε. θα μπορούσε να μειώσει τον ρόλο του Λονδίνου ως το ευρωπαϊκό οικονομικό κέντρο. Κάτι τέτοιο μάλιστα ίσως ωθούσε Σκωτζέζους και άλλους να διεκδικήσουν εκ νέου την ανεξαρτησία τους.
Κατάρρευση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος
Το τελευταίο τρομολαγνικό σενάριο του 2016 ξεπερνά τα σύνορα και αποκτά παγκόσμια διάσταση. Περιλαμβάνει μια κυβερνο-επίθεση η οποία θα σπείρει τον όλεθρο στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Εξτρεμιστικές ομάδες όπως το Ισλαμικό Κράτος θα μπορούσαν να προσλάβουν επαγγελματίες χάκερ της ανατολικής Ευρώπης ώστε να εξαπολύσουν επιθέσεις στα ηλεκτρονικά τραπεζικά συστήματα ή σε πλατφόρμες χρηματιστηριακών συναλλαγών.
Τα πάντα, από τους online τραπεζικούς λογαριασμούς μέχρι τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, τα οποία ελέγχονται ηλεκτρονικά θα βρίσκονταν σε κίνδυνο.
Κατά τις προηγούμενες τραπεζικές επιθέσεις ο στόχος ήταν τα χρήματα. Το 2016 όμως θα μπορούσαν αυτές οι τεχνικές να χρησιμοποιηθούν για την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, αναφέρει ο Mark Gazit, διευθύνων σύμβουλος της ThetaRay, μιας ισραηλινής startup η οποία επικεντρώνεται σε απειλές εναντίων υποδομών ζωτικής σημασίας. «Τα πρόωρα σημάδια αυτού του σεναρίου, όπως μάλιστα επισημαίνει, είναι η κατάφωρη παραβίαση της ιδιωτικής μας ζωής»…
