Ροή
Στο δρόμο του για τη δουλειά, ο δήμαρχος της Λισαβόνας, Fernando Medina, αρέσκεται να μετράει τον αριθμό των κενών κτηρίων της πόλης, ο οποίος συρρικνώνεται συνεχώς. Χάρη στην άνθηση του τουρισμού και στην πραγματική έκρηξη του real estate, πολλοί αποφασίζουν να μετατρέψουν τα σπίτια τους σε μοντέρνα καταλύματα για να εξυπηρετήσουν τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών στην πόλη.
Την ώρα που ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες επιβάλλουν περιορισμούς σχετικά με τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση μέσω ιστοσελίδων, όπως η Airbnb, ώστε να κρατήσουν σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο τις τιμές στέγασης αλλά και να προστατέψουν τους κατοίκους από τους θορυβώδεις επισκέπτες, η Λισαβόνα λαμβάνει μέτρα για να την καταστήσει ακόμα ευκολότερη. Τα μέτρα της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης και της σταδιακής κατάργησης των περιορισμών ενοικίασης καθώς και η πώληση εκατοντάδων κενών σπιτιών σε πλειστηριασμούς συνέβαλε στην αναγέννηση της πόλης.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο τουρισμός επιτρέπει σε πολλούς ανθρώπους να συμμετάσχουν στη διαδικασία ανάπτυξης της πόλης», αναφέρει η Medina, 43 ετών. «Δεν θα πρέπει να φοβόμαστε αυτή τη νέα δυναμική, δεν πρέπει να φοβόμαστε την ανάπτυξη. Αντίθετα, θα πρέπει να προετοιμάσουμε την πόλη για να δεχτεί ακόμη περισσότερους τουρίστες».
Ενώ η Λισαβόνα απαιτεί από όλους του οικοδεσπότες να δηλώσουν την βραχυπρόθεσμη ενοικίαση των καταλυμάτων τους, τους επιτρέπει να νοικιάζουν τις περιουσίες τους για απεριόριστο αριθμό διανυκτερεύσεων το έτος. Να σημειώσουμε ότι στο Λονδίνο επιτρέπεται η βραχυπρόθεσμη ενοικίαση για 90 μόνο νύχτες ενώ οι ιδιοκτήτες του Άμστερνταμ μπορούν να νοικιάσουν μέχρι και 60 μέρες το σπίτι τους.
Και οι τρεις πόλεις βέβαια, παρά τους προαναφερθέντες περιορισμούς, αποδεικνύονται πιο φιλόξενες από την Βαρκελώνη - η οποία σταμάτησε να δίνει άδειες για μίσθωση μικρής διάρκειας το 2014 – καθώς και από το Βερολίνο το οποίο απαγόρευσε τον Μάιο στους ιδιοκτήτες να νοικιάζουν εξολοκλήρου την ιδιοκτησία τους στους τουρίστες.
Η διαφορά μεταξύ της Λισαβόνας και των υπολοίπων πόλεων είναι ότι η πρώτη έχει απόλυτη ανάγκη τους τουρίστες. Δύο χρόνια μετά την έξοδο της από το πρόγραμμα διάσωσης, η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται στο εντυπωσιακό 12% και ο τουρισμός αποτελεί ένα όλο και πιο σημαντικό κομμάτι για την οικονομική της ανάκαμψη.
Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων των τουριστών στην πόλη που είναι γνωστή για τα κίτρινα τραμ της που περνούν μέσα από τα γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια της, αυξήθηκε κατά 21% τον Μάρτιο του 2016 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα της προηγούμενης χρονιάς.
Οι καταχωρήσεις της Airbnb στην μητροπολιτική περιοχή της Λισαβόνας μάλιστα, σχεδόν τριπλασιάστηκαν από τον Ιανουάριο του 2014. Η έκρηξη του τουρισμού μετατρέπει τους ιδιοκτήτες ακινήτων σε ξενοδόχους ενώ ταυτόχρονα γεμίζει και τα ταμεία του κράτους, το οποίο εισπράττει φόρο 15% από κάθε κράτηση.
«Η Πορτογαλία είναι μια από Ευρωπαϊκές πόλεις που πρωτοστατούν στην ανταλλακτική οικονομία» αναφέρει ο Andreu Castellano, υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων της Airbnb για την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Το αν θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες το παράδειγμα της Πορτογαλίας θα είναι σίγουρα καθοριστικό για την επιτυχία της Airbnb στην Ευρώπη. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές προς τις χώρες της ΕΕ για το πώς να αντιμετωπίσουν το «μωσαϊκό» των κανόνων σε τέτοιου είδους συνεργασίες, όπως το μοντέλο της Airbnb.
Επικερδής επιχείρηση
Η προσέγγιση της Λισαβόνας γίνεται για να βοηθήσει ανθρώπους σαν τον Hugo Almeida, έναν 34χρονο ο οποίος πριν από δύο χρόνια μετακόμισε με τον παππού του στη Λισαβόνα και άρχισε να νοικιάζει το υπνοδωμάτιό του στους τουρίστες. Σήμερα βγάζει περισσότερα από 10.000 ευρώ ετησίως από τα ενοίκια, σχεδόν τα ίδια που κέρδιζε δουλεύοντας σε ένα κρεοπωλείο.
Από όταν ξεκίνησε να νοικιάζει το χώρο του, εγκατέλειψε την εργασία του για να σπουδάσει ηλεκτρολόγος. Μάλιστα, όπως μας πληροφορεί, σκοπεύει να ανακαινίσει το διαμέρισμά του με στόχο να προσελκύει όλο και περισσότερους τουρίστες.
Η άνθιση των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων έχει προκαλέσει την αντίδραση των ντόπιων οι οποίοι διαμαρτύρονται ότι η γειτονιά τους έχει γεμίσει με θόρυβο από τους επισκέπτες που έχουν εντελώς διαφορετικά ωράρια σε σχέση με εργαζόμενους μόνιμους κατοίκους.
«Κανείς δεν νοιάζεται για τους κατοίκους, οι ενοικιαστές θέλουν να πάρουν τα χρήματα τους», δήλωσε ο Hose Alves, ένας από τους τελευταίους κατοίκους ενός κτηρίου στους πρόποδες του Κάστρου της Λισαβόνας τα οποίο εξαιτίας της θέσης του έχει γίνει καυτός προορισμός για τέτοιου είδους ενοίκια.
«Θετική αλλαγή»
Παρόλα αυτά, τα οφέλη για την πόλη από την αύξηση των επενδύσεων σε ακίνητα και των τουριστών αποδεικνύεται πολύ μεγαλύτερη από τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από αυτά, αναφέρει ο δήμαρχος Medina. Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 15% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Πορτογαλίας. Στη Λισαβόνα, ο αριθμός των επισκεπτών που περνούν τη νύχτα σε ξενοδοχεία και άλλα καταλύματα έχει αυξηθεί κατά μέσο όρο 13% ετησίως από το 2013, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Πορτογαλίας.
«Αυτή η αύξηση δίνει ώθηση για μια σειρά από σημαντικές αλλαγές στην πόλη, οι πλειονότητα των οποίων είναι θετικές», συμπληρώνει ο Medina.
Η ανάπτυξη του τουρισμού έφερε και περισσότερες ξένες επενδύσεις – τα ξένα κεφάλαια αντιπροσωπεύουν το 90% των συνολικών επενδύσεων, ενώ στο real estate επενδύθηκαν 2 εκατ. ευρώ το περασμένο έτος, ποσό διπλάσιο από αυτό του 2014, σύμφωνα με την πορτογαλική Cushman & Wakefield.
Αυτό μάλιστα ώθησε τις τιμές των ακινήτων της Λισαβόνας σε νέο υψηλό, σε ορισμένες περιοχές αυξήθηκαν έως και 25% από το 2013.
Επιπλέον συνέβαλε και στην προσέλκυση της διοργάνωσης μεγάλων συνεδρίων στην πόλη όπως το The Web Summit, του Νοεμβρίου μια από τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις παγκοσμίως για νεοσύστατες επιχειρήσεις.
Η πρόκληση πλέον είναι να βρεθεί η ισορροπία και να διατηρήσει η πόλη την αυθεντικότητά της αναφέρει ο 32χρονος Daniel Silva, ηθοποιός και μοντέλο, που ζει στο κέντρο της πόλης.
Όπως διευκρινίζει τα συναισθήματά του είναι ανάμεικτα για την άνοδο των ημερήσιων μισθώσεων στη Λισαβόνα, παρόλο που ο ίδιος μένει πολλές φορές σε φίλους ώστε να νοικιάζει το δικό του διαμέρισμα στους τουρίστες.
Το αρτοποιείο που εργάζεται χαιρετίζει ένθερμα την τουριστική άνοδο. «Οι μη πορτογάλοι πελάτες μας, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% των πελατών μας, θεωρούν τις τιμές μας εξευτελιστικά χαμηλές όταν πληρώνουν 1 ευρώ για ένα cupcake με κρέμα» διευκρινίζει ο Σίλβα συμπληρώνοντας πως οι ιδιοκτήτες του φούρνου αποφάσισαν να διατηρήσουν τις τιμές σταθερές γιατί διαφορετικά οι ντόπιοι δεν θα μπορούσαν να αγοράσουν τα προϊόντα.
