Ροή
Πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της φορδιαφυγής και της φοροαποφυγής λαμβάνουν τα ευρωπαϊκά κράτη αλλά και οι ΗΠΑ με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς να αυστηροποιούνται και τις κυβερνήσεις να υιοθετούν μέτρα για κοινές, διαφανείς διαδικασίες.
Είναι ενδεικτικό ότι από την πλευρά της Ε.Ε. υπάρχουν συντονισμένες κινήσεις σχετικά με τη φοροαποφυγή, ιδίως σε Ιρλανδία και Λουξεμβούργο, ενώ και στις ΗΠΑ ο φορολογικός ελεγκτικός μηχανισμός έχει αρχίσει να κινείται δικαστικά.
Ειδικά στις ΗΠΑ, οι υποθέσεις φοροδιαφυγής σε offshore φορολογικούς παραδείσους που φτάνουν στις αίθουσες των δικαστηρίων έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία 2-3 χρόνια και πλέον ξεπερνούν τις 100. Πηγή της πληροφόρησης που χρειαζόταν εκεί ο ελεγκτικός μηχανισμός για να κινηθεί ήταν η συμφωνία ανταλλαγής δεδομένων σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς μεταξύ ΗΠΑ και Ελβετίας, ειδικά στην ελβετική τράπεζα UBS.
Ήδη, η αμερικανική κυβέρνηση έχει "κερδίσει" 50 τέτοιες υποθέσεις σε ποινικά δικαστήρια και έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 5,5 δισ. δολάρια από αδήλωτους τραπεζικούς λογαριασμούς. Οι κινήσεις αυτές συνδυάζονται με αλλεπάλληλες κινήσεις αμνηστίας, έναντι φορολόγησης της αμερικάνικης κυβέρνηση, στις οποίες έχουν ανταποκριθεί περισσότεροι από 38.000 Αμερικάνοι πολίτες, πληρώνοντας περίπου 6 δισ. δολάρια. Παρόμοιες κινήσεις έχουν γίνει παλαιότερα και στη χώρα μας καιπρογραμματίζονται εκ νέου, υπό καλύτερες πλέον συνθήκες.
Φοροαποφυγή vs Φοροδιαφυγή
Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονίσουμε ότι όλα τα παραπάνω αναφέρονται στη φοροδιαφυγή, η οποία αποτελεί παράνομη δραστηριότητα. Ωστόσο, ακόμα μεγαλύτερη πληγή σε σχέση με τα φορολογικά έσοδα αποτελεί η φοροαποφυγή, δηλ. η εύρεση κενών στη φορολογική νομοθεσία σε διεθνές επίπεδο για πληρωμή χαμηλότερης φορολογίας, χωρίς όμως να είναι παράνομη.
Η φοροαποφυγή, ειδικά στα πλαίσια της Ε.Ε. έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις και οι φωνές που ακούγονται εναντίον της πρακτικής που ακολουθείται στην Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο εντείνονται. Μεγάλες εταιρείες, αξιοποιούν κενά που υπάρχουν σε σχέση με τη λειτουργία της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς καταφέρνουν να μεταφέρουν όλη τη φορολογική τους ύλη σε συγκεκριμένες χώρες, όπου έχουν συνάψει ειδικές συμφωνίες χαμηλής φορολόγησης.
Όλα αυτά δημιουργούν μεγάλες αδικίες στη φορολόγηση, συνιστούν καταστρατήγηση των αρχών του ανταγωνισμού εντός Ε.Ε., αλλά φέρνουν σε σύγκρουση και τα κράτη μέλη της Ευρώπης.
Τι μέτρα μπορούν να ληφθούν
Σε σχέση με την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής, η Ε.Ε. προωθεί σειρά μέτρων που μπορούν να περιορίσουν το φαινόμενο, ενώ ήδη υπάρχουν και επιπλέον κινήσεις από την Επιτροπή Ανταγωνισμού που έχει αναλάβει σημαντικό ρόλο σε αυτό το σημείο.
Πιο συγκεκριμένα:
- Μεγαλύτερη διαφάνεια σε ειδικές φορολογικές συμφωνίες (tax rulings) με εταιρείες
- Νομοθεσία για καλύτερη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών
- Υιοθέτηση μιας κοινής ψηφιακής αγοράς
- Καλύτερη εφαρμογή του tax gap, δλδ. των φόρων που κανονικά πρέπει να συλλέγονται και όσων συλλέγονται στην πραγματικότητα από τη φορολογική ύλη μιας εταιρείας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
