Ροή
Μπορεί οι αφίξεις ξένων τουριστών να σημειώνουν άνοδο τα τελευταία δύο χρόνια, ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο με τα έσοδα που προκύπτουν για την ελληνική οικονομία ενώ πτωτικά κινείται η διάρκεια παραμονής, με τους επισκέπτες να μειώνουν τον προϋπολογισμό και τις διανυκτερεύσεις. Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την πρόσφατη έρευνα που δημοσίευσε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), στην οποία καταγράφονται οι τάσεις για το 2014 και το 2015, με βασικά σημεία αναφοράς τις προτιμήσεις των επισκεπτών και τη δυναμική που αναπτύσσει το ελληνικό τουριστικό προϊόν.
Συγκεκριμένα, το 2014 αποτέλεσε ακόμη μία καλή χρονιά τόσο για τον ελληνικό όσο και για τον παγκόσμιο τουρισμό, ενώ θετική πορεία καταγράφει ο κλάδος και για το 2015. Ωστόσο, πτωτικά κινείται η μέση διάρκεια παραμονής των ταξιδιωτών από χώρες του εξωτερικού, γεγονός που έχει αρνητικές συνέπειες στη δαπάνη ανά επίσκεψη των επισκεπτών. Έτσι ενώ σημειώθηκε αύξηση των αφίξεων κατά 23,0% το 2014, η αντίστοιχη αύξηση των δαπανών περιορίστηκε σε 11,1%.
Όσον αφορά στον εσωτερικό τουρισμό το 74% των Ελλήνων δήλωσε ότι το 2015 θα επέλεγε ελληνικούς προορισμούς ωστόσο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., οι διανυκτερεύσεις των Ελλήνων στα ξενοδοχειακά καταλύματα έχουν μειωθεί κατά 23% σε σχέση με το 2008, και το μερίδιό στους στις συνολικές διανυκτερεύσεις έχει περιοριστεί στο 18,6% το 2013 από 26,3% που ήταν το 2008.
Η δυναμική του ελληνικού τουριστικού προϊόντος
Ανοδική πορεία διαγράφει και το ξενοδοχειακό δυναμικό το οποίο έφθασε τις 9.701 μονάδες στο τέλος του 2014, αριθμός που αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο μετά από αυτόν που καταγράφηκε το 2010, όπου το ξενοδοχειακό δυναμικό αριθμούσε 9.732 μονάδες. Την αυξητική του πορεία συνέχισε και το μέσο μέγεθος των μονάδων φθάνοντας στα 41,6 δωμάτια ανά μονάδα, μέγεθος που αποτελεί το υψηλότερο της περιόδου 1990-2014. Η διερεύνηση της εξέλιξης της σύνθεσης του ξενοδοχειακού δυναμικού δείχνει ότι την τελευταία 15ετία υπάρχει μια συνεχής τάση αύξησης του μεριδίου των μονάδων που ανήκουν στις υψηλότερες κατηγορίες αστεριών.
Όσον αφορά στις τιμές και τις πληρότητες, αυτές κατέγραψαν σημαντικές αυξήσεις τον Μάιο και τον Αύγουστο του 2014 σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες της προηγούμενης χρονιάς.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά την ανθεκτικότητα του ελληνικού τουρισμού στο αρνητικό οικονομικό κλίμα που επικρατεί στη χώρα, αλλά και τη συμβολή της ελληνικής ξενοδοχίας στην ανάσχεση της ανεργίας.
Δεδομένου ότι σε πολύ υψηλό ποσοστό οι ευρωπαίοι τουρίστες επιλέγουν τον προορισμό των διακοπών τους με βάση τις πληροφορίες και την εμπειρία που αποκόμισαν φίλοι και συγγενείς τους, είναι πολύ σημαντικό να μένουν με τις καλύτερες εντυπώσεις από όλο το φάσμα των παρεχομένων υπηρεσιών. Για το λόγο αυτό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα η αναβάθμιση των ξενοδοχείων και ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος που προσφέρουν (διαδικτυακή παρουσία, marketing κλπ). Εξίσου απαραίτητη είναι η αναβάθμιση και ανάδειξη των ιστορικών, αρχαιολογικών μνημείων και χώρων με διευκόλυνση της πρόσβασης σε αυτά, επέκταση του ωραρίου, καθώς τα πολιτιστικά αξιοθέατα ενός προορισμού αποτελούν έναν από τους κύριους παράγοντες βάσει των οποίων οι Ευρωπαίοι αποφασίζουν να επισκεφτούν, αλλά και να επανέλθουν σε, έναν προορισμό.
Οι αφίξεις και τα έσοδα με αριθμούς
Οι ενδείξεις από το α΄πεντάμηνο του 2015 είναι αρκετά ενθαρρυντικές παρά την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων που επέφεραν κύμα ακυρώσεων κατά τον Ιούλιο, ο οποίος θεωρείται μήνας αιχμής. Οι ρυθμοί αύξησης τόσο των αφίξεων όσο και των τουριστικών εισπράξεων υπερβαίνουν κατά πολύ τους αντίστοιχους ρυθμούς του α΄πεταμήνου του 2014.
Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος απεικονίζεται ανάγλυφα η επιβράδυνση της πορείας του τουρισμού μεταξύ του 5μηνου και του 6μηνου του 2015. Έτσι, ενώ οι συνολικές αφίξεις αλλοδαπών τουριστών το α΄ πεντάμηνο του έτους αυξήθηκαν κατά 27,1% (α΄ πεντάμηνο 2014: 17,0%), το α΄ εξάμηνο αυξήθηκαν κατά 20,8% (α΄ εξάμηνο 2014: 15,6%).
Αξιοσημείωτη είναι η ανάκαμψη των αφίξεων από τη Γερμανία όπου το α΄πεντάμηνο του 2015 έφθασαν τις 24,7%, ενώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα είχαν σημειώσει μείωση κατά 5,8%. Ιδιαίτερα μεγάλη δυναμική παρουσιάζουν οι αφίξεις από τις ΗΠΑ, οι οποίες αυξάνονται με ρυθμό μεγαλύτερο του 30% ενώ κάμψη παρατηρήθηκε στο ρυθμό αύξησης των αφίξεων από τη Γαλλία σε σχέση με το 2014, με το α΄ πεντάμηνο του 2015 να αποτελούν έχουν αυξηθεί μόνο κατά 5,6% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 όπου είχαν αυξηθεί κατά 13,9%.
Η μόνη αρνητική εξέλιξη που παρατηρείται είναι η συνεχιζόμενη μείωση των αφίξεων από τη Ρωσία με ρυθμούς μεγαλύτερους του 60% τόσο κατά το α΄ πεντάμηνο όσο και κατά το α΄ εξάμηνο του 2015 σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2014, γεγονός που θα επηρεάσει σημαντικά τον τουρισμό στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στους νησιωτικούς προορισμούς του Αιγαίου.
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τόσο κατά το α΄ πεντάμηνο όσο και κατά το α΄ εξάμηνο του 2015 αυξάνονται με ρυθμό που υπολείπεται αυτού των αφίξεων και είναι της τάξης του 15,02% και 8,2%, αντίστοιχα.
