Ροή
Με τη χθεσινή απόφαση του OPEC να ψαλιδίσει την παραγωγή κατά 1 εκατ. βαρέλια, η Σαουδική Αραβία έβαλε τέλος στο φλερτ της με την ελεύθερη παραγωγή πετρελαίου. Ο νέος υπουργός Ενέργειας, Khalid Al-Falih, χρειάστηκε έξι μήνες για να παραδεχθεί ότι η πολιτική της παραγωγής «κατά βούληση» ανήκει στο παρελθόν.
Η χθεσινή απόφαση στο Ριάντ για επιβολή πλαφόν τον στόχο της παραγωγής πετρελαίου ήταν επιβεβλημένη, αν αναλογιστεί κανείς την οικονομική κατάσταση της Σαουδικής Αραβίας. Το βασίλειο, το οποίο έχει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα μεταξύ των μεγαλύτερων 20 οικονομιών του κόσμου, αντιμετωπίζει νέα προβλήματα μετά την απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου την Τετάρτη να επιτρέψει στην κυβέρνηση να κινηθεί νομικά κατά της χώρας λόγω της εμπλοκής της στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
«Η Σαουδική Αραβία έχει ανάγκη τις υψηλότερες τιμές», σχολιάζει η Amrita Sen από την Energy Aspects στο Λονδίνο. Η ευεργετική επίδραση από την ανατίμηση του πετρελαίου θα είναι πολλαπλή. Πετρελαϊκοί γίγαντες όπως η Exxon Mobil θα βρουν τη ρευστότητα να ξεκινήσουν ξανά τα έργα που είχαν «παγώσει». Τα άλλα κράτη του OPEC με περιορισμένη ρευστότητα, όπως η Βενεζουέλα, θα δουν «άσπρη μέρα». Η Ρωσία και άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες εκτός OPEC θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Σαουδικής Αραβίας.
Πόσο θα ανέβουν οι τιμές;
Λίγους μήνες νωρίτερα, ο προκάτοχος του Al-Falih, Ali Al-Naimi, ισχυριζόταν ότι δεν τον ένοιαζε αν η τιμή του πετρελαίου θα πάει στα «20, 30, 40, 50 ή 60 δολάρια το βαρέλι – αυτό είναι άσχετο». Ο Al-Falih, όμως, αναγνωρίζει ότι για να γίνουν μακροχρόνιες επενδύσεις θα πρέπει η τιμή του πετρελαίου να μην πέφτει κάτω από τα 50 δολάρια το βαρέλι.
Το 2014, όταν η Σουηδική Αραβία πρωτοστατούσε στην πολιτική ελεύθερης παραγωγής του OPEC, το Ριάντ υπολόγιζε ότι αν μειώσει την παραγωγή, οι τιμές αυξάνονταν αντίστοιχα αντισταθμίζοντας τη διαφορά. Οι καιροί, όμως, έχουν αλλάξει.
«Η Σαουδική Αραβία στοιχηματίζει ότι μια μικρή μείωση της παραγωγής θα δώσει αρκετή ώθηση στην τιμή ώστε τα έσοδά της από το πετρέλαιο να αυξηθούν», σχολιάζει ο Jamie Webster, επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Διεθνούς Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης.
Τα πράγματα δεν πήγαν σύμφωνα με το σχέδιο
Το ότι έχουν φτάσει εδώ σήμερα τα πράγματα δεν σημαίνει ότι η πολιτική της παραγωγής κατά βούληση δεν είχε τα θετικά της. Η Σαουδική Αραβία πέτυχε κάποιους από τους στόχους της, όπως ότι «κατακάθισε» η ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς αμερικανικού πετρελαίου, ενώ οι ενεργειακές εταιρείες έκαναν περικοπές 1 τρισ. δολαρίων από τα καινούργια έργα, δημιουργώντας μια πιθανή «τρύπα» στην προσφορά για τα επόμενα έτη. Ταυτόχρονα, από τις ΗΠΑ ως την Κίνα, οι πωλήσεις των πετρελαιοκίνητων οχημάτων έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, δίνοντας ώθηση στη ζήτηση.
Παρ’ όλα τα θετικά, βέβαια, τα πράγματα την τελευταία διετία δεν πήγαν όπως τα περίμενε το Ριάντ. Το βασίλειο έχει ρευστοποιήσει συναλλαγματικά αποθέματα άνω των 150 δισ. δολαρίων, τα ληξιπρόθεσμα έχουν συσσωρευτεί και πριν λίγες μέρες ο βασιλιάς ανακοίνωσε περικοπές μισθών στους δημόσιους υπαλλήλους.
Σουαδικό «έλλειμμα»
Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Σαουδικής Αραβίας φέτος θα εκτιναχθεί στο 13,5% του ΑΕΠ αυτόν τον χρόνο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ. Σε επίπεδο ανάπτυξης, παρατηρείται σημαντική επιβράδυνση 1% το τρέχον έτος, ενώ αντιστοίχως το Ιράν καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης 4%.
Η πολιτική της ελεύθερης παραγωγής έχει προκαλέσει χάος στον πετρελαϊκό κλάδο, βυθίζοντας την τιμή του πετρελαίου από τα 100 δολάρια σε χαμηλό 12 ετών στα 30 δολάρια. Το αποτέλεσμα ήταν οι εταιρείες του κλάδου να σφίξουν το «ζωνάρι», να ακυρώσουν τα νέα έργα και να πουλήσουν στοιχεία ενεργητικού. Παρ΄όλα αυτά, συνέχιζαν να παράγουν με τους ίδιους ρυθμούς.
Και αυτό θα συνεχιζόταν αν οι Σαουδάραβες δεν αποφάσιζαν να κάνουν στροφή 180 μοιρών. Το Ιράν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν δέχεται κανένα πλαφόν στην παραγωγή του, κάτι που το Ριάντ δέχθηκε σηματοδοτώντας μια τεράστια υποχώρηση εκ μέρους του. Μένουν, βέβαια, ακόμη να προσδιοριστούν οι λεπτομέρειες της συμφωνίας, όπως για παράδειγμα το όριο για κάθε χώρα έως την επόμενη σύνοδο τον Νοέμβριο στη Βιέννη.
Πόσο θα συνεχιστεί το ράλι;
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs, η συμφωνία μείωσης της παραγωγής μπορεί να δώσει ώθηση έως και 10 δολαρίων το βαρέλι, αν και διατυπώνει ανησυχίες για το πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη η συμφωνία.
Λίγο μετά τις 11 (ώρα Ελλάδος), η τιμή του Brent κυμαινόταν στα 48,39 δολάρια/βαρέλι, διορθώνοντας κατά 0,53%, ενώ το αμερικανικό αργό WTI διαμορφωνόταν στα 46,90 δολάρια, υποχωρώντας κατά 0,32% στον απόηχο του χθεσινοβραδινού ράλι.
