Ροή
Ο καθένας στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο θα έπρεπε να γνωρίζει το όνομά του, παρόλα αυτά λίγοι από τους νεότερους ξέρουν ποιος είναι και ακόμα λιγότεροι είναι αυτοί που γνωρίζουν μεν το όνομα αλλά καθόλου το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται. Ο λόγος για τον κανονισμό Bosman και τον «δημιουργό» του...
Σχεδόν 20 χρόνια πριν, ο Jean-Marc Bosman, ένας σχεδόν άγνωστος μέσος, που έπαιζε στη μικρότερη από τις δύο τοπικές ομάδες μιας μικρής βελγικής πόλης, κέρδισε μια δικαστική διαμάχη, ορόσημο για τους επόμενους παίκτες που θα έδιναν τη δική τους «μάχη» των μεταγραφών. Αναλογιζόμενος κανείς την ιστορία κατανοεί πως είναι ίσως εκείνος που με την απόφασή του κι ότι επακολούθησε οδήγησε στην κορυφή ευρωπαικές ομάδες όπως η Barcelona, η Manchester United και έκανε χρυσά σύγχρονα συμβόλαια αστέρων του γηπέδου όπως ο David Beckam, ο Christiano Ronaldo και ο Lionel Messi.
«Το όνομά μου είναι Bosman, αλλά ακόμα κι αν δεν με θυμάται κανείς, η απόφαση Bosman θα πρέπει να υπάρχει χαραγμένη στη μνήμα σας» αναφέρει ο πρώην ποδοσφαιριστής, 51 ετών σήμερα, σε μια τηλεφωνική συνέντευξη αφιερωμένη στη γενέθλιο επέτειο της δικαστικής νίκης του. Ο ίδιος μάλιστα συμπληρώνει: «Πρόκειται για την υπόθεση του αιώνα».
Ο Βέλγος παίκτης και οι δικηγόροι του συνέβλαν επίσης και στον πλουτισμό των ευρωπαίων παραγόντων του ποδοσφαίρου όπως του μεγιστάνα των ΜΜΕ, Rupert Murdoch . Με την άνοδο της τηλεόρασης τη δεκαετία του 1990, η υπόθεση Bosman προκάλεσε σεισμό, ο οποίος κατάφερε να μετασχηματίσει το άθλημα σε αυτό που είναι σήμερα, ένας αγώνας μεταξύ των υπερ-πλουσίων εντός και εκτός γηπέδου.
Όλα άρχισαν όταν η βασιλική ποδοσφαιρική λέσχη της Λιέγης, αρνήθηκε στον Bosman, του οποίου το συμβόλαιο είχε λήξει το 1990, να μεταγραφεί στη γαλλική ομάδα Δουνκέρκη (USL Dunkerque), αφού η τελευταία δεν πρόσφερε το ποσό της μετεγραφής που ζητούσε η Λιερς. Κι όλα αυτά παρόλο που οι αποδοχές του Bosman είχαν μειωθεί καθώς δεν ήταν πλέον παίκτης της πρώτης ομάδας.
Τότε ο Bosnam αποφάσισε να περάσει τα επόμενα χρόνια στις δικαστικές αίθουσες του Ευρωπαικού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου προσφεύγοντας κατά του άρθρου 17, άρθρου σχετικού με τις μετεγγραφές των κανονισμών της FIFA.
Έπειτα από μια πολύχρονη και σκληρή δικαστική διαμάχη κέρδισε την υπόθεση στις 15 Δεκεμβρίου 1995, όταν το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το υπάρχον σύστημα μεταγραφών παρεμποδίζει την ελευθερία μετακίνησης των εργαζομένων και έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 39 (1) της Συνθήκης της Ρώμης.
Έκτοτε στον Bosman και σε όλους τους κοινοτικούς ποδοσφαιριστές επιτράπηκε να μεταγράφονται ελευθέρα με τη λήξη του συμβολαίου τους σε οποιονδήποτε σύλλογο χώρας-μέλους της Ε.Ε.. Ταυτόχρονα ο κανονισμός Bosman επέβαλλε στις εθνικές ομοσπονδίες των χωρών της Ε.Ε. και στην UEFA να καταργήσουν το μέχρι τότε θεσπισμένο ανώτατο όριο ξένων παικτών ανά σύλλογο, αφού έπρεπε να προσαρμόσουν τους σχετικούς κανονισμούς τους έτσι που να μην αντίκεινται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Επίσης, η UEFA επέτρεπε στις ομάδες που μετείχαν στις διοργανώσεις της, δηλαδή το Champions League, το Κύπελλο Κυπελλούχων και το Κύπελλο UEFA, τρεις το πολύ αλλοδαπούς παίκτες. Μετά την απόφαση Bosman, ο περιορισμός αυτός δεν αφορούσε πλέον τους κοινοτικούς αλλά τους μη κοινοτικούς παίκτες.
Όσο για τον Bosman, αφού έφαγε την αποζημίωση των 16 εκατ. βελγικών φράγκων που κέρδισε από την εθνική ποδοσφαιρική ομοσπονδία το 1998, ο Bosman είχε λίγα πράγματα στα οποία θα μπορούσε να στραφεί. Δεν υπήρχαν γρήγορα αυτοκίνητα και χορηγίες εκτός του αγωνιστικού χώρου και η ζωή συνεχίστηκε με κρατική ελεημοσύνη και μια ατέρμονη μάχη με τον εθισμό.
«Δεν ήμουν πλέον ευπρόσδεκτος στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Μπορεί να είχα κερδίσει το δικαίωμα για την ελεύθερη "κυκλοφορία" των παικτών αλλά τα ευχαριστήρια δεν ήταν πολλά» δηλώνει ο ίδιος χρόνια αργότερα.
Η δικαστική υπόθεση διήρκεσε πάνω από 5 χρόνια διάστημα κατά το οποίο ο Bosman δεν μπορούσε να παίξει. Έτσι έχασε το απόγειο της καριέρας του
«Η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου που καθιέρωνε την ελευθερία μετακίνησης των παικτών έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία στις κυβερνήσεις των χωρών και στους διάφορους συλλόγους οι οποίοι δεν μπορούσαν πια να εμποδίσουν τους παίκτες από το να μετακινηθούν» αναφέρει ο Daniel Geey, σύμβουλος στην εταιρεία αθλητικού δικαίου Sheridans και συμπληρώνει πως μπορεί σήμερα να φαίνεται σαν ένα μεγάλο σκαλοπάτι στην καριέρα του αλλά δεν ήταν έτσι τότε. «Στην πραγματικότητα με την υπόθεση αυτή σπατάλησε την καριέρα του».
Οι επιπτώσεις του κανονισμού Bosman έφτασαν εκτός ηπειρωτικών συνόρων και στην ουσία έγιναν η αιτία για μια «επανάσταση» του ποδοσφαίρου, σύμφωνα με τον Marcos Motta, δικηγόρο αθλητικών υποθέσεων.
Βέβαια υπήρξαν και άλλες λιγότερο ευπρόσδεκτες επιπτώσεις από την υπόθεση Bosman. Για παράδειγμα κραταιές ομάδες του χθες όπως ο Ajax του Άμστερνταμ, έφυγαν από τις πρώτες θέσεις της λίστας με τις πλουσιότερες ομάδες του ποδοσφαίρου.
«Αυτό που εντέλει θα φέρει η απόφαση Bosman θα είναι αστάθεια στο ποδόσφαιρο, ισχυρίζεται ο Raffaele Poli, συνιδρυτής και εμπνευστής του παρατηρητηρίου του ποδοσφαίρου CIES Football Observer με έδρα την Ελβετία.
Η ανατροπή στο ποδόσφαιρο που προκάλεσε η υπόθεση ήταν μεγάλη γιατί η δικαστική απόφαση συνέπεσε με μια εκκολαπτόμενη έκρηξη στο Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, Τα χρήματα από τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς βοήθησαν το άθλημα να περάσει από τις σκοτεινές ημέρες της δεκαετίας του 1980, με το χουλιγκανισμό και τα σπασμένα γήπεδα, ξανά στο φως.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως η πιο προσοδοφόρα αγωνιστική, η αγγλική Premier League, θα ξεκινήσει με ένα τριετές τηλεοπτικό συμβόλαιο αξίας 5,1 δισ. λίρες για την επόμενη σεζόν και περιλαμβάνει τους καλύτερα αμειβόμενους ποδοσφαιριστές στον πλανήτη…
