Ροή
Προ μηνών ο οίκος Sotheby’s πληροφορήθηκε ένα πιθανό πρόβλημα στην προέλευση ενός πίνακα που είχε ήδη πουλήσει από το 2011 έναντι 9,7 εκατ. ευρώ. Επρόκειτο για ένα πορτρέτο άνδρα που αποδιδόταν στον ολλανδό ζωγράφο του 17ου αιώνα Frans Hals. Ο οίκος ενημέρωσε τον αγοραστή και στη συνέχεια ανέθεσε σε ειδικούς την εργαστηριακή ανάλυση του πίνακα, ο οποίος πριν από πέντε χρόνια είχε περάσει τα τεστ των ιστορικών τέχνης. Η χημική ανάλυση έδειξε ότι ο πίνακας δεν θα μπορούσε να είχε φιλοτεχνηθεί τον 17ο αιώνα, καθώς τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι σύγχρονα.
«Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκε ότι το έργο ήταν πλαστό», ανακοίνωσε ο Sotheby’s. «Ακυρώσαμε την πώληση και αποζημιώσαμε πλήρως τον αγοραστή. Οι πελάτες μας γνωρίζουν ότι ο οίκος Sotheby’s τηρεί πάντα τις υποσχέσεις του όταν προκύψουν προβλήματα, και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την επίλυση του προβλήματος».
Η αποκάλυψη του οίκου Sotheby’s επιβεβαιώνει τις ικανότητες των σύγχρονων πλαστογράφων, που μπορούν να ξεγελούν κορυφαίους ειδικούς στην παγκόσμια τέχνη, σύμφωνα με τον Richard Feigen, έμπορο τέχνης στη Νέα Υόρκη με ειδίκευση στους αποκαλούμενους Old Masters ζωγράφους. Πλέον οι οίκοι δημοπρασιών και οι εκτιμητές θα είναι πολύ πιο προσεκτικοί στην αξιολόγηση των έργων.
«Είναι ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα που μπορώ να θυμηθώ», επισημαίνει ο Feigen, που άνοιξε την γκαλερί του το 1957. «Θα κάνει τον κόσμο πολύ, πολύ προσεκτικό όσον αφορά τα πράγματα που τους προσφέρουν και την προέλευσή τους».
Ο πλαστός πίνακας προέρχεται από την ίδια πηγή με άλλα έργα των Old Masters, σύμφωνα με ρεπορτάζ της επιθεώρησης The Art Newspaper. Ένας πίνακας του 16ου αιώνα, που απεικόνιζε τη θεά Αφροδίτη και αποδιδόταν στον Γερμανό Lucas Cranach τον Πρεσβύτερο, κατασχέθηκε τον περασμένο Μάρτιο από τις γαλλικές αρχές με την υποψία ότι επρόκειτο για πλαστογραφία. Είχε πωληθεί προς 7 εκατ. ευρώ στον Πρίγκιπα του Λιχτενστάιν το 2013.
Όταν πληροφορήθηκε την κατάσχεση του πίνακα του Cranach, ο οίκος Sotheby’s άρχισε να αμφιβάλλει για την αυθεντικότητα εκείνου του Hals. «Η ανησυχία μας οφειλόταν στο γεγονός ότι ο Hals και ο Cranach προέρχονταν από την ίδια πηγή», επισημαίνει στην ανακοίνωσή του. «Δράσαμε άμεσα και, με τη συγκατάθεση του πωλητή, ενημερώσαμε τον αγοραστή για το ζήτημα και συστήσαμε την άμεση εξέταση του πίνακα. Η ανάλυση έδειξε ότι στις στρώσεις του χρώματος εντοπίστηκαν υλικά που παρασκευάστηκαν τον 20ό αιώνα».
Ο πίνακας του Cranach είχε προταθεί και στον Feigen, αλλά ο τελευταίος δεν είχε την ευκαιρία να τον εξετάσει από κοντά. «Και τα δύο πλαστά είναι εξαιρετικές δουλειές. Δεν μπορώ να θυμηθώ απάτη ανάλογου μεγέθους», σχολιάζει. Θεωρεί ότι αυτή η αποκάλυψη θα αλλάξει την αγορά έργων τέχνης. «Αν ξαφνικά προκύψει από το πουθενά ένας πίνακας χωρίς ιστορικό, που δεν αναφέρεται σε καμία γραπτή πηγή, όλοι θα είναι πλέον πολύ προσεκτικοί».
